«Μα εσείς είστε υπάλληλοι, τι σχέση έχετε με τους εργάτες;»

Στις 9 του Ιούλη 1931, πραγματοποιείται στην Αθήνα το 14^ο Συνέδριο (ή όπως ονομαζόταν τότε, η 14η Γενική Συνέλευση) της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας.

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε σε κλίμα αγωνιστικό από τις διεκδικήσεις των δημοσίων αλλά και των ιδιωτικών υπαλλήλων, απέναντι στην κυβέρνηση Βενιζέλου που προχωρούσε σε μεγάλες περικοπές στην εκπαίδευση. Για τη Διοίκηση της Ομοσπονδίας, η «Αριστερή Παράταξη» που υποστηρίζονταν από το ΚΚΕ θα λάβει 62 ψήφους που αντιπροσώπευαν 630 δασκάλους.

Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Φλεβάρη του 1931, είχε οργανωθεί μεγαλειώδης συγκέντρωση δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων στο θέατρο «Αλάμπρα», που χτυπήθηκε από την αστυνομία, που συνέλαβε και παρέπεμψε σε δίκη τους δασκάλους Παντελή Δαμασκόπουλο και Νίκο Πλουμπίδη, το γνωστό στέλεχος του ΚΚΕ που τότε ήταν μέλος της Αριστερής Παράταξης και μέλος του ΔΣ της Συνομοσπονδίας Δημοσίων Υπαλλήλων.  Στη δίκη οι δυο αγωνιστές δάσκαλοι καταδικάστηκαν σε φυλάκιση που εξαγοράστηκε με έρανο των δημοσίων υπαλλήλων.

Έχει μεγάλο ενδιαφέρον η απολογία του Νίκου Πλουμπίδη στο Πλημμελειοδικείο της Αθήνας, που δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη της 17 του Μάρτη 1931. Την μεταφέρουμε ολόκληρη από το βιβλίο του Γιάννη Κατσαντώνη «Η Αριστερή Παράταξη των δασκάλων στο μεσοπόλεμο» (εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1998):

Ο Νίκος Πλουμπίδης, δάσκαλος Ελασσόνας (1930)

Κύριοι Δικασταί,

Είμαι ένας φτωχός δημόσιος υπάλληλος, ζω τη ζωή μου, γνωρίζω τις συνθήκες κάτω από τις οποίες περνούμε όλοι μας. Είμαι υποχρεωμένος από τώρα να πω πως ένα 50% των δημοσίων υπαλλήλων παίρνει μισθό γλισχρό ως 1.500 δραχμές, το άλλο 40% περί τις 2.000 δραχμές και μόνο το 10% (διευθυνταί κλπ.) μπορούμε να πούμε πως αμείβεται καλά. Κι αυτά χωρίς να ληφθούν υπ’ όψει οι οικογενειακές υποχρεώσεις αλλά και η κακίστη κατάσταση των δημοσίων υπαλλήλων από απόψεως υγείας.

Και οι δημόσιοι υπάλληλοι, κύριοι δικασταί, όπως και όλος ο εργαζόμενος κόσμος, που ξέρει πολύ καλά και από πείρα ότι οι οργανώσεις είναι απαραίτητες, φρούρια των συμφερόντων τους και που μ’ αυτές τα εξυπηρετούν, ίδρυσαν τις οργανώσεις τους.

Ήταν φυσικό κατόπιν τούτου να καταβάλουν προσπάθεια όπως βρουν τα μέσα με τα οποία θα διεκδικήσουν τα ζητήματα τους. Δεν αρκούν οι οργανώσεις. Χρειάζεται σαφής αντίληψη του τρόπου, με τον οποίο θα γίνει η πάλη, αυτό είναι το ουσιωδέστερο.

Τα γραφεία, κύριοι, των Υπουργείων, όλων των κρατικών υπηρεσιών είναι γιομάτα από υπομνήματα των δημοσίων υπαλλήλων και των εργατών, οι σκάλες τους έχουν σαπίσει από τα ανεβοκατεβάσματα.

Εν τούτοις δεν έγινε τίποτε.

Αντίθετα η Κυβέρνηση αντιλαμβανομένη πως με την τακτική των υπομνημάτων δεν αντιμετωπίζει δύναμη έδινε διαρκώς υποσχέσεις που έμειναν υποσχέσεις, έλεγε στις διάφορες επιτροπές πως τον Οκτώβριο θα κάνει δεχτά τα αιτήματα, άλλοτε «θα σας δώσω τα 80 εκατομμύρια» και άλλοτε πως θα συστήσει επιτροπές κλπ. Συνεχείς παρελκύσεις.

Αυτός είναι ο ένας τρόπος «διεκδίκησης» των ζητημάτων των υπαλλήλων και των εργατών, τρόπος που δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των υπαλλήλων, αλλά του κράτους.

Μα ακριβώς η πείρα, η στάση της Κυβέρνησης, έδωκαν στους υπαλλήλους ένα δίδαγμα. Τότε οι δημόσιοι υπάλληλοι είδαν πως τα μέσα των υπομνημάτων, των παρακλήσεων κλπ. εχρεωκόπησαν, και στα συνέδριά τους, στις συγκεντρώσεις τους έπαιρναν αποφάσεις για κήρυξη απεργίας, μόνου μέσου εξαναγκασμού της Κυβέρνησης για να κάνει δεχτά τα αιτήματά τους.

Μα και πάλι αυτό δεν αρκεί. Ο αγώνας για νάναι επιτυχής χρειάστηκε συνεργασία με όλους τους εργαζομένους.

