Μητρότητα και σοσιαλισμός – Πώς έφερα στον κόσμο το παιδί μου στη ΛΔ Βουλγαρίας

Γεννήθηκα και μεγάλωσα σε ένα χωριό στις παρυφές του Γράμμου, που σε αντίθεση με τον υπόλοιπο νομό, το χαρακτήριζαν «φωλιά κομμουνιστών».

Ήταν θέμα χρόνου για μένα όντας περιτριγυρισμένη από αγωνιστές-αντάρτες του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ ν’ ακολουθήσω τον δρόμο της ανυπακοής και του αγώνα.

Στα δεκατέσσερα, απαντώντας θετικά σε μια ερώτηση κάποιου καθηγητή αν θα «έδενε» κάποιος την ζωή του με άνθρωπο διαφορετικής εθνικότητας, φυλής, χρώματος γνώρισα την… ΚΝΕ.

Όταν οι συμμαθητές μου μάθαιναν Βυζαντινή Ιστορία, εγώ με δυο- τρεις καθηγητές μου… ταξιδεύαμε  στον αγώνα των λαών της Παλαιστίνης, του Ελ Σαλβαδόρ, της Νικαράγουας.

Τελειώνοντας το Λύκειο μου δόθηκε η ευκαιρία να διαλέξω ανάμεσα σε μια σχολή στην Ελλάδα ή μια σχολή σε μια από τις σοσιαλιστικές χώρες. Προτίμησα το δεύτερο.

Βρέθηκα στη ΛΔ της Βουλγαρίας. Στη Σόφια.

Η πρώτη μου μεγάλη έκπληξη και χαρά …. θα μάθαινα την γλώσσα μαζί με παιδιά από το Λάος, το Βιετνάμ, το Αφγανιστάν και το…. θαύμα: είδα και γνώρισα από κοντά Παλαιστίνιους, Νικαραγουανούς, Κουβανούς.

Είχα δωμάτιο σε εστία, φοιτητική λέσχη για να τρώω, βιβλιοθήκες και αναγνωστήρια για να διαβάζω, φοιτητική πολυκλινική με όλες τις ειδικότητες ακριβώς δίπλα στην εστία, ζεστό νερό μέρα νύχτα. Πολλά περισσότερα από έναν φοιτητή εκείνη την περίοδο στην Ελλάδα.

Η αλήθεια είναι ότι δεν είχε υλικά αγαθά σε «ιλουστρασιόν» συσκευασία. Όμως το τυρί, το γάλα, το γιαούρτι χρόνια μετά τα… έψαχνα.

Όχι δεν είχε κουπόνια. Ψωνίζαμε κανονικά από το σούπερ μαρκετ και ψωνίζαμε τα πάντα.

Δε μου έλειψαν υλικά αγαθά. Τον πρώτο χρόνο μου έλειπαν πράγματα από.. εμένα. Μου έλειπαν… άνθρωποι και κάποια στιγμή αυτό με «έριξε» .

Εκδηλώθηκε με ανορεξία και τότε ήταν που, με τη βοήθεια της δασκάλας μου στα βουλγάρικα, γνώρισα το σύστημα υγείας.  Νομίζω πως αν ήμουν εδώ, στον καπιταλιστικό μας παράδεισο, εκείνη την εποχή δεν θα το ξεπερνούσα τόσο ανώδυνα και τόσο εύκολα.

Η βοήθεια της γιατρού που δε μ’ άφηνε καθόλου από τα μάτια της, αλλά και ένα γεγονός μ’ έκαναν να εκτιμήσω ακόμα πιο πολύ όλα αυτά που ζούσα.

Σε ένα σανατόριο, λίγο έξω από την Σόφια έφεραν για νοσηλεία τραυματίες Σαντινίστας. Ο επικεφαλής της φοιτητικής του οργάνωσης μου είπε αν ήθελα μπορούσα να τους επισκεφτώ για να γράψω για εκείνους κάτι στην εφημεριδούλα που εκδίδαμε σα Φοιτητικός Σύλλογος.

Η επίσκεψη αυτή ήταν που μου άλλαξε κυριολεκτικά την ζωή.

Άνθρωποι… μισοί , χωρίς πόδια, χωρίς χέρια, χωρίς μάτια… κάποιοι από αυτούς μόνο ένας κορμός, και όμως γελούσαν, κάνανε όνειρα, σκεφτόταν την επιστροφή τους στην πατρίδα και τον αγώνα που έπρεπε να συνεχίσουν, και με προσκαλούσαν να πάμε… κινηματογράφο.

Βγαίνοντας από εκεί αναθεώρησα πολλά πράγματα. Σκεφτόμουν πως, άνθρωποι που ήξεραν ότι δεν πρόκειται να ζήσουν για πολύ, ούτε και όπως πρώτα ονειρεύονταν και κάνανε σχέδια.

Δέχτηκα να πάω σινεμά με τον σύντροφό τους που είχα για μεταφραστή.

