Γρηγόρης Νικολόπουλος: ”Ολοι οι μουσικοί να γραφτούν στον Πανελλήνιο Μουσικό Σύλλογο.”

Ο Γρηγόρης Νικολόπουλος είναι ένα ευαίσθητος άνθρωπος και τραγουδοποιός. Αν και ο ίδιος είναι άνθρωπος της δουλειάς και του κάματου, στην πραγματικότητα είναι ένας σύγχρονος σουρεαλιστής ποιητής. Ένας μοναχικός Ροβινσώνας Κρούσος πάνω σε ένα ξερό έρημο νησί, όπως είναι η ελληνική δισκογραφία σήμερα, όπου μοναχά τόπους -τόπους λίγο πρασινίζει για να μας θυμίζει τα παλιά της μεγαλεία.

Άνθρωπος δουλεμένος από τα βάσανα της ζωής, με πρόσωπο βαθιά χαραγμένο από τις έννοιες, αλλά με μια ψυχή παιδική και διάφανη που πετά με χίλιους δράκους σε μέρη παραμυθένια μακριά από την τετριμμένη πραγματικότητα και το συνηθισμένο.

Η φωνή του βαθιά να μας φέρνει στο νου μπλουζίστες αφροαμερικάνους που τραγουδούσαν για τα βάσανα, τον πόνο και την θλίψη αυτής της ζωής. Δεν πέρασε ο ίδιος λιγότερα από εκείνους που θαυμάζει. Μόνο που εκείνος επέλεξε να τραγουδά αλληγορικά για τα όνειρά του και να τα κομματιάζει στους στίχους του από το να μελαγχολεί αναρωτώμενος γιατί σε εκείνον..

Συνήθως στις συνεντεύξεις κάποιος ρωτά και κάποιος απαντά όμως σε αυτή την περίπτωση θέλω, στην αρχή, να διηγηθεί από μόνος του την πορεία του..

”Ο πατέρας μου έπαιζε κιθάρα και τραγουδούσε ρεμπέτικα και αρχοντορεμπέτικα. Πιστεύω πως επηρεάστηκα από εκεί, γιατί είχα την ατυχία να τον χάσω σε ηλικία 5 ετών. Θέλω να πιστεύω πως από εκεί επηρεάστηκα, αν και τον έχασα σε μια ηλικία που δεν μπορείς να είσαι σίγουρος τι σου έχει μείνει στην μνήμη σου και τι όχι.. Άλλωστε όταν χάνουμε κάποιον πάντα στην μνήμη μας μένει με τα καλύτερα δυνατά χαρακτηριστικά του..

Τον έχασα το 1960.. Δύσκολες εποχές τότε.. Να μείνει μια γυναίκα μονάχη της με ένα 5χρονο παιδί.. Ακολούθησε μια οικονομική καταστροφή που της στοίχισε στην υγεία της.. Ποτέ οι εποχές δεν είναι εύκολες, αλλά η θέση μιας χήρας με μικρό παιδί ήταν ακόμα πιο ευάλωτη.. Είχαμε μείνει και οι δύο μετέωροι.. Τι να κάνουμε; Πώς θα επιβιώσουμε.. Δεν θυμάμαι πόσες αγωνίες πέρασε η ίδια γιατί ήμουν παιδί.. Θυμάμαι μόνο να μεταφέρομαι από μια κοινωνική υπηρεσία σε ανάδοχες οικογένειες..

Σε αυτές τις οικογένειες δημιουργούσα προβλήματα.. Επαναστατούσα.. Είχα χάσει τους γονιούς μου σε μια ηλικία πολύ μικρή και έβλεπα άγνωστους ανθρώπους.. Δε θέλω να περιγράψω το πόσο παίδεψα εκείνες τις οικογένειες.. ”

Η τραυματική εμπειρία της απώλειας της οικογενειακής θαλπωρής πιστεύω πως αποτυπώνεται στους στίχους σας. Αν κάποιος τους διαβάσει θα δει έναν παιδικό παραμυθένιο κόσμο με πολλά αλληγορικά στοιχεία που δείχνουν την ευαισθησία σας.

