Οι εταιρείες πίσω από τις πυρκαγιές του Αμαζονίου
Η κρίση αποδάσωσης στη Βραζιλία και τη Βολιβία δεν θα συνέβαινε χωρίς εταιρείες όπως η Cargill, η Bunge και η JBS και χωρίς τους πελάτες τους – εταιρείες όπως η Stop & Shop, η McDonald’s, η Burger King και η Sysco – που δημιούργησαν τη ζήτηση της αγοράς που χρηματοδοτεί την καταστροφή.
Αναδημοσιεύουμε ένα μεταφρασμένο άρθρο από τη σελίδα ΠόληΚ (μετάφραση Άντζελα Ιωαννίδου) που παραθέτει ενδιαφέροντα στοιχεία για τις εταιρίες και τα οικονομικά συμφέροντα που κρύβονται πίσω από την οικολογική καταστροφή στον Αμαζόνιο, κρατώντας επιφυλάξεις για επιμέρους στοιχεία της οπτικής του -πχ για το αν η σόγια συνδέεται μόνο με την κρεατοφαγία ή για το αν οι ευθύνες βαραίνουν μόνο την κυβέρνηση του Μπολσονάρου και όχι τις προηγούμενες. Σε κάθε περίπτωση, η καταστροφή έχει όνομα ή μάλλον ονόματα -διάφορες φίρμες- και το άρθρο συμβάλλει στην ανάδειξη των ευθυνών του.
Οι πυρκαγιές στον Αμαζόνιο και ο σκοτεινός ουρανός, από το Σάο Πάολο της Βραζιλίας ως τη Σάντα Κρουζ της Βολιβίας, έχουν συγκινήσει όλον τον κόσμο. Ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για τις πυρκαγιές έχει πέσει στον Πρόεδρο της Βραζιλίας Jair Bolsonaro για την άμεση ενθάρρυνση της καύσης των δασών και της κατάσχεσης των εδαφών των αυτόχθονων λαών.
Το κίνητρο όμως για την καταστροφή προέρχεται από μεγάλες διεθνείς εταιρείες παραγωγής κρέατος και ζωοτροφών από σόγια, όπως η JBS και η Cargill, αλλά και τις παγκόσμιες μάρκες Stop & Shop, Costco, McDonald’s, Walmart / Asda και Sysco που αγοράζουν από αυτές τις εταιρείες και πουλάνε στους πελάτες τους. Αυτές οι εταιρείες δημιουργούν τη διεθνή ζήτηση που χρηματοδοτεί τις πυρκαγιές και την αποδάσωση.
Ο διακρατικός χαρακτήρας των επιπτώσεών τους μπορεί να διαπιστωθεί στην τρέχουσα κρίση. Η καταστροφή τους δεν περιορίζεται στη Βραζιλία. Ακριβώς πάνω από τα σύνορα, στον βολιβιανό Αμαζόνιο, έχουν καεί 2.5 εκατομμύρια στρέμματα σε μεγάλο βαθμό για να καθαριστούν οι εκτάσεις για νέες φυτείες ζωοτροφών βοοειδών και ζωοτροφών από σόγια, μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες. Η Παραγουάη βιώνει παρόμοιες καταστροφές.
Νέοι χάρτες και αναλύσεις από τη Mighty Earth*, που βασίζονται σε δεδομένα από τη NASA, την CONAB και την Imazon και κυκλοφορούν εδώ για πρώτη φορά, δείχνουν ποιες εταιρείες συνδέονται πιο στενά με την καύση:
Βοοειδή
Τόσο η εγχώρια όσο και η διεθνής ζήτηση βοδινού κρέατος και δέρματος τροφοδότησε την ταχεία επέκταση της βιομηχανίας βοοειδών στον Αμαζόνιο. Από το 1993 έως το 2013, η κτηνοτροφία βοοειδών στον Αμαζόνιο διευρύνθηκε κατά σχεδόν 200%, φτάνοντας τα 60 εκατομμύρια βοοειδή. Αν και η αποδάσωση για τα βοοειδή είχε μειωθεί χάρη τόσο στη δράση του ιδιωτικού τομέα όσο και της κυβέρνησης, το νέο κύμα αποδάσωσης φέτος δείχνει ότι οι μεγάλες διεθνείς εταιρείες βοοειδών και δερμάτων, οι πελάτες και οι χρηματοδότες τους εξακολουθούν να δημιουργούν αγορές για βοοειδή που βασίζονται στην αποδάσωση.