Είμεθα και ημείς οι δημόσιοι υπάλληλοι εργαζόμενοι και ως τέτοιοι αποφασίσαμε να συνεργασθούμε με τις εργατικές οργανώσεις. Έχοντας δε την πείρα, ξέροντας πως μόνο διά της πάλης και όχι των υπομνημάτων θα πετύχουμε τα ζητήματά μας, βρήκαμε πως τέτοιες οργανώσεις είναι εκείνες που αποτελούν την Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία των Εργατών της Ελλάδος. Μόνο αυτή εκπροσωπεί τα συμφέροντα ολοκλήρου της εργατικής τάξεως, μόνο αυτή ήταν και είναι ικανή να μας καθοδηγήσει για την πραγματοποίηση των τόσων ζητημάτων μας.

Στο σημείο αυτό ο πρόεδρος τον διακόπτει, θέλει να του

απαγορεύσει να συνεχίσει επί του θέματος αυτού και τον ερωτά με νευρικότητα:

– Μα εσείς είστε υπάλληλοι, τι σχέση έχετε με τους εργάτες, δεν το καταλαβαίνω αυτό. Έχετε τα ίδια συμφέροντα;

Πλουμπίδης: Μάλιστα, θα σας το αποδείξω αυτό εκτενώς παρακάτω. Οπωσδήποτε το ότι είμαστε εργάτες εμείς οι δημόσιοι υπάλληλοι το ομολόγησε κι αυτός ο Πρωθυπουργός κατά την ψήφιση του φασιστικού νομοσχεδίου.

Πρόεδρος: Όχι, οι υπάλληλοι είναι κράτος, δεν έχουν σχέσιν με τους εργάτας.

Πλουμπίδης: Το γεγονός και μόνον ότι οι υπάλληλοι χάνουν και τις οργανώσεις τους σήμερα, οι μισθοί τους όχι μόνον δεν αυξάνουν, αλλά πρόκειται και να ελαττωθούν, όλη η ταχτική της κυβέρνησης απέναντι μας δείχνει πόσο σφαλερή είναι η απλοϊκή ιδέα κατά την οποία κράτος είμαστε εμείς.

Πρόεδρος: Έστω είναι εργάται, αλλά συνεργασία όμως με τους εργάτας.

Πλουμπίδης: Η όλη στάση του κράτους είναι το καλύτερο πιστοποιητικό και δίδαγμα για τους υπαλλήλους ποια είναι η θέση τους. Η Κυβέρνηση δεν έδωκε τίποτε, αντιθέτως άρχισε να παίρνει όλα τα κεκτημένα. Στις διαμαρτυρίες και απαιτήσεις μας έλεγε: Δεν αντέχει ο προϋπολογισμός. Το στομάχι όμως των χιλιάδων δασκάλων που οι προαγωγές τους καθυστερούν, άλλων 1.000 που μένουν άνεργοι και των υπολοίπων που πήγαν με τις 50 δραχμές ημερησίως, αντέχει. Αντέχει επίσης ο προϋπολογισμός για άλλα τεράστια έξοδα.

Θα ξέρετε και σεις, κύριοι δικασταί, σα δημόσιοι υπάλληλοι που είστε πως για τις προαγωγές των δασκάλων 10 εκατομμύρια χρειάζεται και δεν εδόθησαν, δίδονται όμως εκατοντάδες και χιλιάδες εκατομμύρια για την αγορά καραβιών για τον πόλεμο.

Πρόεδρος: Απαγορεύονται αυτά, στο θέμα.

Ο Πλουμπίδης επιμένει να απολογηθεί, μα του το απαγορεύει ο Πρόεδρος και του επιβάλλει την εξής ερώτηση:

– Για το ψήφισμα που κάνατε τι λέτε;

Πλουμπίδης: Το ψήφισμα περιείχε τα αιτήματα των δημοσίων υπαλλήλων, απεδοκίμαζε τους αντιδραστικούς αρχηγούς της Συνομοσπονδίας μας και εχάρασσε τη γραμμή που έπρεπε οι υπάλληλοι να ακολουθήσουν στον αγώνα τους. Το ψήφισμα αυτό εκφράζει τη θέληση όλων των δημοσίων υπαλλήλων και είναι μια πράξη που δε θα ξεχαστεί πότες γιατί αποτελεί επίμονη προσπάθεια για να μην προδοθούν τα συμφέροντα των υπαλλήλων, που οι προδότες -η πλειοψηφία- διοικητικοί υπάλληλοι της Συνομοσπονδίας τα χαντάκωσαν.

Πρόεδρος: Γιατί είναι προδόται;

Πλουμπίδης: Γιατί δεν επραγματοποίησαν την απεργία, παρά τη θέληση και την εντολή των δημοσίων υπαλλήλων, γιατί εξαπατούσαν τους υπαλλήλους με τις απειλές τους, ενώ ταυτόχρονα κατέβαλαν κάθε προσπάθεια για να εκφυλίσουν τον αγώνα μας.

Στο σημείο αυτό ο πρόεδρος απαγορεύει στον κατηγορούμενο να συνεχίσει και τον διατάσσει να καθίσει.

Στο 14^ο Συνέδριο της ΔΟΕ, ο Νίκος Πλουμπίδης, δάσκαλος Ελασσόνας,  εκλέχτηκε στην εισηγητική επιτροπή για το νέο σχολείο. Το Συνέδριο υιοθέτησε παμψηφεί τις θέσεις της Αριστερής Παράταξης σχετικά με τη θέση του υπαλλήλου απέναντι στο κράτος και τα δικαιώματά του.

Ανάμεσα στους αγωνιστές δασκάλους που απολύθηκαν για τα πολιτικά τους φρονήματα, μετά το 14^ο Συνέδριο της ΔΟΕ ήταν και ο Νίκος Πλουμπίδης.