Ο αγώνας των κομμουνιστών για τον επαναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων

Τον περασμένο Δεκέμβρη η ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη διήμερες εκδηλώσεις αφιερωμένες στους πολιτικούς πρόσφυγες, τους πολεμιστές του ΔΣΕ και τους απογόνους τους, τη ζωή τους, τη δράση τους, αλλά και τη μάχη που έδωσαν σε δύσκολες συνθήκες για τον επαναπατρισμό τους. Όπως σημείωσε ο Δ. Κουτσούμπας στην ομιλία του.

Τελικά ο επαναπατρισμός των πολιτικών προσφύγων ήρθε ως αποτέλεσμα των πολύχρονων αγώνων και έγινε πράξη μετά από τη ντε φάκτο νομιμοποίηση του Κόμματος το 1974, με την πτώση της επτάχρονης δικτατορίας. Τίποτα δε χαρίστηκε. Τα πάντα κατακτήθηκαν με αγώνες.

Ο στόχος αυτός όμως δεν υλοποιήθηκε για όλους τους πολιτικούς πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Πολλοί μαχητές του ΔΣΕ πέθαναν στην υπερορία, χωρίς να μπορέσουν ποτέ να δουν ξανά την πατρίδα τους, ενώ ακόμα και μετά το 82′, με τις “προοδευτικές” κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, υπήρχε η άθλια εξαίρεση για όσους δεν ήταν “Έλληνες το γένος”.

Παρακάτω δημοσιεύουμε το σχετικό απόσπασμα από την εισήγηση της Ρούλας Ελευθεριάδου, μέλους του ΔΣ της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ και απογόνου πολιτικών προσφύγων.

Η πάλη για επαναπατρισμό έπαιρνε διάφορες μορφές, ανάλογα με την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα. Τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 το κόμμα έθετε το θέμα του επαναπατρισμού, παρόλο που ήταν παράνομο. Το 1974, μετά από την πτώση της Χούντας και τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, μπήκε πιο επιτακτική το πρόβλημα του επαναπατρισμού των πολιτικών προσφύγων. Επιτροπή αποτελούμενη από τους Γιώργο Ζωΐδη, Άλκη Βουρδουνά και Γιάννα Τρικαλινού έφτασε αεροπορικώς στην Αθήνα. “Μετά από παρέμβαση του Κόμματος δε μας γύρισαν πίσω… Μας δόθηκε άδεια εισόδου και παραμονής στην Ελλάδα”. Η Επιτροπή πραγματοποίησε πάρα πολλά διαβήματα σε κυβερνητικούς παράγοντες, σε μαζικούς φορείς, σε δήμους και σε προσωπικότητες με αιτήματα τη γενική αμνηστία και τον επαναπατρισμό του συνόλου των πολιτικών προσφύγων χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Γενική αμνηστία δε χορηγήθηκε, αλλά ακολουθήθηκε η τακτική της “κατά άτομο εξέτασης” και ανάλογα η χορήγηση άδειας επαναπατρισμού. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι το Δεκέμβρη του 1982, όταν με διάταγμα της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ δόθηκε η άδεια επαναπατρισμού μόνο στους “Έλληνες το γένος”. Η διατύπωση του “γένους” συνεχίζει να ισχύει μέχρι σήμερα και συνεχίζονται τα εμπόδια επαναπατρισμού.

Με τον ερχομό στην Ελλάδα προέκυψαν πολλά προβλήματα: Απόδοση ιθαγένειας, εξασφάλιση εγγράφων και απόκτηση ταυτότητας, θητεία στο στρατό, αναγνώριση διπλωμάτων και πτυχίων, εργασία και συνταξιοδότηση και πολλά άλλα. Να σημειωθεί ότι ο ατομικός επαναπατρισμός συνοδευόταν με τη διατύπωση “άνευ δικαιώματος εργασίας”. Προέκυψε η ανάγκη οργανωμένης δράσης και διεκδίκησης. Έτσι, το 1976 δημιουργήθηκε η Πανελλήνια Ένωση Επαναπατρισθέντων Πολιτικών Προσφύγων (ΠΕΕΠΠ). Παραρτήματα της ΠΕΕΠΠ δημιουργήθηκαν σε μεγάλες πόλεις της χώρας και σε κεφαλοχώρια.

Το πρόβλημα του επαναπατρισμού ήταν πάντα στην επικαιρότητα. Ο Σύλλογος Συγγενών Πολιτικών Προσφύγων και η ΠΕΕΠΠ οργάνωσαν Διεθνή Διάσκεψβη για τον επαναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων τον Οκτώβρη του 1979. Η Διεθνής Διάσκεψη αποτέλεσε νέα αφετηρία για την παραπέρα ανάπτυξη του αγώνα για τον επαναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων,

Τα πολυάριθμα διαβήματα στα αρμόδια υπουργεία συναντούσαν αρνητική απάντηση, ειδικότερα αναφορικά με τα ασφαλιστικά δικαιώματα. Το ΚΚΕ έκανε πολλές παρεμβάσεις στη Βουλή για τα προβλήματα των επαναπατρισθέντων πολιτικών προσφύγων και πρωτοστάτησε στην οργάνωση της πάλης τους. Ο Ριζοσπάστης καθιέρωσε μόνιμη στήλη για τον επαναπατρισμό, ενώ έχει δημοσιεύσει χιλιάδες ρεπορτάζ για τα προβλήματα και τον αγώνα των επαναπατρισθέντων.

Μέχρι σήμερα δεν ολοκληρώθηκε ο επαναπατρισμός όσων το επιθυμούν. Οι περιορισμοί στα χρονικά όρια επαναπατρισμού και του δικαιώματος συνταξιοδότησης και η περιβόητη φράση “Έλληνες το γένος” κρατούν αρκετούς μακριά από την πατρίδα.

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του αφιερώματος της Κατιούσα στα 100 χρόνια του ΚΚΕ και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