Οι συνέπειες αυτής της ζήτησης παρατηρούνται στην ομαδοποίηση της αποδάσωσης κοντά στα σφαγεία και στους δρόμους που έχουν πρόσβαση στα σφαγεία. Η εταιρεία που επωφελείται περισσότερο από την αποψίλωση, όπως φαίνεται στους παραπάνω χάρτες, είναι η JBS, η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής κρέατος στον κόσμο και η μεγαλύτερη εταιρεία συσκευασίας κρέατος στη Βραζιλία. Η JBS, όπως και άλλες μεγάλες βραζιλιάνικες εταιρείες κρέατος, υπέγραψε το Moratorium για τα βοοειδή του 2009, που δεσμεύει την αγορά βοδινού κρέατος από βοοειδή που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών. Ωστόσο, έρευνες από την κυβέρνηση και από τις ΜΚΟ έχουν επανειλημμένα διαπιστώσει σοβαρές παραβιάσεις από την JBS, και έσοδά της από παράνομες δραστηριότητες μέσω των βοοειδών.
Αυτά τα σκάνδαλα έφτασαν στην αποθέωσή τους με το σκάνδαλο του Κρύου Κρέατος (Carne Fria) το 2017, όταν οι κυβερνητικές αρχές της Βραζιλίας εμφάνισαν εκτεταμένες αποδείξεις ότι η JBS προμηθεύει βοοειδή από προστατευόμενες περιοχές. Αυτή και άλλες έρευνες διαπίστωσαν ότι η JBS παραβίασε τους όρους της κυβέρνησης όσο και τις πολιτικές της, αγοράζοντας έμβρυα βοοειδών που είχαν εκτραφεί σε περιοχές που συνδέονται με την αποδάσωση και στη συνέχεια μεταφέρονταν σε «καθαρά αγροκτήματα» για να ξεφύγουν από τις απαραίτητες προϋποθέσεις. Οι δύο αδελφοί που διευθύνουν την εταιρεία φυλακίστηκαν για το ρόλο τους σε σκάνδαλα διαφθοράς στη Βραζιλία.
Σόγια
Οι αλυσίδες εφοδιασμού σόγιας λειτουργούν διαφορετικά από αυτές των βοοειδών και αυτό αντικατοπτρίζεται στους παραπάνω χάρτες. Ένα μεγάλο μέρος του τρέχοντος κύματος αποδάσωσης έχει συμβεί κοντά στο BR-163. Οι μεγάλοι αγρότες σόγιας μεταφέρουν συνήθως τη σόγια τους κάτω από τον αυτοκινητόδρομο BR-163 στο βασικό λιμάνι της Cargill στο Σανταρέμ, όπου φορτώνεται σε πλοία και αποστέλλεται σε όλο τον κόσμο ως ζωοτροφή για ζώα στην Ευρώπη, την Κίνα και αλλού. Υπάρχει παρόμοια δυναμική γύρω από άλλους αυτοκινητόδρομους στον χάρτη. Οι Cargill, Bunge και άλλοι κορυφαίες εταιρείες σόγιας έχουν συμμετάσχει στο Moratorium για τη Σόγια του Αμαζονίου στη Βραζιλία για τα τελευταία δώδεκα χρόνια, στο οποίο δεσμεύονται να σταματήσουν την προμήθεια από προμηθευτές που εμπλέκονται στην αποψίλωση των δασών για σόγια. Συνολικά, το Μορατόριουμ Σόγιας ήταν μια μεγάλη επιτυχία, εξαλείφοντας ουσιαστικά την αποδάσωση για τη σόγια.