Ευχαριστώ πολύ! Είναι μεγάλο κομπλιμέντο για μένα αυτό.. Ναι, πιστεύω πως, παρά τις δυσκολίες της παιδικές, όσο και τις μετέπειτα δε χαλάστηκα σαν άνθρωπος. Μέσα στο τραγούδι μου προσπαθώ να βάλω στοιχεία δικά μου. Όσα έχω νιώσει, σκεφτεί και ονειρευτεί.. Σκοπός μου βέβαια είναι να μη δημιουργώ μόνο τραγούδια που να έχουν να πουν κάτι για μένα ή μόνο σε μένα, αλλά να αγγίξουν και ανθρώπους γύρω μου. Με προβληματίζει ”το κοινωνικό” στη ζωή. Θέλω από ”το μερικό” που δίνω στα τραγούδια, το εγώ μου δηλαδή αυτό να πηγαίνει στο κόσμο και να τους κάνει να σκέφτονται όχι εμένα μόνο ή τα δικά τους βάσανα, αλλά ευρύτερα θέματα..

Το τραγούδι ”Δεν είναι τα μπλουζ ” είναι το πιο αυτοβιογραφικό του δίσκου μου..

Σε επαφή με την μουσική ήρθα στα 12 μου. Είχα καημό να μάθω τρομπέτα.. Τότε κατάφερα να αποκτήσω μαι κοκάλινη τρομπέτα από το περίπτερο.. Κάποια Χριστούγεννα.. Προσπαθούσα με τρία πλήκτρα να παίξω τα μπλουζ τραγούδια που άκουγα τότε.. Δεν κατάφερα ποτέ να πάρω μια τρομπέτα.. Δεν είχα τα χρήματα.. Τελικά σε μεγάλη ηλικία ένας φίλος μου χάρισε μια.. Είχα μεγάλη χαρά όταν την είδα..

Τότε όμως δεν υπήρχε τίποτα στην τσέπη.. Στα 14-15 μου πήρα με τα λιγοστά μου χρήματα μια ψευτοκιθαρίτσα. Εκεί άρχισα να μαθαίνω και να σκαρώνω τους πρώτους μου στίχους.. Μέχρι σήμερα κάποια κομμάτια που παίζω είναι γραμμένα από τότε που ήμουν πιτσιρικάς..

Περίπου στα 16-17 άρχισα να βγαίνω στα ”Μουσικά Πρωϊνά”.. Τότε οι ραδιοφωνικοί σταθμοί έκαναν πρόγραμμα μέσα από κινηματογράφους και έβγαιναν διάφορα ταλέντα.. Χώθηκα και εγώ ανάμεσα στα συγκροτήματα.. Τότε ψιλοέπαιζα Μπομπ Ντύλαν που ήταν ίνδαλμα της εποχής. Έπαιζα τα δικά μου τραγούδια 5-6 και κατέβαινα από τη σκηνή..

Ενώ υπήρχε αυτή η λαχτάρα να ασχοληθείτε με την μουσική, πώς και δεν προέκυψε τελικά να χωθείτε σε ένα από αυτά τα συγκροτήματα; Ήταν μια εποχή, η δεκαετία του ’70 που οι νέοι άνθρωποι είχαν μια φόρα μέσα στην κοινωνία..

Δεν είχα για να επιβιώσω.. Έπρεπε να δουλέψω.. Η εποχή ήταν ιδανική στο να ‘ναι κάποιος νέος και να δημιουργεί συγκροτήματα, αλλά όσοι μπορούσαν να το κάνουν είχαν κάποια οικονομική βοήθεια από κάπου. Εγώ δεν είχα κανέναν.. Έπρεπε να δουλεύω για να ζήσω εμένα και την μητέρα μου. Ήταν δύσκολα.. Δώδεκα χρόνων δούλευα μεροκάματο στο κορνιζάδικο.. Δεν υπήρχαν τα περιθώρια για να ζήσω από τη μουσική..

Η μητέρα μου δούλευε πλύστρα, επίσης μεροκάματο.. Δεν υπήρχε η πολυτέλεια για κάτι τέτοιο.. Θυμάμαι γράφτηκα στο Ωδείο και δεν μπορούσα να συνεχίσω.. Τα παιδιά των μικροαστών μπορούσαν πιο εύκολα να πάρουν μια κιθάρα, τα παιδιά των εργατών τότε δεν μπορούσαν.. Ούτε τώρα και τώρα, αφού ένα μουσικό όργανο κάνει αρκετά λεφτά..

