Η άγνωστη ιστορία της Κομμούνας της Μασσαλίας 1871

Πέντε ημέρες μετά την εξέγερση των Παρισίων, η Μασσαλία διακηρύσσει με τη σειρά της την Κομμούνα. Θα διαρκέσει δεκατέσσερις ημέρες, μετά και τις οποίες θα κατασταλεί μέσα σε ένα λουτρό αίματος.

Στην ανακοίνωση της λαϊκής εξέγερσης της 18ης Μαρτίου στο Παρίσι, αρκετές επαρχιακές πόλεις διακήρυξαν με τη σειρά τους το πέρασμα της εξουσίας στην εργατική τάξη: Λυών, Λε Κρωζό, Λιμόζ, Ναρμπόν, Σεντ Ετιέν και Τουλούζ.

Η μακρύτερη και ισχυρότερη από αυτές τις εξεγέρσεις λαμβάνει χώρα στη Μασσαλία, από τις 23 Μαρτίου έως τις 4 Απριλίου 1871. Θα τελειώσει με μια αιματηρή καταστολή.

Το 1871, η Μασσαλία είχε μια ισχυρή βάση εργατών: το τμήμα της Μασσαλίας της Διεθνούς, που ιδρύθηκε τέσσερα χρόνια νωρίτερα, αριθμούσε περίπου 4.500 μέλη. Η πολιτική επιλογή να ξεκινήσουν μεγάλα δημόσια έργα ξεκίνησε το 1850 στη Μασσαλία, που προσέλκυσε και μεγάλο εργατικό δυναμικό από το 1851 εώς το 1872, ο πληθυσμός της Μασσαλίας αυξήθηκε κατά 195 500 έως 313 000 μόνιμους κατοίκους.

Στις 10 Μαρτίου 1871, το λιμάνι της Μασσαλίας βρίσκεται σε απεργία. Στις 17, οι δρόμοι της πόλης βρίσκονται απροστάτευτοι. Στις 18, οι οδηγοί σταματούν να δουλεύουν. Την 21η, οι αρτοποιοί σταματούν τους φούρνους τους. Σε αυτό το κλίμα αγώνα οι Μασσαλιώτες ανακηρύσσουν στις 22 Μαρτίου, την ίδρυση της Κομμούνας στο Παρίσι.

Το ίδιο βράδυ, ο δικηγόρος και ποιητής Gaston Crémieux, γνωστός για τις δημοκρατικές πεποιθήσεις και την υπεράσπιση της εργατικής τάξης στην πόλη, δίνει μια ομιλία στην Λέσχη Eldorado:

“Η κυβέρνηση των Βερσαλλιών προσπάθησε να υψώσει τα δεκανίκια της ενάντια σε αυτό που αποκαλεί ως ανταρσία του Παρισιού αλλά αυτό έσπασε στα χέρια τους και βγήκε η Παρισινή Κομμούνα … […]

Ποια κυβέρνηση αναγνωρίζετε ως νόμιμη; Την εργατική του Παρισιού; Ή τους καταπιεστές των Βερσαλλιών; “

Και ομόφωνα οι παρευρισκόμενοι βρωντοφώναξαν: “Ζήτω το Παρίσι! “

Στις 23 Μαρτίου, οι Μασσαλιώτες υποστηρικτές της Παρισινής Κομμούνας εισβάλλουν στο αστυνομικό διοικητήριο της πόλης τους. Δημιουργείται μια διοικητική επιτροπή, με επικεφαλής τον Gaston Crémieux ο οποίος παίρνει την αρχηγία μέσα στη συγκέντρωση του κοινοτικού συμβουλίου της πόλης.

Στις 30 Μαρτίου, τρεις εκπρόσωποι από την Παρισινή Κομμούνα, πρόθυμοι να επιταχύνουν τις επαναστατικές διαδικασίες, πιέζουν την κοινοτική Επιτροπή να οργανώσει εκλογές που θα διεξαχθούν στις 5 Απριλίου, όπως αναφέρθηκε από την εφημερίδα Le Petit Marseillais:

“Η προσωρινή υπηρεσία της Bouches-du-Rhone,

Στο όνομα της μίας και αδιαίρετης Δημοκρατίας και λαμβάνοντας υπόψη ότι μεταξύ του Παρισιού και των Βερσαλλιών, η Μασσαλία επέλεξε το Παρίσι. […]

Επισης λαμβάνοντας υπόψη ότι μια συνέλευση των αντιπροσώπων της Εθνικής Φρουράς ψήφισε ομόφωνα τη διάλυση του Κοινοτικού Συμβουλίου.

Η απόφαση αυτή επιβεβαιώθηκε από τις δημοκρατικές ομάδες της Μασσαλίας.

Ότι η ίδια συνέλευση έχει διορίσει έναν αντιπρόσωπο ανά τάγμα για να ολοκληρώσει την υπηρεσία του τμήματος.

Υπό τις συνθήκες αυτές, είναι επείγον να ασκηθεί έκκληση με καθολική ψηφοφορία για την εκλογή νέου Κοινοτικού Συμβουλίου, στα χέρια του οποίου η μεταβατική Κοινοτική Επιτροπή θα παραιτηθεί από όλες τις εξουσίες της,

Το Κοινοτικό Συμβούλιο της Κομμούνας της Μασσαλίας θα παραμείνει διαλυμένο.

