Μορφές του ΚΚΕ και των ταξικών αγώνων – Βαγγέλης Κτιστάκης

Συνεχίζουμε την αναφορά σε λιγότερο γνωστές μορφές του ταξικού κινήματος και του ΚΚΕ.

Βαγγέλης Κτιστάκης.

Στις 16 Ιουνίου του 1945, ο Νίκος Ζαχαριάδης αρθρογράφησε στον Ριζοσπάστη. «Ένα σεμνό παλικάρι. Τόνε γνώρισα σε δύσκολες στιγμές του Κινήματός μας, όταν το Κόμμα μας προσπαθούσε ν’ ανοίξει το δρόμο προς μια μαζική δράση και δημιουργία. Στην προσπάθεια αυτή ο Κτιστάκης πρόσφερε όσα μπορούσε άγνωστος στους πολλούς, χωρίς επίδειξη, με μια θέληση επίμονη και με μια μετριοφροσύνη που ξεχωρίζουν τον πραγματικό αγωνιστή… Ηταν και ένα μεγάλο παιδί, αγνό και με φλογερό ενθουσιασμό που τον έκαιγε μα που δεν ήθελε να τόνε δείχνει. Η παραμικρή επιτυχία μας τόνε συνάρπαζε και τον ενθουσίαζε. Μα και την πιο μεγάλη καταδρομή την τοποθετούσε σωστά, την αντιμετώπιζε ψύχραιμα και αποφασιστικά. Μα τόνε πήραν η προδοσία και ο χιτλερισμός. Μα δεν τον έσβησαν. Αντίθετα, η θυσία του τον ξεσήκωσε ακόμα πολύ. Και τη στιγμή που οι προδότες δωσίλογοι γυρνάν λεύτεροι και γλεντούν την προδοσία τους, ο Λαός της χώρας μας και ιδιαίτερα οι συμπατριώτες και συναγωνιστές του έχουν σήμερα τη σκέψη στον αγωνιστή Κτιστάκη που δίπλα σε όσους άλλους μάς έχουν γίνει σύμβολο και παράδειγμα».

Γεννήθηκε το 1908 στα Χανιά της Κρήτης. Η οικογένειά του ήταν απο τις πιο εύπορες στην πόλη και ο Βαγγέλης έζησε άνετα παιδικά και εφηβικά χρόνια. Το 1925 τον βρίσκει στο Βερολίνο όπου σπουδάζει νομικά και το 1930 ανακηρύσσεται διδάκτορας στην νομική σχολή του Βερολίνου. Η παραμονή του στην Γερμανία θα του αλλάξει για πάντα την ζωή. Θα μελετήσει εκτεταμένα τον Μαρξισμό και θα αφιερώσει την ζωή του στο Κομμουνιστικό κίνημα. Θα γίνει ένας ταξικός αποστάτης.

Το 1931 επιστρέφει στην Ελλάδα και μαζί με τον Νίκο Μαριακάκη (έναν από τους 200 της Καισαριανής) θα δημιουργήσουν την Κ.Ο. του ΚΚΕ στα Χανιά. Αναπτύσσει μεγάλη δραστηριότητα. Αρθρογραφεί, μάχεται καθημερινά στο πλάι της εργατικής τάξης της Κρήτης και από τους πρώτους καταλαβαίνει ότι η μεγάλη μάχη με το φασισμό είναι κοντά. Δέχτηκε πολλές πιέσεις από την οικογένειά του να σταματήσει την δράση του. Συμμετείχε στην οργάνωση και αποτέλεσε έναν από τους ηγέτες της Κρητικής εξέγερσης ενάντια στον Μεταξά το 1938 (μοναδικής σε όλη την χώρα). Διέφυγε στην Αθήνα και έζησε έκτοτε στην παρανομία.

Η ανωμαλία στην καθοδήγηση λόγω της ύπαρξης της προσωρινής Κ.Ε. του ΚΚΕ (όργανο του Μανιαδάκη) οδήγησε τον Β. Κτιστάκη και τον Ν. Πλουμπίδη στη δημιουργία της λεγόμενης παλαιάς Κ.Ε. του ΚΚΕ το 1939. Τον Νοέμβρη του 1940, η Παλιά Κ.Ε. του ΚΚΕ κατήγγειλε το γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη προς την ασφάλεια ώς πλαστό, θεωρώντας ότι ο ελληνοϊταλικός πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός. Με την έναρξη της κατοχής, το εσωκομματικό τοπίο ξεκαθάρισε και δημιουργήθηκε η Νεα Κ.Ε. του ΚΚΕ στην οποία προσπάθησε να μπει ο Κτιστάκης. Το ξεκαθάρισμα της υπόθεσης της Προσωρινής Κ.Ε. καθυστέρησε εξαιτίας των συνθηκών της κατοχής και τα μέλη της Παλαιάς Κ.Ε. δικαιώθηκαν το 1943.

Ο Β.Κτιστάκης άμεσα στάλθηκε στην Κρήτη όπου ανέλαβε την γραμματεία Κομματικής Επιτροπής Κρήτης. Το 1944 η ΠΕΕΑ τον όρισε πρόεδρο της διοικητικής επιτροπής Κρήτης. Η δράση του, αν και ήταν μικρή σε διάρκεια, θα μείνει στην ιστορία, καθώς γιγάντωσε το ΕΑΜ Κρήτης αλλά και τον ΕΛΑΣ Κρήτης, σε ένα περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις καθώς το νησί ήταν η κύρια βάση του Βενιζελισμού αλλά και γιατί η Αγγλική επιρροή στον νησί ήταν έντονη, αφού η Κρήτη για τους Άγγλους αποτελούσε νευραλγικό σημείο για την παγκόσμια επιρροή τους. Ταυτόχρονα, η τοπική αστική τάξη δεν συγχώρεσε ποτέ τον Κτιστάκη για την αποστασία του..

Στις 13 Ιουνίου του 1944, ο Κτιστάκης προδόθηκε (από τους Άγγλους; Από τους Βενιζελικούς; Δεν είναι καθαρό ακόμα και σήμερα..) και συνελήφθη από τμήμα χωροφυλάκων και Γερμανών. Ο προϊστάμενος χωροφύλακας ήταν ο ενωμοτάρχης Τζεϊράνης, ο οποίος κατεδίωκε τον Κτιστάκη από το Μεσοπόλεμο. Ο Κτιστάκης οδηγήθηκε στις φυλακές της Αγιάς και βασανίστηκε άγρια.. Μιλούσε τα Γερμανικά και αντιμετώπιζε τα βασανιστήρια στη γλώσσα τους..

Στις 16 Ιουνίου οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα. Σε όλο το δρόμο ζητούσε από τους Γερμανούς στρατιώτες να στρέψουν τα όπλα ενάντια στους αξιωματικούς τους και να επαναστατήσουν.. Οι Γερμανοί αξιωματικοί, θυμωμένοι από την στάση του, τον κατακρεούργησαν με ένα τσεκούρι πριν την εκτέλεση… Η θυσία του και οι αγώνες του έμειναν αξέχαστοι στον λαό της Κρήτης.

Λίγο αργότερο άνδρες του ΕΛΑΣ , εκτέλεσαν τον ενωμοτάρχη Τζεϊράνη.

Μανώλης Περατινός

Δείτε εδώ όλες τις μορφές που παρουσιάζονται σε αυτήν τη σειρά αναρτήσεων

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του αφιερώματος της Κατιούσα στα 100 χρόνια του ΚΚΕ και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