Τότε αν είχες δυνατότητα να έχει όργανο έμπαινες και σε μπάντα και ας μην ήξερες να παίξεις, άμα δεν έχεις όμως; Είχα μια κιθαρίτσα φθηνή, πού πάω;

Στα 18 έπαιζα στην Πλάκα ντουέτο με μια κοπέλα τότε ως ”Ο Δάφνις και η Χλόη”.. Ύστερα παντρεύτηκα και ήρθαν άλλες υποχρεώσεις.. Άρχισα να δουλεύω στις βίδες, βαριά δουλειά, κάποια στιγμή εξαιτίας μιας εγχείρισης έχασα την ορθοφωνία μου για λίγο..

Δεν ασχοληθήκατε έκτοτε με την μουσική;

Σα μουσικός έπαιζα για 12 χρόνια στο λαϊκό πάλκο, που και που τραγούδαγα. Όταν τα λεφτά από την πρωινή δουλειά δεν έβγαιναν, άρπαζα την κιθάρα και πήγαινα.. Από ένα σημείο και μετά όμως το σιχάθηκα αυτό που έκανα… Δεν ήταν στα μέσα μου αυτές οι καταστάσεις.. Με τραβούσε η δημιουργική πλευρά της μουσικής, δηλαδή η σύνθεση και η στιχουργία.

Για επτά χρόνια προσπάθησα να αποσυρθώ τελείως από την μουσική. Να μην κάνω τίποτα σχετικά με αυτή.. Μετά δεν μπορούσα με έτρωγε το σαράκι εντός μου..

Μέχρι που στην ζωή μου μπήκε ο Στέφανος Χατζηαναγνώστου και μου είπε ”Θα κάνουμε αυτό το δίσκο μαζί”..

Είναι η πρώτη σας δισκογραφική απόπειρα που κάνατε ή υπήρξαν προηγουμένως και άλλες προσπάθειες που δεν ευδοκίμησαν;

Είχα προσπαθήσει και άλλες δυο φορές, αλλά δεν ευδοκίμησε τελικά. Η πρώτη προσπάθεια έγινε με φίλους και δεν υπήρχε η οικονομική δυνατότητα. Η δεύτερη προσπάθεια ήταν πάλι με το Στέφανο σε μαι μικρή εταιρία με δύο ποιητές για στιχουργούς, φτάσαμε σε 80% να το ολοκληρώσουμε, αλλά υπήρξε αισθητική διαφωνία με την εταιρία και τελικά ναυάγησε και αυτό.

Στην τρίτη προσπάθειά μας, δεν ήμασταν αισιόδοξοι πως θα τα καταφέρουμε στο μυαλό μας. Είπαμε θα το βγάλουμε για την πάρτη μας, αλλά τελικά ευτυχώς πετύχαμε. Είναι δύσκολο σε τέτοιες εποχές να κυκλοφορήσεις μια τέτοια δουλειά σε συμβατική δισκογραφική εταιρία, αλλά ευτυχώς με την βοήθεια της ΕΜΣΕ κυκλοφορήσαμε (Ένωση Μουσικοσυνθετών Στιχουργών Ελλάδος).

Μας αγκάλιασε και δεν το περίμενα. Επιτέλους, βγάλαμε τώρα.. Μου άνοιξαν την όρεξη και για άλλα σχέδια..

Αισθάνεστε πλέον αυτή την ανακούφιση πως επιτέλους μετά από τόσες δυσκολίες έχετε καταφέρει το όνειρό σας;

Τεράστια ανακούφιση, αλλά κυρίως ευγνωμοσύνη για τους ανθρώπους που βρέθηκαν στο δρόμου τώρα και με βοήθησαν. Όπως ο Στέφανος που είναι νέος μουσικός και ήρθε δίπλα και πείσμωσε να τα καταφέρουμε.. Και τόσοι άλλοι άνθρωποι.. Από την Ένωση και τώρα.. Ξέρεις τι είναι να παίζω με μουσικούς τέτοιου βεληνεκούς; Εγώ; Ένα μεγάλο-τεράστιο ευχαριστώ σε όλου τους συντελεστές του δίσκου που τους θεωρώ φίλους μου.