Ωστόσο, το Μορατόριουμ Σόγιας περιείχε δύο σημαντικά κενά. Πρώτον, οι μεγάλοι έμποροι σόγιας μπορούν να συνεχίσουν να αγοράζουν σόγια από αγρότες που ασχολούνται με την αποδάσωση μεγάλων εκτάσεων, εφόσον η αποδάσωση είναι για άλλες καλλιέργειες εκτός από τη σόγια. Η τοποθεσία της αποδάσωσης κοντά στο BR-163 δείχνει ότι οι αγρότες εκμεταλλεύονται αυτό το κενό για να συνεχίσουν την αποδάσωση και να πωλούν σόγια σε μεγάλες εταιρείες όπως η Cargill και η Bunge.
Δεύτερον, το Μορατόριουμ Σόγιας ισχύει μόνο για τον Αμαζόνιο της Βραζιλίας. Οι μεγάλοι έμποροι σόγιας συνεχίζουν την αποψίλωση των δασών στη Βολιβιανή λεκάνη του Αμαζονίου, το βραζιλιάνικο Cerrado και το Gran Chaco της Αργεντινής και της Παραγουάης, δημιουργώντας ένα σημαντικό κίνητρο για την ταχεία αποδάσωση στη Βολιβία τις τελευταίες εβδομάδες. Οι εκθέσεις της Mighty Earth Ultimate Mystery Meat και Still At It έδειξαν τις εκτεταμένες διασυνδέσεις της Cargill με την αποδάσωση της λεκάνης του Αμαζονίου στη Βολιβία και την επανειλημμένη άρνησή της να αναλάβει δράση εναντίον βασικών προμηθευτών, ακόμη και όταν έρχεται αντιμέτωπη με επαναλαμβανόμενες αποδείξεις.
Μπορεί η μεγαλύτερη προσοχή να έχει στραφεί προς τον Αμαζόνιο, όμως στη Βραζιλία μισό δισεκατομμύριο στρέμματα από το δάσος-σαβάννα με τη μεγάλη βιοποικιλότητα, γνωστό ως Cerrado, έχει υποστεί πολύ πιο εκτεταμένη αποδάσωση. Ενώ το 80% του Αμαζονίου εξακολουθεί να είναι άθικτο, τα συμφέροντα βοοειδών, σόγιας και γεωργίας έχουν καταστρέψει περισσότερο από το ήμισυ του Cerrado, θέτοντας αυτό το οικοσύστημα σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο. Η Mighty Earth διαπίστωσε ότι στο Cerrado, όπου συνεχίζεται η αποψίλωση των δασών, οι δύο εταιρείες που είναι κυρίως υπεύθυνες για την αποψίλωση των δασών, είναι η Cargill και η Bunge.
Η Cargill είναι η μεγαλύτερη εταιρία εμπορίας σόγιας από τη Βραζιλία και η μεγαλύτερη εταιρεία τροφίμων και γεωργίας στον κόσμο. Η έκθεση Mighty Earth του Ιουλίου του 2019 με τίτλο Η Χειρότερη Εταιρεία στον Κόσμο παρουσίασε την εκτεταμένη αποδάσωση της Cargill στη Νότια Αμερική και αλλού σε όλο τον κόσμο, βασιζόμενη σε προηγούμενες έρευνες στη Βολιβία, το βραζιλιάνικο Cerrado, την Παραγουάη και την Αργεντινή.
Παρόλο που η Bunge είναι η πιο δραστήρια εταιρεία στο Cerrado, η Cargill είναι πιο στενά συνδεδεμένη με την αποδάσωση στη Νότια Αμερική – στη Βολιβία, την Παραγουάη και την Αργεντινή, όπως διαπιστώθηκε από προηγούμενες αναλύσεις της Mighty Earth σχετικά με την αποψίλωση των δασών που συνδέονται με τη ζωοτροφή σόγιας στη Νότια Αμερική. Η εταιρεία αρνήθηκε να σταματήσει συνεργασία με προμηθευτές που η Mighty Earth απέδειξε ότι εμπλέκονται στην αποδάσωση, και αντέδρασε σκληρά στις προσπάθειες για την επέκταση επιτυχημένων έργων για την παρακολούθηση και την αστυνόμευση της αποδάσωσης της Νότιας Αμερικής έξω από τον Αμαζόνιο της Βραζιλίας.
