Σε ποσοστά ρεκόρ η δημοφιλία του Στάλιν – 70% των Ρώσων κρίνουν θετικά το έργο του

Η αυξανόμενη δημοφιλία του σοβιετικού ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν στο ρωσικό λαό όσο περνούν τα χρόνια δεν είναι καινούριο φαινόμενο, αφού οι θετικές απόψεις έχουν σταθερά ανοδική τάση από χρονιά σε χρονιά. Η τελευταία έρευνα του – αντισοβιετικού – ινστιτούτου Levada όχι απλώς επιβεβαιώνει την τάση, αλλά την αποτυπώνει σε ιστορικό ρεκόρ μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, αφού το 70% των ερωτηθέντων εμφανίζεται θετικό στο πρόσωπό του.

Το ποσοστό αυτό αναλύεται στο 52% όσων αποτιμούν “μάλλον θετικά” το έργο του και 18% που το βλέπουν “εξ ολοκλήρου θετικό”. Πρόκειται για σημαντική αύξηση, καθώς πριν μια δεκαετία περίπου, στο διάστημα 2006- 2009, τα ποσοστά κυμαίνονταν μεταξύ 39-49%, ενώ το 2016 η δημοφιλία του ανερχόταν στο 54%.

Λιγότεροι από 1 στους 5 Ρώσους (19%) κρίνουν αρνητικά τη συμβολή του Στάλιν στην ιστορία της χώρας, έναντι 32% στην προηγούμενη μέτρηση του 2016, ενώ το μικρότερο καταγεγραμμένο δημοσκοπικό ποσοστό συγκεντρώνει η απάντηση σύμφωνα με την οποία οι ερωτηθέντες “δυσκολεύονται” να αξιολογήσουν το ρόλο του “πατερούλη”.

Εντυπωσιακά είναι και τα επιμέρους στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία 41% σέβεται το Στάλιν, 6% τον συμπαθεί και 4% τον θαυμάζει. Αντιθέτως, σε χαμηλά μονοψήφια, μεταξύ 3% και 6%, κυμαίνονται τα ποσοστά όσων νιώθουν “απέχθεια”, “οργή”, “φόβο” ή και “μίσος” για τον κατασυκοφαντημένο ηγέτη. Ένα 26% δήλωσε ότι νιώθει ουδέτερα απέναντι του.

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ένας στους 100 Ρώσους δηλώνει ότι δεν γνωρίζουν(!) ποιος ήταν ο Στάλιν και 7% θεώρησε “δύσκολο” να απαντήσει συνολικά στα ερωτήματα.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει πως η κατανομή των προτιμήσεων ήταν ομοιόμορφη σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με αναμενόμενη εξαίρεση το φάσμα 18-24, όπου πλειοψηφούν οι ουδέτερες απόψεις.

Ιδιαίτερη ανησυχία φαίνεται να προκαλεί σε αστούς “ειδικούς” η πτώση του ποσοστού όσων θεωρούν “αδικαιολόγητα” τα “εγκλήματα” του Στάλιν, 45% από 60% που ήταν το 2008. Πιο συγκεκριμένα, στο ερώτημα «Ήταν δικαιολογημένο να έχει ο σοβιετικός λαός ανθρώπινα θύματα την περίοδο του Στάλιν, για να πετύχει τους στόχους και τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσα σε μια σύντομη χρονική περίοδο;», θετικά και μάλλον θετικά απάντησε το 46% των ερωτηθέντων. Αυτά μάλιστα σε μια χρονιά που, ανήμερα του θανάτου του Στάλιν στις 5 Μαρτίου υπήρξε και πορεία συγγενών διωχθέντων της σταλινικής περιόδου, που πέταξαν σπασμένα λουλούδια στον τάφο του.

Μεγάλη είναι η σπουδή να εμφανιστού τα αποτελέσματα ως απόρροι εθνικιστικής έξαρσης των Ρώσων, προβάλλοντας τα υψηλά ποσοστά αποδοχής (μεταξύ 67 και 80%)του Στάλιν μεταξύ των ψηφοφόρων του εθνικιστή Βλαντίμιρ Ζιρινόφσκι, έναντι του χαμηλότερου ποσοστό μεταξύ των ψηφοφόρων του ΚΚΡΟ, που κυμαίνεται πάντως σε υψηλά επίπεδα (68% και 40%).

Κάποιος μπορεί να πει ότι η ενίσχυση αυτών των θετικών συναισθημάτων σχετίζεται με την προσπάθεια οικειοποίησης πτυχών του σοβιετικού παρελθόντος από την κυβέρνηση Πούτιν, εκπρόσωπος της οποίας πάντως αρνήθηκε να σχολιάσει τα αποτελέσματα, με το πρόσχημα πως “δεν είχε τη δυνατότητα να μελετήσει λεπτομερώς την έρευνα”. Υπό αυτό το πρίσμα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ερμηνεία του αντικομμουνιστή καθηγητή κοινωνιολογίας της Ακαδημίας Επιστημών Λεόντι Μπίζοφ, που σχολίασαε πως “Ο Στάλιν αρχίζει να γίνεται αντιληπτός ως σύμβολο δικαιοσύνης και εναλλακτική στην παρούσα κυβέρνηση, που θεωρείται άδικη, σκληρή και αδιάφορη για το λαό”. προσθέτοντας βέβαια από την δική του σκοπιά πως “πρόκειται για καθαρά μυθολογική εικόνα του Στάλιν, πολύ μακριά από την πραγματική ιστορική μορφή”.

Οι τόνοι προπαγάνδας τριάντα χρόνια σχεδόν μετά τις ανατροπές όχι μόνο δε στάθηκαν ικανές να αμαυρώσουν τη συμβολή του Ιωσήφ Στάλιν, αντιθέτως οι συγκρίσεις με το παρόν λειτουργούν καταλυτικά ακόμα και στη συνείδηση ανθρώπων που αντικειμενικά είχαν καθόλου ή ελάχιστη εμπειρία από την περίοδο, πολύ από τους οποίους μάλιστα μεγάλωσαν στην περίοδο της “αποσταλινοποίησης”. Η αναβίωση της νοσταλγίας για τη σημαντικότερη περίοδο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ, μπορεί να έχει σίγουρα και πολλά “θολά” και ταξικά αδιαμόρφωτα στοιχεία, σίγουρα όμως δεν είναι ούτε τυχαία, ούτε απλώς συγκυριακή. Η μετουσίωση της νοσταλγίας σε πολιτική πράξη βέβαια είναι το ζητούμενο, αλλά κι αυτό που φοβίζει περισσότερο όσους τρομοκρατούνται και μόνο από δημοσκοπικά ποσοστά.

Mε πληροφορίες από pontiki.gr καi moscowtimes.com