Το αυτοκίνητο και οι μεταφορές στη Σοβιετική Ένωση

Η σχέση των Σοβιετικών με το ΙΧ αυτοκίνητο κι η συνειδητή, οργανωμένη έμφαση που δίνουν στις μαζικές μεταφορές, μέσα από μία από τις “100 ερωτήσεις κι απαντήσεις για την ΕΣΣΔ”, μια εκλαϊκευτική μπροσούρα που κυκλοφορούσε στα χρόνια της Μεταπολίτευσης από τη Σύγχρονη Εποχή, σε αρκετές, εμπλουτισμένες εκδόσεις.
Αυτό που λείπει είναι μία απαραίτητη σύγκριση με τη σημερινή εποχή, το κυκλοφοριακό κομφούζιο που επικρατεί στους δρόμους της Μόσχας και τα εμφανή σημάδια της άναρχης καπιταλιστικής ανάπτυξης, που στρέφεται γύρω από το κέρδος.
Οι φωτογραφίες που επιλέξαμε να συνοδεύουν το κείμενο απεικονίζουν το θρυλικό LADA, που είναι κομμάτι των παιδικών και μη αναμνήσεων για χιλιάδες ελληνικές οικογένειες.

-Γιατί στη χώρα σας υπάρχουν λίγα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης;

-Όταν το 1928 η ΕΣΣΔ κατασκεύασε 50 επιβατικά αυτοκίνητα, στη Β. Αμερική και στη Δ. Ευρώπη υπήρχαν ήδη εκατομμύρια παρόμοια αυτοκίνητα. Ύστερα μεσολάβησε η χιτλερική επίθεση, με τα τέσσερα τρομερά χρόνια πολέμου, κατά τα οποία χάθηκε το ένα τρίτο του εθνικού μας πλούτου, ενώ 25 εκατομ. άτομα έμειναν άστεγοι. Γιορτάσαμε τη νίκη και χρειάστηκε να τα πάρουμε όλα από την αρχή.

Φυσικά μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες για ένα μεγάλο διάστημα δεν υπήρχε καιρός για αυτοκίνητα ΙΧ. Πέρα απ’ αυτό, πήραμε υπόψη και τις αρνητικές επιπτώσεις της μαζικής “αυτοκινητοποίησης” στη Δύση, δίνοντας προτεραιότητα στις δημόσιες συγκοινωνίες. Στις πόλεις αναπτύχθηκε ένα ευρύ δίκτυο δρομολογίων για τραμ, τρόλεϊ και λεωφορεία. Συνεχίστηκε η κατασκευή του μετρό της Μόσχας (η πρώτη γραμμή εγκαινιάστηκε το Μάη του 1935), άρχισαν οι προετοιμασίες για την κατασκευή υπόγειων δρόμων και σε άλλες μεγάλες πόλεις.

Σήμερα 8 πόλεις της χώρας μας έχουν τα δικά τους μετρό. Το μετρό της Μόσχας είναι φυσικά, το μεγαλύτερο. Κατά μέσο όρο μεταφέρει σε ένα εικοσιτετράωρο 6 εκατομ. επιβάτες, ενώ ορισμένες μέρες ο αριθμός αυτός αγγίζει τα 7 εκατομ. Το μετρό, σα μεταφορικό μέσο, έχει τη μεγαλύτερη προτίμηση. Υπάρχουν γι’ αυτό κάμποσοι λόγοι. Η ταχύτητα: τα διαστήματα ανάμεσα στους συρμούς σε ώρες “αιχμής” δεν είναι παρά ένα λεπτό ή λίγο παραπάνω. Οπότε είναι πιο απλό να πάει κανείς από το ένα στο άλλο τμήμα της πόλης με το μετρό παρά με το αυτοκίνητο. Η καθαριότητα και η τάξη: εδώ δε θα δεις ποτέ σκουπίδια στο πάτωμα, ή άνθρωπο με τσιγάρο, εδώ ο αέρας είναι πάντα καθαρός. Τέλος: η μεταφορά με το μετρό είναι πολύ φτηνή: 5 καπίκια, ανεξάρτητα από την απόσταση και τις αλλαγές αμαξοστοιχιών (τόσο κοσίζτον πχ πέντε κουτιά σπίρτα). Το μετρό είναι μόλις ένα καπίκι ακριβότερο από το τρόλεϊ και δύο από το τραμ. Από τότε που άρχισε να λειτουργεί το μετρό, η τιμή των εισιτηρίων δεν άλλαξε ποτέ.

Ας επανέλθουμε όμως στο ερώτημά μας. Τα σοβιετικά εργοστάσια αυτοκινήτων κατασκευάζουν σήμερα κάθε χρόνο περισσότερα από 1,3 εκατομ. επιβατικά, αλλά η ζήτηση ξεπερνάει για την ώρα την προσφορά. Όσοι επιθυμούν να αποχτήσουν αυτοκίνητο πρέπει να περιμένουν τη σειρά τους. Ενώ αναπτύσσουμε την αυτοκινητοβιομηχανία, έχουμε ωστόσο για γνώμονα ότι το ιδιωτικό αυτοκίνητο δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις δημόσιες μεταφορές, ότι οι τελευταίες πρέπει να είναι άνετες και φτηνές.

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του Αφιερώματος της Κατιούσα στην Οχτωβριανή Επανάσταση