Πριν από πέντε χρόνια, εταιρείες όπως οι Cargill, Unilever και Yum Brands παραβρέθηκαν στη διάσκεψη κορυφής για το κλίμα στη Νέα Υόρκη και δήλωσαν τη δέσμευσή τους να άρουν την αποψίλωση των δασών από τις αλυσίδες εφοδιασμού τους μέχρι το 2020. Την ίδια δήλωση για δέσμευση έκανε το Forum Consumer Goods Forum που μέλη της είναι οι Walmart, Mars και Danone. Η δέσμευση αυτή δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί.
Σήμερα, ένα χρόνο πριν την καταληκτική ημερομηνία και με τον Αμαζόνιο σε φλόγες, είναι επιτέλους καιρός να αλλάξει κάτι. Αυτές οι εταιρείες πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για τις επιπτώσεις των προϊόντων τους. Πρέπει να εξαλειφθούν τα κίνητρα της αγοράς που προωθούν αυτήν την απερίσκεπτη περιβαλλοντική καταστροφή.
Το Φόρουμ Καταναλωτικών Αγαθών και εταιρείες όπως οι McDonald’s, Burger King και Ahold Delhaize, οι οποίες κατέχουν το Stop & Shop, καθώς και τα καταστήματα Hannaford, Lion Food, Pea Pod και Giant Supermarkets, δεν μπορούν να συνεχίσουν να στρέφουν το βλέμμα τους αλλού ενώ ο Αμαζόνιος καίγεται. Θα πρέπει να προμηθεύονται τα προϊόντα τους μόνο από προμηθευτές και περιοχές που αποδεδειγμένα δεν εμπλέκονται στην αποδάσωση. Όχι σε άλλα δέκα χρόνια. Όχι σε πέντε χρόνια. Όχι σε ένα χρόνο. Τώρα. Σήμερα.
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τους μεγαλύτερους πελάτες των σφαγείων και των εμπόρων ζωοτροφών σόγιας που σχετίζονται περισσότερο με την αποψίλωση για τα βοοειδή και τη σόγια, αντίστοιχα:
Εταιρείες
Αρκετά εμπορικά σήματα ξεχωρίζουν για τις συμβάσεις και τις σχέσεις τους με τους προμηθευτές που είναι περισσότερο υπεύθυνοι για την αποδάσωση.
Ahold Delhaize: Η ολλανδική εταιρία δημιουργίας σούπερ μάρκετ κατέχει τις μάρκες Stop & Shop, Giant, Food Lion και Hannaford στις Ηνωμένες Πολιτείες και τις Albert Heijn, Delhaize, Etos, Albert, Alfa-Beta και άλλες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Ahold συνεχίζει να πουλάει στους πελάτες της προϊόντα από μερικές από τις χειρότερες εταιρείες του κόσμου. Αν και είναι γνωστή η εμπλοκή της Cargill σε ζητήματα παιδικής εργασίας, και του ρόλου της στην αποδάσωση στη Νότια Αμερική, η Ahold συνεργάζεται μαζί της για να εφοδιάζει με το κρέας της εταιρεία τα κατάστηματα Stop & Shop. Επιπλέον, η Ahold Delhaize πραγματοποίησε επιχειρηματική δραστηριότητα ύψους 113 εκατομμυρίων δολαρίων με την JBS το 2019 μέσω πωλήσεων τροφίμων και άλλων συνεργασιών.
Όσο εξωφρενική και αν είναι η δραστηριότητα της Ahold δεν είναι η μοναδική:
McDonald’s: Η McDonald’s είναι ίσως η μεγαλύτερη και σημαντικότερη εταιρεία-πελάτης της Cargill. Τα εστιατόρια McDonald’s είναι ουσιαστικά τα καταστήματα της Cargill. Η Cargill όχι μόνο παρέχει κοτόπουλο και βόειο κρέας στη McDonald’s, αλλά προετοιμάζει και παγώνει τα μπιφτέκια και τα McNuggets, τα οποία απλά αναθερμαίνει και πουλάει η McDonald’s.
