Το βιβλίο στην ΕΣΣΔ, μια καθημερινή ανάγκη

Αν για τους Σοβιετικούς πολίτες τα βιβλία έγιναν μια καθημερινή ανάγκη, υπάρχουν πολλοί λόγοι που το εξηγούν αυτό. Ένας από τους κυριώτερους λόγους είναι οι συνθήκες της πολιτικής ζωής της χώρας, στην οποία παίρνουν μέρος όλα τα στρώματα και συμμετέχουν ενεργά στη διακυβέρνησή της και στις κοινωνικές οργανώσεις, το ανυψωμένο επίπεδο τον σοβιετικών σχολείων και οι μεγάλες ευκολίες που παρέχονται στην ανώτατη εκπαίδευση και, κατά ένα γενικό τρόπο, η ανάπτυξη του πολιτισμού.

Άρθρο του Ν. Ναζάρωφ, δημοσιευμένο στον Ριζοσπάστη της 21/9/1947. Στα πλαίσια του αφιερώματος της Κατιούσα στα 100 Χρόνια της Οχτωβριανής Επανάστασης.

Ύστερα απ’ την εγκαθίδρυση του σοβιετικού καθεστώτος, έχει δημιουργηθεί ένας νέος τύπος αναγνώστη που έχει λεπτό πνεύμα, που είναι περίεργος για όλα, εμψυχωμένος από μια σταθερή επιθυμία να μάθει. Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς βιβλία. Στην περίοδο του πολέμου υπήρχαν στρατιώτες που δεν αποχωρίζονταν τα βιβλία ούτε και στις πιο σκληρές ώρες της ζωής τους.

Πριν απ’ την Επανάσταση τα βιβλία εκδίδονταν από ιδιωτικούς εκδοτικούς οίκους. Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος το βιβλίο κόστιζε ακριβά και οι μεγάλες μάζες δεν το γνώριζαν, όχι μόνο απ’ την ακριβή αυτή τιμή του, αλλά γιατί δεν ήξεραν να διαβάζουν.

«Βιβλία για κάθε γνωστικό αντικείμενο», 1925

900.000 ΒΙΒΛΙΑ – ΔΕΚΑ ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΤΙΡΑΖ

Ύστερα απ’ τα 1917 η έκδοση των βιβλίων έγινε υπόθεση του κράτους. Το πρώτο πράγμα που έγινε ήταν να μεγαλώσει ο αριθμός των εκδοτικών οίκων. Στα 1930 υπήρχαν 170 εκδοτικοί σοβιετικοί οίκοι, πάνω από 50 τμήματα εκδόσεων και δημοσιευμάτων των διαφόρων υπουργείων και επιστημονικών ιδρυμάτων. Στα 1913 ο μέσος όρος του τιράζ των βιβλίων ήταν 3.300 αντίτυπα, ενώ στα 1937 18.000 αντίτυπα.

Απ’ τα 1917 εκδόθηκαν στην Ε.Σ.Σ.Δ. 900 χιλιάδες βιβλία με 10 δισεκατομμύρια τιράζ.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΕ 115 ΓΛΩΣΣΕΣ

Τα περισσότερα βιβλία πριν απ’ την Επανάσταση βγαίνανε σε ρωσική κυρίως γλώσσα και μάλιστα στην Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα. Στα 1937 το ένα τέταρτο των βιβλίων που εκδίδονταν, ήταν τυπωμένα στις εθνικές γλώσσες των διαφόρων εθνοτήτων της Ε.Σ.Σ.Δ. Σε 115 γλώσσες τυπώνονται σήμερα τα βιβλία που κυκλοφορούν σ’ όλη τη Σοβιετική Ένωση. Ύστερα απ’ την Επανάσταση 40 εθνότητες απέκτησαν γραπτή γλώσσα.

ΤΙ ΒΙΒΛΙΑ ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΙΟ ΠΟΛΥ

Τα θέματα των βιβλίων έχουν υποστεί μια ριζική αλλαγή σήμερα. Πριν απ’ την Επανάσταση κυριαρχούσαν τα ανούσια θέματα, οι διαστρεβλωμένες απόψεις της ζωής, οι υποθέσεις που έκαναν τον αναγνώστη να δεχτεί την καταπιεστική κυριαρχία των εκμεταλλευτικών τάξεων. Τώρα κυριαρχούν τα επιστημονικά και πολιτικά βιβλία, όπως και τα μυθιστορήματα.

Σε πρώτη σειρά έρχονται τα έργα με κοινωνικά και οικονομικά θέματα. Ως τα 1937 τα έργα των Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν, Στάλιν εκδόθηκαν σε 360 εκατομμύρια αντίτυπα σε δεκάδες γλώσσες των λαών της Ε.Σ.Σ.Δ.

ΟΙ ΡΩΣΟΙ ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ ΚΛΑΣΣΙΚΟΙ

Να ένας πίνακας που δείχνει τη ζήτηση των βιβλίων των κυριώτερων Ρώσων και ξένων κλασσικών:

Στα 1913 είχαν εκδοθεί 16.000.000 αντίτυπα μυθιστορημάτων, στα 1937 118.000.000.

Τα βιβλία είναι ένα τμήμα της όλης εκπολιτιστικής ανόδου που έχει η Σοβιετική Ένωση απ’ την Επανάσταση κι εδώ.

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του Αφιερώματος της Κατιούσα στην Οχτωβριανή Επανάσταση.