Οι ψηφοφόροι καλούνται στις επιτροπές να εκλέξουν τους αντιπροσώπους της Μασσαλιωτικης Κομμούνας που θα αντιπροσωπεύει τις πλατιές εργατικές μάζες της πόλης. Οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν την επόμενη Τετάρτη, 5 Απριλίου 1871. […]

Θα τιμωρηθεί πάραυτα οποιοσδήποτε πολίτης που θα καλέσει τους πολίτες, τους στρατιωτικούς ή τους εθνικούς φρουρούς στα όπλα εναντίον των δημοκρατικών διαδικασιών.”

Την ίδια μέρα, η κομητεία καλεί τους στρατιώτες να ενταχθούν στους Δημοκρατικούς της Μασσαλιώτικης Κομμούνας:

«Στρατιώτες,

Ένας θανατηφόρος πόλεμος στον οποίο η γενναιότητά σας υπήρξε σημείο έντονης εκμετάλλευσης από προδοτικούς και ανίκανους ηγέτες έχει μόλις τελειώσει στις λυπηρές συνθήκες που όλοι γνωρίζετε. […]

Στρατιώτες, είστε ελεύθεροι πολίτες και, ως εκ τούτου, θα συσπειρώσετε τους Δημοκρατικούς των οποίων οι προθέσεις προς σας είναι γνωστές εδώ και πολύ καιρό. Η πιο ένθερμη επιθυμία τους είναι να διατηρήσουν μεταξύ της Εθνικής Φρουράς και εσάς την πλησιέστερη αδελφότητα και ένωση που είναι η δύναμη και η τιμή των ελεύθερων λαών.

Οι κάτοικοι της Μασσαλίας σάς στέλνουν εκ των προτέρων την έκφραση της ειλικρινούς συμπάθειας και ολόκληρης της αφοσίωσης τους στα δημοκρατικά ιδανικά. Παιδιά του λαού, θα εξυπηρετήσετε τη δημοκρατική αιτία.

Ζήτω η Δημοκρατία! Ζήτω το Παρίσι! Ζήτω ο στρατός! “

Αλλά οι ανησυχίες δεν θα αργήσουν να φαίνονται μαζί με την ανατροπή των γεγονότων, οι Βερσαλλίες θα πάρουν πάλι γρήγορα τον έλεγχο της κατάστασης: για την κατάληψη της πόλης της Μασσαλίας διεξάγουν εκλογές και κερδίζουν κάποια νομιμότητα οι δημοκρατικές παρατάξεις. Ο Στρατηγός Henri Espivent, απεσταλμένος των Βερσαλλιών, θα τους λογαριάσει ως παράνομους και εκτός ελέγχου του παλατιού και θα πάει με τα στρατεύματά του εναντίον της Κομμούνας της Μασσαλιας. Η Μασσαλία πνίγεται στο αίμα, κατά τη διάρκεια της νύχτας της 4ης Απριλίου έως την 5ηςΑπριλίου 1871.

Στις 5 Απριλίου στις 6.30 π.μ., εκδίδεται το έκτακτο ανακοινωθέν των Βερσαλλιών, που υπογράφηκε από τον Adolphe Thiers, :

“Μια νέα και σημαντική επιτυχία σηματοδότησε την διαδοχική αποκατάσταση της τάξης, είναι η πτώση της Κομμούνας της Μασσαλίας.

Ο στρατηγός Espivent εισήλθε στη Μασσαλία, καταλαμβάνοντας με δύναμη τον σιδηροδρομικό σταθμό και διάφορα σημεία της πόλης. Αποκατέστησε τον νόμο και την τάξη στην πόλη.

Δυνάμεις του ναυτικού με μια θωρακισμένη φρεγάτα, σταθμεύουν μπροστά στο λιμάνι της Μασσαλίας. Οι στρατιωτικές δυνάμεις εισήλθαν στο διοικητήριο της περιοχής και συνέλαβαν 500 κρατούμενους και αποτελείωσαν την “βασιλεία” της παρωδίας της Κομμούνας του Παρισιού. Πολλοί ένοχοι έχουν συλληφθεί και η δικαιοσύνη θα ειναι αμείλικτη, μέσω της επιβολής του νόμου.

Έτσι, όλες οι μεγάλες πόλεις συσπειρώνονται σήμερα γύρω από την ελεύθερα εκλεγμένη κυβέρνηση της χώρας. […]

Έτσι, η εξέγερση ηττήθηκε στη Μασσαλία και μπορεί κανείς να είναι βέβαιος ότι θα γίνει σύντομα και σε όλη τη Γαλλία.”

Με την πτώση της Κομμούνας της Μασσαλίας, στη συνέχεια, σβήνει η τελευταία ελπίδα της Κομμούνας του Παρισιού να κερδίσει την υποστήριξη στις επαρχίες.

Πήγες: Retro News, Σύλλογος φίλων της Παρισινής Κομμούνας

Α.Π.