Το ΚΚΕ και ο Εμφύλιος – Ήταν η κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα;

Το πρώτο ζήτημα είναι να συμφωνήσουμε στην ονομασία, που δεν είναι τυπική λεπτομέρεια, αλλά θέμα ουσίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η Δεξιά κάνει λόγο για “συμμοριτοπόλεμο” (ενίοτε και ανορθόγραφα), κρίνοντας εξ ιδίων και απ’ τις δικές της παρακρατικές συμμορίες τα αλλότρια, γιατί αναγνωρίζει εμμέσως το κύρος που έχει ο αντάρτης, ακόμα και ως γενική έννοια, προσπαθώντας να αφαιρέσει κάθε πολιτικό περιεχόμενο από τον αγώνα του ΔΣΕ.

Για εμάς είναι το δεύτερο αντάρτικο, ως φυσική συνέχεια του πρώτου που έμεινε αδικαίωτο απ’ τα δικά του λάθη, γιατί διακόπηκε την πιο κρίσιμη στιγμή, παραδίδοντας την εξουσία κι αργότερα τα όπλα. Ο εμφύλιος πόλεμος είναι η κορύφωση της ταξικής πάλης για ένα επαναστατικό κόμμα που δρα στη χώρα του, απ’ την άλλη όμως είναι μάλλον παραπλανητικός για τον πραγματικό συσχετισμό δυνάμεων που καθόρισε το αποτέλεσμα, ιδίως σε κάποια επεισόδια του πολέμου, όπως τα Δεκεμβριανά, όπου η ουσιαστική μάχη διεξαγόταν εναντίον των Βρετανών κατά κύριο λόγο.

Με αυτά τα δεδομένα, ο όρος “εμφύλιος” φαίνεται να επικρατεί στην ιστοριογραφία και τον επίσημο λόγο κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης και φαίνεται να είναι απόρροια συμβιβασμού, που συνοδεύεται από την πολιτική της λήθης, της εθνικής συμφιλίωσης που περνάει μέσα από την αμνηστία και την αμνησία -το ακριβώς αντίθετο δηλαδή της ιστορικής μνήμης- και βασικά μέσα απ’ τη σοσιαλδημοκρατία που εκφράζει τα παραπάνω στις διάφορες εκδοχές της. Αυτής ακριβώς της πολιτικής δύναμης που δεν μπορούσε να σταθεί και ευδοκιμήσει νωρίτερα στην Ελλάδα και ιδίως στις συνθήκες μιας εμφύλια πολεμική σύγκρουσης. Η σοσιαλδημοκρατία έρχεται πάντα για να συμφιλιώσει ή να κατευνάσει τις ταξικές αντιθέσεις και όχι για να τις κορυφώσει, είναι βαλβίδα ασφαλείας και όχι κάποια απειλή για το σύστημα.

Ο εμφύλιος λοιπόν νοείται ως κάτι οδυνηρό, ως ένα ατύχημα, ως κάτι που να φροντίσουμε όλοι για να μην επαναληφθεί ποτέ πια, για να μην κινδυνέψει ξανά η άρχουσα τάξη. Δεν είναι μια κορύφωση της ταξικής πάλης -με όλες τις αντιφάσεις που οδήγησαν στην ήττα της- αλλά μια μπανανόφλουδα που έπρεπε να αποφύγουμε και τελικά δυστυχώς την πατήσαμε, χάνοντας την ευκαιρία για μια ομαλή πολιτική εξέλιξη, όπως στη Γαλλία και την Ιταλία. Δεν είναι οδυνηρό βίωμα μόνο λόγω της ήττας, των συνεπειών της, των αμείλικτων διώξεων, του ταξικού μίσους που εκδήλωσαν οι νικητές ενάντια στο ηττημένο λαϊκό κίνημα, αλλά και ως επιλογή αυτή καθαυτή, γιατί “Έλληνες ντουφεκούσαν Έλληνες…”, ενώ “οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν κάνει ήδη τη μοιρασιά, χωρίς εμάς”.

Το γενικό συμπέρασμα είναι πως ο πόλεμος είναι αφ’ εαυτού κακός, έτσι γενικά κι αόριστα, συνεπώς έπρεπε να αποφευχθεί, υπονοώντας βασικά όμως πως το χειρότερο είναι ο ταξικός πόλεμος που οξύνεται και η ένταση που δημιουργεί -η οποία επίσης πρέπει να αποφευχθεί, πάση θυσία, για να λύσουμε “δημοκρατικά” τις διαφορές μας.

Κι όμως, ο εμφύλιος ήταν η κορυφαία πράξη της ταξικής πάλης στη χώρα μας, η στιγμή που ο εργαζόμενος λαός και η οργανωμένη πρωτοπορία του, τα πιο συνειδητά τμήματά του, διεκδίκησαν ένοπλα να επιβάλουν το δίκιο τους, δηλ την εξουσία τους. Αν η σημερινή ποικιλώνυμη “Αριστερά” -ακόμα και οι δυνάμεις που θρηνούσαν αργότερα για τον “εμφύλιο σπαραγμό”, κρατώντας τον πολιτικό αυτοπροσδιορισμό τους και το όνομα χωρίς τη χάρη- έχουν κάποιου είδους ηθικό πλεονέκτημα, το αντλούν ακριβώς από αυτόν τον μέχρις εσχάτων αγώνα κι όσα ακολούθησαν, και όχι παρά κι ενάντια σε αυτήν την τρίχρονη εποποιία. Αυτό είναι το ιστορικό φορτίο από το οποίο αντλούμε ακόμα και σήμερα δύναμη κι έμπνευση, και το οποίο έλειψε δυστυχώς από άλλες δυτικές χώρες και τα κάποτε πανίσχυρα ΚΚ τους, που αλώθηκαν από το κύμα της αντεπανάστασης. Στην Ελλάδα οι αγώνες ήταν βαμμένοι με αίμα και μνήμες που δεν μπόρεσαν να σβήσουν οι “άνεμοι της αλλαγής”.

Αν το ΚΚΕ έκανε κάποιο λάθος σε αυτόν τον αγώνα, είναι πως δεν τον άρχισε νωρίτερα, πως δεν τον ξεκίνησε αποφασιστικά εξ αρχής, αλλά τον έβλεπε είτε ως συμπληρωματικό μέσο στη νόμιμη πολιτική του δράση, είτε ως μοχλό για να πετύχει αρχικά κάποιον έντιμο συμβιβασμό που θα ισορροπούσε τα πράγματα σε κάποια κατάσταση που θα αντιστοιχούσε σε έναν προηγούμενο συσχετισμό δύναμης. Μπορεί να έκανε μια σειρά λάθη -αν κάποιος θέλει να ασκήσει το αγαπημένο “άθλημα” της λαθολογίας- όπως κάνει όποιος αγωνίζεται. Βασικά όμως απέφυγε το μοιραίο λάθος να μην πάρει τα όπλα, να σκύψει το κεφάλι και να υποταχθεί χωρίς να αντιδράσει. Και αυτή είναι η πιο σημαντική παρακαταθήκη για το κίνημα, κι αυτό που θέλουν να ξορκίσουν όλες οι πολιτικές δυνάμεις που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υπηρετούν το δρόμο της υποταγής, γιατί “δεν υπάρχει εναλλακτική”.

Τιμή και δόξα στο ΔΣΕ, την τρίχρονη εποποιία του και τα διδάγματα του αγώνα του που λάμπουν στο χρόνο και φωτίζουν το δρόμο για την έφοδο στον ουρανό.

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του αφιερώματος της Κατιούσα στα 100 χρόνια του ΚΚΕ και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