Η ιστορία ενός σταδίου

Τις προάλλες ο ΠΑΟΚ αντιμετώπισε στην Ουκρανία την Ολιμπίκ Ντονέτσκ, που δεν αγωνίζεται στην έδρα της, στην αυτονομημένη περιφέρεια του Ντονέτσκ, αλλά στο Κίεβο, στο Στάδιο Βαλερί Λομπανόφσκι, που έχει παρελθόν και όνομα, βαρύ σαν ιστορία.

Σε αυτό το Στάδιο, φιλοξενήθηκε τον Αύγουστο του 42′ ένας περίεργος αγώνας, που έμεινε στην ιστορία ως “παιχνίδι θανάτου”. Ο Νικολάι Τρούσεβιτς, τερματοφύλακας της Ντιναμό Κιέβου πριν τον πόλεμο, απευθύνεται σε παλιούς του συμπαίκτες και ποδοσφαιριστές της Λοκομοτίβ και δημιουργούν μια ερασιτεχνική ομάδα, τη Σταρτ.

Η Σταρτ νικάει όλους τους αντιπάλους της (Γερμανούς και λοιπούς συνεργάτες των ναζί) και αρχίζει να μπαίνει στο μάτι των κατακτητών, που φέρνουν τη Φλάκελφ, την επίλεκτη ομάδα της γερμανικής αεροπορίας, με άριστα γυμνασμένους, καλοζωισμένους ποδοσφαιριστές. Οι πεινασμένοι και ταλαιπωρημένοι από την καταναγκαστική εργασία παίκτες της Σταρτ ταπεινώνουν με το εμφατικό 5-1 τους αθλητές του Γ’ Ράιχ, που ζητάνε ρεβάνς, για να πάρουν εκδίκηση.

Η ρεβάνς διεξάγεται τρεις μέρες αργότερα. Παρά την τρομοκρατία και τις εκβιαστικές απειλές των ναζί στα αποδυτήρια, πριν την έναρξη και στο ημίχρονο του αγώνα, οι ποδοσφαιριστές της Σταρτ αρνούνται να χαιρετήσουν ναζιστικά τις αρχές και πετυχαίνουν μία ακόμα νίκη, με 5-3, που ανεβάζει στα ύψη το ηθικό και το αντιστασιακό φρόνημα του Σοβιετικού λαού. Ο διαιτητής σφύριξε τη λήξη, πέντε λεπτά πριν το τέλος του αγώνα, όταν ο αμυντικός Αλεξέι Κλιμένκο της Σταρτ πέρασε όλη τη γερμανική άμυνα και τον αντίπαλο τερματοφύλακα, σταμάτησε πάνω στη γραμμή του τέρματος κι αντί να σκοράρει, κλότσησε επιδεικτικά την μπάλα προς το κέντρο του γηπέδου.
Η απόλυτη περιφρόνηση κι απαξίωση για τους ναζί…

Οι παίκτες της Σταρτ πλήρωσαν ακριβά την περήφανη, ηρωική τους στάση. Οι περισσότεροι συνελήφθησαν τις επόμενες μέρες, μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και τρεις από αυτούς εκτελέστηκαν από τους ναζί, λίγους μήνες προτού ο Κόκκινος Στρατός μπει θριαμβευτής στην Ουκρανία κι ελευθερώσει το Κίεβο.

Το μνημείο προς τιμήν των παικτών της Σταρτ και μπροστά ο Όλεγκ Μπλαχίν, που αργότερα πέρασε από την Ελλάδα κι εκλέχτηκε βουλευτής με το ΚΚ Ουκρανίας

Η τραγική ειρωνεία είναι πως σήμερα έξω από το Στάδιο υπάρχει ένα μνημείο προς τιμήν των ηρωικών παικτών της Σταρτ, που έμειναν περήφανοι κι αλύγιστοι απέναντι στο ναζισμό. Όμως, οι ομοϊδεάτες των ναζί είναι στην επίσημη κυβέρνηση, ενώ όσοι έχουν αναφορές στο σοβιετικό παρελθόν, διώκονται με μένος, όπως τον καιρό της ναζιστικής κατοχής…

Το μνημείο προς τιμήν του Βαλερί Λομπανόφσκι, που έχει δώσει το όνομά του στο Στάδιο

Όσο για το Βαλερί Λομπανόφσκι, που έδωσε το όνομά του στο Στάδιο, δεν είναι άλλος από τον πρωτοπόρο σοβιετικό προπονητή της Ντιναμό Κιέβου και της Εθνικής Ομάδας της ΕΣΣΔ, που την καθοδήγησε τη δεκαετία του 80′ και την έφερε σε ένα τελικό EURO (απέναντι στους Ολλανδούς, με το εκπληκτικό γκολ του Βαν Μπάστεν) και σε δύο τελικές φάσεις Παγκοσμίου Κυπέλλου (Μουντιάλ). Οι περισσότεροι θυμούνται την τρομερή ομάδα του 86′ και τη διαιτητική σφαγή εις βάρος της, στον αγώνα με το Βέλγιο, που έφραξε με το “έτσι θέλω” το δρόμο στα Μινγκ του Λομπανόφσκι.