Πιστεύετε πως από εδώ και πέρα σας περιμένει μια καριέρα στην μουσική;

Ειλικρινά απαντώ πως όχι. Δε νομίζω πως στην ηλικία μου μπορεί κάποιος να περιμένει να κάνει καριέρα. Η καριέρα θέλει νιάτα, αντοχές, δημόσιες σχέσεις. Η καριέρα είναι για πιτσιρικάδες. Μου αρέσει αυτό το οποίο κάνω, αλλά δεν περιμένω να κάνω καριέρα στην μουσική.. Δεν το επιδιώκω κιόλας. Με τη δουλειά μου αυτή εκφράζω τα μέσα μου απλά.

Θα τραγουδούσατε αγγλικό στίχο; Θα διασκευάζετε τραγούδια από αγαπημένους μπλουζίστες;

Τραγουδώ στα ξενοδοχεία τέτοια τραγούδια, αλλά δεν νομίζω πως θα τολμούσα να το ηχογραφήσω.. Προτιμώ τον ελληνικό στίχο..

Έχετε γράψει και μουσική για θέατρο.. Θέλετε να μας μιλήσετε και λίγο για αυτή σας την ενασχόληση;

Έχω γράψει μουσική για 2 θεατρικά έργα σε σκηνοθεσία Άγγελου Μαρίνου. Το πρώτο το παρουσιάσαμε οι δύο μας στο χώρο της δουλειάς μου μπροστά σε καμία 40 άτομα. Λεγόταν ”Κόκκινες πεταλούδες” και ήταν γύρω από τη ζωή που κάνουμε, τον καπιταλισμό και την επανάσταση. Οι αντιδράσεις ήταν μόνο θετικές..

Το δεύτερο παρουσιάστηκε στο Γκάζι σε ένα θεατράκι και παίζαμε ζωντανή μουσική, ο Βασίλης Καραγιάννης, ο Στέφανος Χατζηαναγνώστου και εγώ.

Έχω και 4-5 θεατρικά έργα που δεν έχουν παιχτεί ακόμα και έχω γράψει την μουσική..

Ασχολούμαι πολύ με την αυτοσχεδιαστική σκηνή. Σε όλες τις μορφές στο θέατρο, στα εικαστικά και φυσικά στην μουσική. Έχουμε ανέβει χωρίς τίποτα πάνω σε σκηνή στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, έχοντας μόνο οδηγούς πάνω στο τι θα παιχτεί και έχουμε βγάλει μια παράσταση έτσι.. Και πολλά τέτοιου είδους δρώμενα στα φεστιβάλ της ΚΝΕ και σε άλλες δράσεις..

Υπάρχει κάτι καινούργιο να αναμένουμε από εσάς;

Ήδη υπάρχει έτοιμη δουλειά. Δεν ξέρω αν θα σταθούμε τυχεροί ώστε να την κυκλοφορήσουμε και πάλι. Δεν υπάρχουν τα χρήματα όπως πάντα, αλλά θα το προσπαθήσουμε.

Στο άμεσο μέλλον θα έχω δύο συνεργασίες… Η συμμετοχή μου σε δύο συλλογικούς δίσκους. Ο ένας θα είναι για ένα ραδιοφωνικό σταθμό με ένα ή δύο τραγούδια μου. Σε αυτό το δίσκο, θα έχουν συμμετοχή οι Σπυριδούλα, Κυριάκος Σφέτσας και η άλλη μου συμμετοχή είναι με τον Θανάση Πάνου, ο οποίος είναι εικαστικός, ποιητής και ασχολείται με το video-art επίσης με δύο κομμάτια. Σε αυτό το δίσκο συμμετέχουν εξαιρετικοί καλλιτέχνες όπως ο Σάκης Παπαδημητρίου ο οποίος συνθέτει σύγχρονη μουσική, η Γεωργία Σιλαίου, η Λένα Πλάτωνος..

Θα δίνατε στίχους σε άλλους δημιουργούς;

Είμαι πολύ παραγωγικός. Παράγω περισσότερα από όσα μπορώ να τραγουδήσω και ούτε έχω έπαρση να τα πω όλα εγώ.. Αν μου πεις φτιάξε μου ένα στίχο ή μια σύνθεση το βγάζω πολύ εύκολα. Οπότε ναι, αν θέλει κάποιος να του δώσω στίχους έχω και παρα -έχω και παρέχω..