Sysco: Με ετήσια έσοδα 55 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η Sysco είναι ο μεγαλύτερος διανομέας τροφίμων σε εστιατόρια, εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, πανεπιστήμια, ξενοδοχεία και πανδοχεία στον κόσμο. Παρά το ότι ισχυρίζονται ότι θα «προστατεύσουν τον πλανήτη προωθώντας τις βιώσιμες γεωργικές πρακτικές, μειώνοντας το αποτύπωμα άνθρακα και εκτρέποντας τα απόβλητα από τον χώρο υγειονομικής ταφής, προκειμένου να προστατεύσουν και να διατηρήσουν το περιβάλλον για τις επόμενες γενιές», έχουν τιμήσει την Cargill ως τον πιο σημαντικό προμηθευτή χοιρινού και βόειου κρέατος και έκαναν δουλειές αξίας 525 εκατομμυρίων δολαρίων με την JBS το 2019, μέσω πωλήσεων και άλλων συνεργασιών.
Costco: Τόσο η JBS όσο και η Cargill απαριθμούν την Costco ως έναν από τους κορυφαίους πελάτες της. Δημοφιλής με οικογένειες και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων, κατατάσσεται ως η τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία λιανικής πώλησης στον κόσμο. Η Costco δηλώνει ότι «έχει ευθύνη να προμηθεύει τα προϊόντα της κατά τρόπο που να σέβεται το περιβάλλον και τους ανθρώπους που συνδέονται με αυτό το περιβάλλον». Σύμφωνα με την ιστοσελίδα τους, «Ο στόχος μας είναι να συμβάλουμε στην παροχή ενός καθαρού θετικού αντίκτυπου στις κοινότητες με το να συμβάλουμε στη μείωση της απώλειας φυσικών δασών και άλλων φυσικών οικοσυστημάτων που περιλαμβάνουν φυσικούς ή / και ανέπαφους βοσκοτόπους, τύρφες, σαβάνες και υγρότοπους». Ωστόσο, σύμφωνα με το Bloomberg, η Costco κέρδισε 1,43 δισ. δολάρια από συνεργασίες με την JBS το 2019.
Burger King / Restaurant Brands International (RBI): Η πρακτική της Burger King για την πώληση κρέατος που συνδέεται με την Cargill και άλλους καταστροφείς δασών ζήτησε από την Cargill να σταματήσει να καταστρέφει τα δάση στην αλυσίδα εφοδιασμού … αλλά η προθεσμία δεν είναι πριν το 2030. Είναι επίσης σημαντική εταιρεία- πελάτης της JBS. Η Burger King αποτελεί μέρος της αλυσίδας Restaurant Brands International (RBI), η οποία περιλαμβάνει επίσης την Tim Horton’s και την Popeye.
Nestle: Με έδρα την Ελβετία, η Nestle είναι η μεγαλύτερη εταιρεία τροφίμων και ποτών στον κόσμο. Η Nestle συγκαταλέγεται στις πρώτες εταιρείες που δεσμεύονται για μηδενική αποδάσωση, αλλά άρχισε να επιβλέπει την αλυσίδα εφοδιασμού της εννέα χρόνια αργότερα, το 2019 – και μόνο για το φοινικέλαιο, όχι για τη σόγια ή τον χαρτοπολτό. Αν και πρόσφατα η Νεστλέ πιστοποίησε ότι το 77% της αλυσίδας εφοδιασμού της δεν εμπλέκεται με την αποδάσωση, συνεχίζει να αγοράζει από την Cargill για τη θυγατρική της εταιρεία παραγωγής τροφών για κατοικίδια ζώα, Nestle Purina Petcare. Τα στοιχεία του Bloomberg δείχνουν επίσης ότι η Nestle είναι από τους κορυφαίους πελάτες της Marfrig.
Carrefour: Η γαλλική εταιρεία Carrefour είναι μία από τις μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ στον κόσμο, κατέχει τις μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ στη Βραζιλία, και ευθύνεται για την αποδάσωση. Έχει σημαντικές συνδέσεις εφοδιαστικής αλυσίδας με την Cargill και την JBS. Η Carrefour έχει δεσμευθεί να εξαλείψει την αποδάσωση για την παραγωγή των προϊόντων της μέχρι το 2020, αλλά η πολιτική δεν ισχύει για μεταποιημένα ή κατεψυγμένα προϊόντα με βάση το βόειο κρέας – που σημαίνει ότι μόνο το ήμισυ περίπου της διανομής βοείου κρέατος της Carrefour στη Βραζιλία καλύπτεται από την πολιτική μηδενικής αποδάσωσης. Σύμφωνα με την έρευνα για την αλυσιδωτή αντίδραση, το 35% του βόειου κρέατος και των προϊόντων με βάση το βόειο κρέας που προέκυψαν προέρχονταν από σφαγεία που βρίσκονταν στον Αμαζόνιο, συμπεριλαμβανομένου του 2,3% από σφαγεία υψηλού κινδύνου.
