Ομόνοια 1948 – Όταν η επανάσταση παίζει μπάλα

Ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο-αφιέρωμα του Αντώνη Γκιόκα από το Έθνος:

Στη Λευκωσία, το πρωινό της Τετάρτης 8 Μαΐου έμοιαζε σαν όλα τα άλλα. Οι κάτοικοι της πόλης είχαν πάει κανονικά στις δουλειές τους, ενώ οι τουρίστες έκαναν βόλτες στο κέντρο της κυπριακής πρωτεύουσας. Όμως, σε ένα μικρό στενό δρομάκι της πόλης, στην οδό Αρχέμου, είχε ήδη ξεκινήσει η γιορτή.

Στον κεντρικό σύνδεσμο των οργανωμένων οπαδών της Ομόνοιας, τη «Θύρα 9», ο κόσμος είχε αρχίσει να μαζεύεται από νωρίς. Η μουσική έπαιζε δυνατά, ενώ σταδιακά έκαναν την εμφάνιση τους οι πρώτες μπύρες και η παραδοσιακή κυπριακή ζιβανία. Σε λίγες ώρες, στις 16.30, θα αγωνίζονταν στο Μακάριο Στάδιο το «πράσινο» καμάρι τους. Η «Ομόνοια του λαού», όπως είπε στο «Έθνος» ο Αλέκος Αλέκου, το μέλος της γραμματείας της «Θύρας 9» που μας υποδέχθηκε στον σύνδεσμο.

Φτάνοντας έξω από το γήπεδο περίπου μία ώρα πριν το αγώνα, εκατοντάδες οπαδοί της ομάδας βρίσκονταν ήδη εκεί, περιμένοντας να προμηθευτούν ένα εισιτήριο. Ντυμένοι στα πράσινα, φορώντας τα μπλουζάκια τους, τραγουδώντας τα συνθήματά τους. Λίγα λεπτά πριν την προγραμματισμένη έναρξη του αγώνα, στις εξέδρες του «Μακάριου» βρίσκονταν περισσότεροι από 1.000 οπαδοί.

Το παιχνίδι για το οποίο είχαν μαζευτεί όλοι αυτοί οι άνθρωποι σε ημέρα και ώρα εργάσιμη, δεν ήταν της πρώτης κατηγορίας. Ήταν για τα μπαράζ ανόδου από το αγροτικό πρωτάθλημα -χαμηλότερη κατηγορία- στη Δ’ Εθνική. Ήταν εκεί για να δουν τα δικά τους παιδιά. Εκείνα του Αθλητικού Λαϊκού Σωματείου «Ομόνοια 1948», που μετρούσε μόλις έντεκα μήνες ζωή και είχε τη δυνατότητα να συσπειρώνει γύρω του εκατοντάδες ανθρώπους, σε συνθήκες ιδιαίτερα δύσκολες.

«Η ίδρυση της Ομόνοιας 1948 ήταν γέννημα της ανάγκης», τόνισε ο Αλέκος εξηγώντας αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους οι οργανωμένοι -και όχι μόνο- οπαδοί της Ομόνοιας Λευκωσίας αποφάσισαν να δημιουργήσουν το δικό τους σωματείο.

Πέρσι τέτοια εποχή, το ποδοσφαιρικό τμήμα του συλλόγου μετατράπηκε σε Ανώνυμη Εταιρεία και παραχωρήθηκε σε έναν επιχειρηματία. Παρότι πάλεψαν με κάθε μέσο που είχαν στη διάθεση τους, δεν κατάφεραν να αποτρέψουν το «ξεπούλημα», όπως το χαρακτηρίζουν, της αγαπημένης τους ομάδας.

Όσοι αντιτάχθηκαν στην εμπορευματοποίηση της Ομόνοιας και στη μετατροπή της σε μια εταιρία, βρέθηκαν ποδοσφαιρικά «άστεγοι». Στις 29 Μαΐου του 2018, η ομάδα τους δεν υπήρχε πια για αυτούς. Ήταν ιδιοκτησία ενός και μόνο ανθρώπου.