Μετά από λίγους μήνες διαπίστωσα ότι ήμουν έγκυος. Στην αρχή πανικοβλήθηκα. Μετά σκέφτηκα ότι το παιδί που είχα στην κοιλιά μου θα ήταν ένα… ξεχωριστό παιδί.

Διαπίστωσα για άλλη μια φορά την φροντίδα για την σωματική και ψυχική υγεία και την μητρότητα στο σοσιαλισμό.

Ένας γιατρός πάλι κοντά μου, ένα τηλέφωνο για να επικοινωνήσω όταν έρθει η ώρα για να έρθει ασθενοφόρο να με πάρει να με πάει στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο.

Ένα νοσοκομείο, που στα μάτια μου, τότε, φαινόταν …5στερο ξενοδοχείο.

Οι πρώτες μας επισκέπτριες ήταν γυναίκες – στελέχη της κοινωνικής υπηρεσίας για να με ρωτήσουν και να διαπιστώσουν, αν χρειάζομαι κάτι, το νοσοκομείο είχε φροντίσει να ενημερώσει ότι είμαι ανύπαντρη μητέρα.

Ήρθαν άνθρωποι από το ληξιαρχείο για να δηλώσω το όνομα του παιδιού και τότε μου είπαν πως ανεξάρτητα από το πού θα βρισκόμαστε, ανεξάρτητα από το ότι κανένας από τους δυο μας δεν ήταν Βούλγαρος υπήκοος, αν θέλει το παιδί μπορεί να γυρίσει και να σπουδάσει στην Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας.

Βγαίνοντας από το νοσοκομείο ο παιδίατρος επισκεπτόταν το διαμέρισμα, που ήδη μας είχαν παραχωρήσει για να μένουμε οι τρεις μας, τις πρώτες μέρες τρεις φορές την μέρα, αν και το κοριτσάκι μου ήταν υγιέστατο.

Οι άνθρωποι της κοινωνικής υπηρεσίας έρχονταν για να κρατήσουν το μωρό για να μπορούμε να πηγαίνουμε στις σχολές μας.

Μεγάλωνε η μικρή και είχε «μαμάδες» και «μπαμπάδες» εκτός από την ελληνική και την νικαραγουανική….  παροικία και τους ανθρώπους της κοινωνικής υπηρεσίας.

Τον Νοέμβρη του 1989, με την ανατροπή, έπρεπε να γυρίσουμε πίσω. Πήγα στην Ελληνική πρεσβεία για να ρωτήσω πώς θα μπορούσα να φέρω το παιδί στην Ελλάδα και η απάντηση ήταν «Δεν είμαστε ληξιαρχείο κοπέλα μου».

Τη λύση την έδωσε ο πρέσβης της Νικαράγουας. Μας πάντρεψε σε μια μέρα, έβαλε μια φωτογραφία του μωρού στο διαβατήριο του μπαμπά της και μ’ ένα ιδιόχειρο σημείωμα… άνοιξαν τα σύνορα.

Επειδή πολλά άκουγα και ακούω για τζιν και καλσόν. Ανάμεσα στους εκατοντάδες φίλους και φίλες που έκανα εκεί πάνω, από όλα τα μέρη του κόσμου, ήταν και πολλές κοπέλες από την Βουλγαρία.

Ήταν αυτές που μου μάθανε το θέατρο, την όπερα, τον καλό κινηματογράφο την κλασική μουσική.

Καμία φίλη μου και ποτέ δεν… έψαξε τζιν και καλσόν. Είχαν τα εφόδια από μικρές. Από μικρές ήξεραν τι θέλουν να σπουδάσουν.

Είχαν την ευκαιρία να διαλέξουν ανάμεσα σε πολλά σχολεία και πολλές ειδικότητες. Εκτός από την ρώσικη γλώσσα που την μάθαιναν από τα πρώτα χρόνια του σχολείου, είχαν την δυνατότητα να πάνε σε σχολείο που τα μαθήματα γινόταν στα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά και τα ισπανικά.  Και όταν τελείωναν τις περίμενε μια θέση, ανάλογα με τις ικανότητες τους και τις ανάγκες του.

Σίγουρα δεν ήταν όλα τέλεια. Είχαν μπει όμως οι βάσεις για μια καλύτερη κοινωνία.

Δεν ξαναπήγα ποτέ στην Βουλγαρία από τότε, νομίζω πως δεν μπορώ ν’ αντικρύσω άλλα από αυτά που άφησα.

Κάποια στιγμή θα πάω με την κόρη μου για να της δείξω το μέρος που γεννήθηκε.

Και το κοριτσάκι μου μεγάλωσε με την βοήθεια δύο υπέροχων παππούδων στην Ελλάδα και έχοντας για πρότυπο δύο παππούδες στη Νικαράγουα. Έγινε αυτό που ήθελε:

Ένα μείγμα… ΚΝΕ και Σαντινίστας.

Βασιλική Γκαρσία