Casino: Το Casino, το οποίο κατέχει το Pão de Açúcar, είναι ένας γίγαντας γαλλικών σούπερ μάρκετ που έχει μεγάλη φήμη για τα κέρδη του στην πατρίδα του. Αλλά ως η δεύτερη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ στη Βραζιλία, συνεχίζει να αγοράζει από την Cargill, τη Bunge και από τους κυριότερους προμηθευτές βοοειδών της Βραζιλίας.
Walmart: Η Walmart με έδρα το Αρκάνσας είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο και επίσης ο μεγαλύτερος ιδιωτικός εργοδότης. Η Walmart έχει επίσης σημαντική παρουσία στο Ηνωμένο Βασίλειο, μέσω της κατά 100% θυγατρικής της ASDA. Η πολιτική της Walmart υποστηρίζει: «ως μέλος του φόρουμ καταναλωτικών αγαθών, υποστηρίξαμε το ψήφισμα για την επίτευξη μηδενικής καθαρής αποδάσωσης στην αλυσίδα εφοδιασμού μας μέχρι το 2020, να ενθαρρύνουμε τους προμηθευτές των προϊόντων μας [βόειο κρέας, σόγια, φοινικέλαιο, χαρτοπολτό και χαρτί] προϊόντα που παράγονται με μηδενική καθαρή αποδάσωση. Ζητούμε από τους προμηθευτές να αποφύγουν τα αρχαία και απειλούμενα δάση, να ενθαρρύνουν τις λύσεις συντήρησης και να αυξήσουν το ανακυκλωμένο περιεχόμενο». Ωστόσο, η Walmart διεξήγαγε συναλλαγές με την JBS αξίας 1,68 δισ. δολ. το 2018 και παραμένει κύριος πελάτης των κρεάτων της Cargill και άλλων προϊόντων.
E. Leclerc: Η E.Leclerc είναι μια γαλλική αλυσίδα λιανικής πώλησης, με περισσότερες από 600 τοποθεσίες στη Γαλλία και περισσότερα από 120 καταστήματα εκτός της χώρας. Από τις αλυσίδες σουπερμάρκετ στη Γαλλία, η Leclerc έχει ίσως τις λιγότερο ισχυρές πολιτικές βιωσιμότητας. Μια πρόσφατη έκθεση του Sherpa, της France Nature Environment και του Mighty Earth δείχνει ότι η Leclerc αποτυγχάνει σε όλα τα μέτρα βιωσιμότητας της σόγιας. Η εταιρεία αρνείται να συμμετάσχει σε εκκλήσεις της βιομηχανίας για την προστασία του απειλούμενου με εξαφάνιση Cerrado, δεν έχει εκπληρώσει τις νομικές υποχρεώσεις της για να αποκαλύψει τις πηγές της και δεν έχει αναπτύξει μηχανισμό προειδοποίησης για τον εντοπισμό κινδύνων ή την παρακολούθηση των ειδοποιήσεων αποδάσωσης που παρέχουν άλλοι. Η τελευταία έκθεση για τη βιωσιμότητα της E.Leclerc δεν δεσμεύει την προμήθεια κρέατος ή οποιοδήποτε άλλο εμπόρευμα εκτός από το φοινικέλαιο.
Μια προβλέψιμη καταστροφή
Ενώ ο ρυθμός των πυρκαγιών έχει αυξηθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες, ως αποτέλεσμα της πολιτικής του Ζαΐρ Μπολσονάρο, αυτές οι εταιρείες ευθύνονται εδώ και χρόνια για την αποδάσωση στη Νότια Αμερική. Σε πολλές περιπτώσεις, αντέδρασαν σκληρά στις προσπάθειες για τη δημιουργία συστημάτων που θα επέτρεπαν τη διεύρυνση της γεωργίας χωρίς αποδάσωση.