Το διάστημα που προηγήθηκε της μετατροπής της Ομόνοιας Λευκωσίας σε Ανώνυμη Εταιρία, η «Θύρα 9» δεν κάθισε με τα χέρια σταυρωμένα. Έφτιαξε το δικό της πλάνο για τη σωτηρία της ομάδας, που προέβλεπε την δημιουργία εταιρίας με βάση το γερμανικό μοντέλο. Το 51% των μετοχών θα παρέμενε στο σωματείο και μέσω αυτού, τον έλεγχο θα τον είχαν οι φίλαθλοι. Ακόμα και αν κάτι τέτοιο σήμαινε ότι η ομάδα θα συνέχιζε να μένει μακριά από τους τίτλους. Για εκείνους σημασία είχε να διατηρηθεί ο λαϊκός χαρακτήρας του συλλόγου. Πίστευαν ότι η δυναμική του κόσμου της Ομόνοιας ήταν τόσο μεγάλη, που σύντομα η ομάδα θα ήταν ξανά πρωταγωνίστρια, με ιδιοκτήτη τον λαό της. Το σχέδιο απορρίφθηκε από τη Γενική Συνέλευση της Ομόνοιας, σε μια διαδικασία που οι οργανωμένοι οπαδοί χαρακτήρισαν «παρωδία».

Χωρίς να χάσουν χρόνο, πήραν την μεγάλη και ταυτόχρονα δύσκολη απόφαση. Να δημιουργήσουν τη δική τους ομάδα. Μία ομάδα που θα ιδρυθεί από τον λαό και θα ανήκει στον λαό. Αυτό αποτέλεσε και το κεντρικό τους σύνθημα. Το απόγευμα της 23ης Ιουλίου 2018, θα μείνει για πάντα στην ιστορία. Στο ασφυκτικά γεμάτο από κόσμο αμφιθέατρο της Παγκύπριας Συντεχνίας Δημοσίων Υπαλλήλων γεννήθηκε το «τέκνο της ανάγκης». Το Αθλητικό Λαϊκό Σωματείο «Ομόνοια 1948».

Η δυσκολία του εγχειρήματος ήταν πρωτοφανής. Απέναντι τους βρίσκονταν η σκληρή κομματική γραφειοκρατία του ΑΚΕΛ, που πάντα είχε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στα διοικητικά της Ομόνοιας. Εκείνοι έλαβαν, άλλωστε, την απόφαση της μετατροπής του ποδοσφαιρικού τμήματος σε Ανώνυμη Εταιρία.

Επίσης, είχαν να αντιμετωπίσουν την καχυποψία των απλών φίλων της ομάδας που έβλεπαν το ιστορικότερο σωματείου της Κύπρου να μην μπορεί να αντέξει τον ανταγωνισμό και τους μισητούς αντιπάλους, τον ΑΠΟΕΛ, τον Απόλλωνα Λεμεσού και την Ανόρθωση να κατακτούν τους τίτλους. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς και τα δυσθεώρητα χρέη που είχαν συσσωρευτεί, γίνεται ευκόλως κατανοητό το γιατί κάποιοι επέλεξαν τον εύκολο δρόμο της «ιδιωτικοποίησης». «Για να κρύψουν τις ευθύνες τους εκείνοι που διαλύσαν την Ομόνοια», λένε όσοι αντιτάχθηκαν στην πώληση.

Οι δυσκολίες όμως που είχαν να αντιμετωπίσουν δεν τελείωσαν με την ίδρυση της ομάδας. Όταν έψαχναν τοπική ομοσπονδία για να εγγραφούν, έβρισκαν παντού κλειστές τις πόρτες. Βλέπετε, το ποδόσφαιρο στη Κύπρο -ακόμα και το ερασιτεχνικό- ελέγχεται κατά βάση από τα δύο μεγάλα κόμματα. Τον δεξιό ΔΗΣΥ και το αριστερό ΑΚΕΛ. Τα δύο κόμματα δείχνουν ως υπεύθυνους της αρνητικής στάσης που συνάντησαν τα στελέχη της Ομόνοιας 1948. Τελικά τους δέχτηκε η Πανσόλειος Ομοσπονδία, αποκτώντας έδρα 70 χιλιόμετρα μακριά από τη Λευκωσία (!). Τίποτα όμως δεν τους πτόησε.

