Αδηφάγος ωκεανός ή περιπλοκές μιας κατασκοπίας; -Η μυστηριώδης εξαφάνιση της Αμέλια Έρχαρτ
Η υπόθεση θα συνεχίσει να αιχμαλωτίζει την φαντασία του κοινού, για όσο ο ωκεανός και τα διάσπαρτα σ’ αυτόν νησάκια κρατούν καλά κρυμμένο το μυστικό του μοιραίου αεροσκάφους.
Συμπληρώθηκαν πριν λίγες εβδομάδες 82 χρόνια από τότε που έδωσε τα τελευταία σημεία ζωής η πρωτοπόρος των αιθέρων Αμέλια Έρχαρτ. Η ζωή τις Αμερικανίδας πιλότου, αλλά και η αινιγματική της εξαφάνιση ενέπνευσαν πολυάριθμα βιβλία, ταινίες, ντοκιμαντέρ, ακόμα και θεατρικά.
Γεννήθηκε στο Άτσισον του Καναδά στις 24 Ιούλη 1897 κι από μικρή ήταν “αγοροκόριτσο”, με βάση της αντιλήψεις της εποχής, παίζοντας μπάσκετ και μαθαίνοντας να επισκευάζει αυτοκίνητα. Τα παιδικά και νεανικά της χρόνια ωστόσο σημαδεύτηκαν από διαρκείς μετακινήσεις και τον αλκοολισμό του πατέρα της. Υπηρέτησε ως νοσοκόμα του Ερυθρού Σταυρού στο Τορόντο του Καναδά στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, παρακολουθώντας την εκπαίδευση πιλότων σε τοπική μονάδα της Πολεμικής Αεροπορίας στην πόλη.
Μετά τον πόλεμο, επέστρεψε στις ΗΠΑ και γράφτηκε στο φημισμένο πανεπιστήμιο της Κολούμπια στον προπαρασκευαστικό κύκλο σπουδών για ιατρική. Ανέβηκε για πρώτη φορά σε αεροπλάνο το Δεκέμβρη του 1920 με το φημισμένο βετεράνο πιλότο Φρανκ Χοκς. Λίγες βδομάδες μετά, άρχισε τα μαθήματα αεροπλοΐας με μια από τις πρώτες γυναίκες αεροπόρους διεθνώς, τη Νέτα Σνουκ, πληρώνοντας για τα μαθήματα χάρη στη δουλειά της σε τηλεφωνική εταιρεία. Σύντομα αγοράζει το πρώτο της μεταχειρισμένο αεροπλάνο, που λόγω του χρώματός του αποκαλούσε χαϊδευτικά “καναρίνι”. Μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο παίρνει την άδειά της και συμμετέχει στην πρώτη της αεροπορική επίδειξη στην Καλιφόρνια.
Μια σειρά από ρεκόρ την καθιστούν διάσημη στην πατρίδα της και σε όλο τον κόσμο. Το 1922 γίνεται η πρώτη γυναίκα που πέταξε μόνη της πάνω από τα 14000 πόδια, ενώ 10 χρόνια μετά γίνεται η πρώτη γυναίκα που διέσχισε μόνη της τον Ατλαντικό, κατόρθωμα που μόνο ο Τσαρλς Λίντμπεργκ είχε πετύχει πριν από εκείνη. Για το επίτευγμά της βραβεύτηκε με το “Σταυρό Εξαιρετικής Πτήσης”, που ως τότε απονέμονταν μόνο σε πιλότους της Πολεμικής Αεροπορίας. Το 1932 πετά μόνη της, χωρίς στάσεις, από τη μια άκρη των ΗΠΑ ως την άλλη, ενώ το 1935 πέταξε από τη Χαβάη στις ηπειρωτικές ΗΠΑ.