Η κινητοποίηση του στρατού από τον Μπολσονάρο για την καταπολέμηση των πυρκαγιών μπορεί να βοηθήσει βραχυπρόθεσμα, καθώς και η πρόσφατη προθυμία του προέδρου της Βολιβίας Έβο Μοράλες να δεχτεί διεθνή βοήθεια για την καταπολέμηση των πυρκαγιών. Αλλά όσο αυτές οι διεθνείς εταιρείες δημιουργούν μια αγορά για το βόειο κρέας, το χοιρινό κρέας και το κοτόπουλο, που αδιαφορεί για την αποδάσωση, αυτό το είδος περιβαλλοντικής καταστροφής είναι πιθανό να συνεχιστεί.
Μετά από χρόνια εξαιρετικά επιτυχημένων πρωτοβουλιών συντήρησης που μείωσαν το ποσοστό αποδάσωσης της Βραζιλίας κατά τα δύο τρίτα, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Μπολσονάρο ξανάνοιξε τις πόρτες για την αχαλίνωτη καταστροφή των δασών, χάρη στο λόμπι της αγροβιομηχανίας που τον υποστηρίζει. Η βιομηχανία αυτή είναι υπεύθυνη για την ανομία, την αποδάσωση, των πυρκαγιών και της δολοφονίας των αυτόχθονων λαών που ακολούθησαν. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας (INPE) της Βραζιλίας, η αποδάσωση του Αμαζονίου της Βραζιλίας τον Ιούλιο του 2019 αυξήθηκε κατά 278% σε σχέση με τον προηγούμενο Ιούλιο. Ο Μπολσονάρο ανταποκρίθηκε σε αυτή την είδηση απολύοντας τον επικεφαλής του INPE.
Οι πρόσφατες πυρκαγιές είναι το τελευταίο παράδειγμα μιας κουλτούρας ατιμωρησίας από τη οποία επωφελούνται οι βιομηχανίες βοοειδών και σόγιας, τόσο στη Βραζιλία όσο και στη Βολιβία. Από τον Ιανουάριο του 2019, περισσότερες από 74.000 πυρκαγιές έχουν ξεσπάσει στη Βραζιλία – μια αύξηση 85% από το 2018 στο ίδιο σημείο. Στη Βολιβία, 2,5 εκατομμύρια στρέμματα έχουν καεί μέσα σε δύο εβδομάδες.
Αλλά δεν πρόκειται για πυρκαγιές. Σχεδόν όλες είναι αποτέλεσμα σκόπιμων προσπαθειών εκκαθάρισης γης από κτηνοτρόφους και καλλιεργητές σόγιας που τροφοδοτούν τις παγκόσμιες αγορές και τις διεθνείς εταιρείες. Άλλωστε, στις 10 Αυγούστου, οι αγρότες του Αμαζονίου πραγματοποίησαν την «Ημέρα της Φωτιάς» για να δείξουν την υποστήριξή τους στις πολιτικές του Bolsonaro.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Smithsonian, οι πυρκαγιές αυτές, οι οποίες είναι τόσο μεγάλες που οι επιπτώσεις τους είναι ορατές από το διάστημα, αποτελούν σημαντική απειλή για τους «πνεύμονες» του πλανήτη, μία από τις τελευταίες καλύτερες άμυνες στον κόσμο κατά της κλιματικής αλλαγής.
Η κρίση αποδάσωσης στη Βραζιλία και τη Βολιβία δεν θα συνέβαινε χωρίς εταιρείες όπως η Cargill, η Bunge και η JBS και χωρίς τους πελάτες τους – εταιρείες όπως η Stop & Shop, η McDonald’s, η Burger King και η Sysco – που δημιούργησαν τη ζήτηση της αγοράς που χρηματοδοτεί την καταστροφή.
___________
*Η Mighty Earth είναι μια παγκόσμια οργάνωση εκστρατειών που εργάζεται για την προστασία των εδαφών, των ωκεανών και του κλίματος. Η Mighty Earth είναι ένα χρηματοδοτούμενο από το κράτος σχέδιο του Κέντρου Διεθνούς Πολιτικής, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού.
Απόδοση: Άντζελα Ιωαννίδου