Η ομάδα τους έστεκε όρθια, απέναντι στο αθλητικό και πολιτικό κατεστημένο του νησιού, που ήταν εντελώς εχθρικό απέναντι στην «επανάσταση» της «Θύρας 9». Με την ομάδα του λαού, το αγροτικό πρωτάθλημα είδε να πραγματοποιούνται αγώνες του ακόμα και με 2.000 οπαδούς, τη στιγμή που στο πρωτάθλημα της πρώτης κατηγορίας υπήρχαν ομάδες με μερικές δεκάδες εισιτήρια. Η Ομόνοια 1948 κατέκτησε εύκολα το πρωτάθλημα και το κύπελλο και αυτό το διάστημα διεκδικεί την άνοδο της στη Δ’ Εθνική.

Αν σε κάποιους η απόφαση της «Θύρας 9» μοιάζει ακατανόητη, ιδιαίτερα σε μια εποχή που ο αθλητισμός έχει μετατραπεί σε εμπόρευμα, θα πρέπει να μελετήσουν τη μοναδική στα παγκόσμια ποδοσφαιρικά χρονικά ιστορία της Ομόνοιας Λευκωσίας. Ιδρύθηκε το 1948, όταν στην Ελλάδα βρίσκονταν σε εξέλιξη ο εμφύλιος πόλεμος. Τότε, η διοίκηση του ΑΠΟΕΛ ζήτησε από τους αθλητές του συλλόγου να αποκηρύξουν τον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Πέντε προοδευτικοί ποδοσφαιριστές του ΑΠΟΕΛ, οι Κώστας Λυμπουρής, Αγησίλαος Τσιαλής, Γωγάκης Καραγιάννης, Τάκης Σκαλιώτης και Ανδρέας Καριόλου, αρνήθηκαν να υπογράψουν δήλωση «νομιμοφροσύνης». Τιμωρήθηκαν για τη στάση τους και έτσι, μαζί με αρκετούς άλλους ίδρυσαν στις 4 Ιουνίου 1948 νέο σωματείο, τον Αθλητικό Σύλλογο Ομόνοια Λευκωσίας, που ταυτίστηκε με την Αριστερά και το λαϊκό κίνημα της Κύπρου. Την ίδια περίοδο δημιουργήθηκαν και άλλες ομάδες. Ο Ορφέας στη Λευκωσία, η Νέα Σαλαμίνα στην Αμμόχωστο, η Αλκή στη Λάρνακα. Η ομάδα όμως που κέρδισε μαζικά τον κόσμο, ήταν η Ομόνοια.

Αυτή την κληρονομιά θέλησαν να προστατεύσουν τα μέλη της «Θύρας 9». Να παραδώσουν στις επόμενες γενιές ότι παρέλαβαν από τις προηγούμενες. «Φίλε, η ομάδα μας ιδρύθηκε γιατί κάποιοι δεν έσκυψαν το κεφάλι. Δεν υπέγραψαν δήλωση μετάνοιας στους φασίστες. Πώς εμείς θα δεχθούμε την ιστορική διάλυση της;», αναρωτήθηκε ο Αλέκος. Έτσι, εκείνοι που δεν έσκυψαν κεφάλι -σε κάτι πολύ πιο ανώδυνο- το 2018, 70 χρόνια μετά την ίδρυση της Ομόνοιας, θεωρούν ότι είναι οι συνεχιστές της ομάδας και της ιδέας του 1948. Βαδίζουν πάνω στα χνάρια των ιδρυτών της Ομόνοιας, αρνούμενοι να δεχθούν ότι τα πάντα στη ζωή είναι εμπόρευμα.

Τα παιδιά της «Θύρας 9» το λένε συνέχεια. «Δεν αρχίζουμε. Συνεχίζουμε».