Την ίδια περίοδο, έκανε ότι μπορούσε για να προωθήσει την ενασχόληση γυναικών με την αεροπλοΐα, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων και τη θέση συντάκτη στο περιοδικό Cosmopolitan. Το μεγάλο της όνειρο ωστόσο ήταν να πετάξει γύρω από τoν ισημερινό. Μετά από μια πρώτη, αποτυχημένη απόπειρα στις αρχές του 1937, η Έρχαρτ και ο Φρεντ Νούναν ξεκίνησαν εκ νέου το ταξίδι τους με το δικινητήριο Lockheed 10E Electra, στη 1 Ιούνη 1937 από την Καλιφόρνια. Αρχικά κατευθύνθηκαν προς το Μαϊάμι, στη συνέχεια προς τη Λατινική Αμερική, διέσχισαν τον Ατλαντικό και την Αφρική και στη συνέχεια την Ινδία με κατεύθυνση της νοτιανατολική Ασία. Στις 29 Ιούνη έφτασαν στο Λάε της Νέας Γουϊνέας, έχοντας διανύσει 22.000 μίλια. Υπολείπονταν ακόμα 7000 μίλια μέχρι την Καλιφόρνια. Στις 2 Ιούλη απογειώθηκαν με προορισμό το μικρό νησί Χόουλαντ για ανεφοδιασμό καυσίμων. Ήταν η τελευταία φορά που είδαν ζωντανούς τους Έρχαρτ και Νούναν. Οι δυο πιλότοι έχασαν την επαφή τους με πλοίο Itasca του αμερικανικού λιμενικού στ’ ανοιχτά του Χόουλαντ κι έκτοτε εξαφανίστηκαν χωρίς ίχνος.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Φρανγκλίνος Ρούζβελτ διέταξε εκτεταμένη έρευνα δύο εβδομάδων. Στις 19 Ιούλη το ζεύγος κηρύχθηκε κι επισήμως “χαμένο στη θάλασσα”. Έκτοτε οι θεωρίες για την τύχη τους οργιάζουν, ενώ πολλές έρευνες πραγματοποιήθηκαν, ειδικά τα τελευταία 15 χρόνια με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, με την ελπίδα να εντοπιστεί το σημείο όπου κατέπεσε το αεροσκάφος, χωρίς αποτέλεσμα ως σήμερα. Η επικρατούσα άποψη, που υιοθετήθηκε κι από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, είναι πως το Electra έμεινε από καύσιμα στη διάρκεια της πτήσης προς το νησί Χόουλαντ, και κατέπεσε στον ωκεανό κάπου κοντά στο νησί.
Δημοφιλής είναι και η θεωρία της Διεθνούς Ομάδας Ανάσυρσης Ιστορικών Αεροσκαφών (TIGHAR) που υποστηρίζει πως οι Έρχαρτ και Νούναν έχασαν το δρόμο τους, κι αντί για το Χόουλαντ προσγειώθηκαν τελικά 350 μίλια νοτιοδυτικότερα στο νησί Γκάρντνερ, σήμερα Νικουμαρόρο, που ήταν τότε ακατοίκητο. Μια εβδομάδα μετά την εξαφάνιση της Έρχαρτ, αεροσκάφη του Ναυτικού πέταξαν πάνω από το νησί, εντοπίζοντας πρόσφατα ίχνη κατοίκησης, αλλά όχι του αεροσκάφους.
Σύμφωνα με αυτή τη Θεωρία, οι δυο πιλότοι ίσως επιβίωσαν για μέρες ή και βδομάδες στο νησί, πριν πεθάνουν από ασιτία ή αφυδάτωση. Από το 1988 η TIGHAR έχει διοργανώσει σειρά ερευνών στο νησί, και τα αντικείμενα που έχει βρει φαίνεται να καθιστούν αρκετά αξιόπιστη την εκδοχή τους για το τι συνέβη.
Ανάμεσα σε όσα βρέθηκαν είναι κι ένα κομμάτι Plexiglas, ίσως τμήμα του παραθύρου του αεροσκάφους, ένα κομμάτι αλουμινίου που ίσως προέρχεται από το ίδιο, αυτοσχέδια εργαλεία, ένα γυναικείο παπούτσι της δεκαετίας του ‘30, ένα βαζάκι γυναικείων καλλυντικών και οστά προερχόμενα πιθανότατα από ανθρώπινο δάχτυλο. Η έρευνα του TIGHAR έχει κερδίσει την υποστήριξη του προγονού της Έρχαρτ, Τζορτζ Πάτναμ, έχει όμως δεχτεί και κριτική, βασισμένη στο γεγονός πως υπάρχουν κι άλλες πιθανές πηγές προέλευσης ορισμένων ευρημάτων που δε σχετίζονται με την εξαφάνιση του Electra.
Όπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, υπάρχουν και πιο συνωμοσιολογικές εκδοχές, όπως εκείνη που υποστηρίζει πως οι δυο πιλότοι ήταν κατάσκοποι της αμερικανικής κυβέρνησης που αιχμαλωτίστηκαν και στη συνέχεια εκτελέστηκαν από τους Ιάπωνες, ή επέστρεψαν και άλλαξαν ταυτότητα. Μια ακόμα πιο τραβηγμένη θεωρία θέλει την Έρχαρτ να μπαίνει στην υπηρεσία της ιαπωνικής πολεμικής προπαγάνδας, εκφωνώντας στα αγγλικά εκπομπές που είχαν ως στόχο να πλήξουν το ηθικό των Αμερικανών στρατιωτών στον Ειρηνικό. Μάλιστα, ο ίδιος ο προγονός της διερεύνησε προσωπικά τον ισχυρισμό αυτό, χωρίς πουθενά να εντοπιστούν σχετικά στοιχεία. Το μόνο σίγουρο είναι πως η υπόθεση θα συνεχίσει να αιχμαλωτίζει την φαντασία του κοινού, για όσο ο ωκεανός και τα διάσπαρτα σ’ αυτόν νησάκια κρατούν καλά κρυμμένο το μυστικό του μοιραίου αεροσκάφους.
