Περί ψυχιατρικοποίησης των αγώνων της Αριστεράς…

Πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας η τοποθέτηση της Υφυπουργού Εργασίας της νέας κυβέρνησης του Κ. Μητσοτάκη, στην οποία συμφωνούσε και υπογράμμιζε ότι η μνήμη των αγώνων της Αριστεράς αναφορικά με τη δικτατορία στοιχειοθετούν ψυχική νόσο και μάλιστα γενικευμένη σε συλλογικό επίπεδο.

Γενικά, η ψυχιατρικοποίηση και η χρήση της ψυχικής υγείας στην καθημερινότητα δεν είναι κάτι νέο ή ασυνήθιστο. Όταν όμως χρησιμοποιείται στο δημόσιο λόγο έχει μία παραπάνω βαρύτητα λόγω ακριβώς του ρόλου και της συνθήκης. Τι θα πει ψυχική νόσος; Και ποιος τελικά έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί την ψυχική ασθένεια ως χαρακτηρισμό για ένα άτομο ή μία κοινωνική ομάδα; Είναι η ψυχική νόσος προσβολή; Και αν ναι, σε ποια εποχή μας παραπέμπει κάτι τέτοιο;

Ποια είναι αλήθεια η ψυχική νόσος που έχουν οι αγωνιστές της Αριστεράς που τιμούν και θυμούνται τους αγώνες κατά της δικτατορίας; Συγκαταλέγονται σε κάποιο ψυχιατρικό εγχειρίδιο; Έχουν διαγνωστικά κριτήρια; Με ποια ιδιότητα και σύμφωνα με ποιον κώδικα δεοντολογίας τολμά κανείς να χρησιμοποιεί την ευαίσθητη κοινωνική ομάδα των ψυχικά νοσούντων για τους δικούς του πολιτικούς σκοπούς; Και πώς, αλήθεια, πιστεύετε ότι καταπολεμάται; Με εγκλεισμό ίσως; 

Είναι εμφανές ότι από την 8η Ιουλίου 2019 η χώρα έχει μπει σε μία πολύ συντηρητική στροφή με τη δύναμη μίας ψήφου ενός λαού που σταδιακά τα τελευταία χρόνια συντηρητικοποιείται, βασισμένος σε μία ελπίδα που χάθηκε, σε μία εξαπάτηση και στον συστηματικό χλευασμό και στηλίτευση της Αριστεράς, με κύριο αυτουργό την προηγούμενη κυβέρνηση. Ωστόσο, δεν είναι πρώτη φορά που μαρτυρούμε δηλώσεις τέτοιου ύφους και ποιότητας. Δεν ξεχνούμε ποιοι κρύφτηκαν στις αγκάλες της παράταξής σας και όταν πια ξεμπροστιάστηκαν– δεν χρησίμευαν πια- απλά διεγράφησαν, δεν ξεχνάμε και τη δήλωση στελέχους της παράταξής σας περί εφαρμογής της Συνθήκη της Γενεύης από τον πρόεδρό σας, και άλλα πολλά…

Όμως, δεν είναι ψυχική νόσος αυτό που χαρακτηρίζει τους αγωνιστές της Αριστεράς. Είναι τραύμα, ένα τραύμα που ανοίχθηκε στις εξορίες και τις φυλακές, στα κρατητήρια και τα βασανιστήρια, στα παιδιά που είδαν τους γονείς τους με χειροπέδες δίπλα σε φονιάδες και πέσαν στη δουλειά από τα δώδεκα χρονών να κρατήσουν την οικογένεια όσο ο πατέρας έλλειπε και δεν υπέγραφε. Είναι το τραύμα των ανθρώπων που κυνηγήθηκαν άγρια από την ελληνική επαρχία και των οικογενειών που χωρίστηκαν για πάντα στην ξενιτιά. Είναι το σύγχρονο τραύμα των ανθρώπων με τον κατώτατο μισθό που ο Σ.Ε.Β. κυνηγά να παγώσει. Είναι το τραύμα που περνά από γενιά σε γενιά και δεν θα κλείσει, εάν δεν τελειώσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Είναι ένα τραύμα βαθύ που σηκώνει το χέρι ψηλά και διεκδικεί αιτήματα που είναι πάντα σύγχρονα και πάντα παρόντα, όσο κι αν προσπαθείτε να μας πείσετε ότι είναι γραφικά και ανεφάρμοστα.

Κα Υφυπουργέ, ξέρετε ποιο είναι το πιο τρομακτικό στην ψυχική ασθένεια; Ότι και το πιο αλλόκοτο παραλήρημα, στον πυρήνα του έχει μία αλήθεια. Οπότε, ακόμα και παραληρηματικά να σας ακούγονται τα λόγια των αγωνιστών, αυτή η αλήθεια είναι που σας τρομάζει, που σας κάνει να θέλετε να στηλιτεύετε και να καταστέλλετε κάθε αντίδραση, κάθε κινητοποίηση, που κατά τα άλλα είναι γραφική. Αυτή την αλήθεια να φοβάστε.

Κλείνοντας, η ανάγκη του ανθρώπου να μένει συνδεδεμένος με τις ρίζες του είναι συνώνυμη με την ανάγκη του δέντρου να τραφεί από αυτές. Η προσπάθεια παραχάραξης της Ιστορίας αυτού του λαού, η υποβάθμιση των αγώνων μπροστά στο «νέο», το «σύγχρονο», το «ευρωπαϊκό», το «αισθητικά αποδεκτό» είναι μία τακτική γνωστή και πολλάκις εφαρμοσμένη. Η αποκοπή από τις ρίζες μας όμως δεν είναι τόσο εύκολη. Και εάν αυτό συνιστά ψυχική νόσο για εσάς, εμάς δεν μας πειράζει. Εξάλλου, η ρήση του καθένα χαρακτηρίζει τον ίδιο πολύ περισσότερο από τον απέναντι. 

Αντί υστερόγραφου μία φιλική συμβουλή: κα. Υφυπουργέ, καθόσον φαίνεται και από το βιογραφικό και την πορεία σας, αφού δεν έχετε σχέση ούτε με την Ψυχική Υγεία, ούτε με τους αγώνες της Αριστεράς, καλό θα ήταν να μην καταπιάνεστε με έννοιες που είτε δεν ξέρετε, είτε δεν συναισθάνεστε.

Αντιγόνη Γαρυφαλλάκη

Ψυχολόγος