Παρότι ο στίχος σας κρύβει ένα σουρεαλισμό δεν λείπουν όπως είπατε και τα στοιχεία εκείνα που τον κάνουν ταυτοχρόνως και κοινωνικό στίχο, όπως στο τραγούδι το οποίο γράψατε για τον Μπελογιάννη το ”Κόκκινο Καπέλο”.

Χρησιμοποιώ σουρεαλιστικό στίχο και εξαιτίας της φαντασίας μου, αλλά και γιατί θέλω να υποδηλώσω κάτι συνειδητά με αυτόν τον τρόπο. Μου αρέσει να χρησιμοποιώ το σουρεάλ στοιχείο ή το ψυχεδελικό αν θες, για να εκφράσω πως ζούμε σε μια ταξική κοινωνία, να την περιγράψω και να την αλλάξω, μην κάνοντας διδακτισμό, αλλά αγκαλιάζοντας την φαντασία.

Το “κόκκινο καπέλο” το έγραψα για αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο, λέω ”Να χορεύουν τα λουλούδια με τον έρωτα αγκαλιά, ναι, στον άνεμο τραγούδια και φιλιά!”. Προσπαθώ να δώσω ανάσα, διέξοδο να σκεφτείς αλλιώς τα πράγματα, να ελαφρύνεις..

Το παράδοξο με τη δική σας την γενιά είναι πως μεγάλωσε με πολλά όνειρα, έκανε μικρές επαναστάσεις, επαναναπαύτηκε και παρέδωσε στην δική μας γενιά ένα κόσμο ενδεχομένως χειρότερο απ’ ό,τι βρήκε.. Γιατί πιστεύετε πως έγινε αυτό;

Η δική μου γενιά ονομάστηκε αδόκιμα ”Γενιά του Πολυτεχνείου”.. Συμμετείχα και εγώ στα γεγονότα αυτά και ήταν τιμή μου. Ωστόσο συμμετείχα ως εργάτης όχι ως φοιτητής. Κάτω από τη ”Γενιά του Πολυτεχνείου” όπως ονομαστήκαμε, υπήρχαν τάξεις.. Αυτό σημαίνει πως δεν παλέψαμε όλοι για τα ίδια ιδανικά και ας μπήκαμε κάτω από τον όρο ”γενιά του Πολυτεχνείου”.

Δεν ήμασταν όλοι το ίδιο όσοι παλέψαμε να πέσει η Χούντα. Άλλοι ήταν αστοί, άλλοι μικροαστοί, άλλοι εργάτες.. Οπότε δεν ξεκινήσαμε όλοι από την ίδια αφετηρία, δεν είχαμε όλοι μας αγνές προθέσεις, δεν οραματιζόμασταν όλοι μας μια συγκεκριμένη κοινωνία, οπότε είναι άδικο να χρεώνουμε όλοι στην γενιά μου το κακό που έπραξε ένα μέρος της γενιάς μου. Όπως άδικο ήταν που κάποιοι της γενιάς μου έσπευσαν να καρπωθούν τις νίκες της γενιάς του Πολυτεχνείου, είτε συμμετείχαν είτε όχι στα γεγονότα..

Ναι, σε αυτή την γενιά ακόμα υπήρχε ελπίδα η εργατική τάξη να αναδυθεί και να κάνει τα όνειρά της πραγματικότητα, όμως το γενικότερο κίνημα οπισθοχωρούσε. Η Σοβιετική Ένωση έπειτα από λίγο καιρό μπήκε σε τροχιά περεστρόικας, αυτά πριν να υλοποιηθούν ζυμώνονται προηγουμένως, οπότε είχε αρχίσει να ξηλώνεται μια κατάσταση και το κίνημα έμεινε μετά την μεταπολίτευση ανενεργό, χωρίς ουσιαστική βοήθεια και κατεύθυνση.

Είστε αισιόδοξος για την νέα γενιά;

Ναι, γιατί έχει βαθιές ρίζες. Δε νομίζω πως θα μείνει αδρανής, απλά δεν έχουν έρθει οι κατάλληλες συγκυρίες να φανεί η δυναμική της ακόμα.