Άλλος για… επανάσταση;

«Ο Μακρόν μοιάζει να νομίζει πως θα μοιράσει λίγο χαρτζιλίκι και θα καλμάρει την εξέγερση των πολιτών που έχει ξεσπάσει», δήλωσε ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, ηγέτης του κόμματος Ανυπότακτη Γαλλία, στις 11 Δεκεμβρίου του 2018, και γεννιούνται αυτόματα δύο ερωτήματα τα οποία θα επιχειρήσω να απαντήσω μέσα σε αυτό το κείμενο: πρώτον, είναι όντως εξέγερση; Και δεύτερον, τι σχέση έχει το «χαρτζιλίκι» με αυτήν;

Αλλά ας τα πάρουμε όλα με τη σειρά.

Για όσους δεν είχαν ακούσει τις εξαγγελίες του προέδρου της Γαλλίας, να ενημερώσω πως, μεταξύ άλλων, μίλησε για «αύξηση στον κατώτατο μισθό κατά 100 ευρώ χωρίς την επιβάρυνση του εργοδότη», ενώ παράλληλα «παρακάλεσε» όσους εργοδότες «μπορούν» να δώσουν ένα «πριμ» στους εργαζόμενους έως το τέλος του έτους. Φυσικά, δεν επανέφερε τον φόρο μεγάλης περιουσίας (ISF) την κατάργηση του οποίου είχε επιβάλει, δηλώνοντας: «Ξέρω ότι πολλοί ζητούν την επαναφορά του, όμως 40 χρόνια που ίσχυε, ποιο ήταν το κέρδος; Οι πιο πλούσιοι έφευγαν στο εξωτερικό και η χώρα ζημιωνόταν καθώς δεν επένδυαν στο εσωτερικό».

Τα παραπάνω – μαζί με μερικά ακόμα – «φιλεργατικά» μέτρα, οι οικονομολόγοι τα είχαν εκτιμήσει κοντά στα 8 με 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Τόσο, φαίνεται, κοστολογούσαν την «εξέγερση» των Κίτρινων Γιλέκων, που πάσχιζαν μέσα στην ετερόκλητά τους να γίνουν κόκκινα.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας, λοιπόν, δεν έκανε τίποτα παραπάνω από το να παραχωρήσει «το καπέλο του, για να μην του πάρουν το κεφάλι» ή όπως θα έλεγε ο δικός μας Ελευθέριος Βενιζέλος: «Αν δεν κάνουμε σήμερα τας νομίμους υποχωρήσεις στους εργαζόμενους, αύριο θα μας πάρουν με επανάστασιν πολύ περισσότερα».

Φυσικά, προσπαθώντας να δούμε τη μεγάλη εικόνα, δεν πρέπει να σταθούμε μόνο στα Κίτρινα Γιλέκα στη Γαλλία, αλλά και σε μία σειρά από απεργίες και διαδηλώσεις σε άλλες χώρες, που φαίνεται να δείχνουν (;) – παρά την έλλειψη οργάνωσης και ξεκάθαρου προσανατολισμού που τους διακρίνει – πως οι λαοί της Ευρώπης έχουν αρχίσει να αμφισβητούν τον μονόδρομο της λιτότητας που τους επιβάλλουν οι κυρίαρχες τάξεις.

Αρχίζουμε το οδοιπορικό μας από τη Βουδαπέστη του ακροδεξιού Όρμπαν και τις πολυπληθείς διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα εκεί για τον «νόμο των σκλάβων», που επιτρέπει στους εργοδότες να απαιτήσουν μέχρι και 400 ώρες υπερωριακής απασχόλησης ετησίως.

Περνάμε, ύστερα, στη Βιέννη και τη μεγάλη διαδήλωση που έγινε εκεί τον περασμένο Δεκέμβριο με αφορμή την πρώτη επέτειο της ανάληψης της εξουσίας από τη συντηρητική, ακροδεξιά κυβέρνηση που σχηματίσθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2017. Πρόκειται για την ίδια κυβέρνηση, που αν θυμάστε, είχε προχωρήσει στην προώθηση αντεργατικών πολιτικών με προεξέχοντα τη νομοθέτηση της 12ωρης εργάσιμης μέρας, που έγινε για «να έχουν οι εταιρείες μεγαλύτερη ευελιξία», όπως υποστήριξε η αυστριακή κυβέρνηση.

Νωπές είναι ακόμα οι αναμνήσεις από τις μεγάλες μαθητικές διαδηλώσεις σε 30 πόλεις της Ιταλίας, αλλά κι από τις αντίστοιχες φοιτητικές στην Αλβανία, που ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του 2018 και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα, λαμβάνοντας πρόσφατα άλλη μορφή με μία γενικότερη δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση του Έντι Ράμα. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το Βελιγράδι, αλλά και άλλες πόλεις της Σερβίας, όπου συγκεντρώνονται εδώ και δώδεκα εβδομάδες χιλιάδες Σέρβοι για να διαδηλώσουν υπέρ της παραίτησης του προέδρου, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, καθώς και το Μαυροβούνιο, όπου κι εκεί οι άνθρωποι είναι στους δρόμους ζητώντας τις παραιτήσεις του προέδρου, Μίλο Τζουγκάνοβιτς, και του γενικού εισαγγελέα. Πρόκειται γι’ αυτό που κάποιοι ονομάζουν ελαφρά τη καρδία «Βαλκανική άνοιξη», ξεχνώντας – ή κάνοντας πως ξεχνούν  – τα αποτελέσματα που επέφεραν η Ουκρανική και η Αραβική άνοιξη.

Επίσης, στη Λιθουανία πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο χρονικό διάστημα η μεγαλύτερη απεργία των εκπαιδευτικών στα χρονικά της χώρας.

Αξίζει, βέβαια, να μεταφερθούμε και λίγο πιο μακριά από την περιοχή μας και να ρίξουμε μία ματιά στην Ινδία, όπου πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη γενική απεργία στην ιστορία με 200 εκατομμύρια εργαζόμενους, αλλά και στην Αμερική, όπου το Γραφείο Εργατικών Στατιστικών δημοσίευσε μία έρευνα στις 15 Φεβρουαρίου του 2019 που δείχνει πως οι εργατικές κινητοποιήσεις στις ΗΠΑ το 2018 κυμάνθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα από το 1986.

Όλα τα παραπάνω μπορούν να μας κάνουν να αισιοδοξούμε, όχι με μία χαζοχαρούμενη αισιοδοξία, αλλά με μία αισιοδοξία που πηγάζει από τις ίδιες τις αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος. Βέβαια, τα προβλήματα στη στρατηγική, καθώς και στη στόχευση πολλών από των παραπάνω προσπαθειών είναι κάτι παραπάνω από εμφανή, αλλά δεν μπορούν να κρύψουν το αυτονόητο που μοιάζει να ζητά όλος αυτός ο κόσμος που βγαίνει στους δρόμους: να ζήσει! Όχι με «χαρτζιλίκια», ελεημοσύνες ή επιδόματα, αλλά προσφέροντας από το δικό του μετερίζι, με τα δικά του μέσα και τις δικές του δυνατότητες στην κοινωνική αλυσίδα.

Η κατάσταση που ζούμε, άλλωστε, «θυμίζει την πρώτη 10ετία του περασμένου αιώνα, όταν ο μεγάλος ανταγωνισμός ολοκληρώθηκε με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου», σύμφωνα με τις δηλώσεις που έκανε ο αρχηγός του βρετανικού στρατού, σερ Νικ Κάρτερ, τον Δεκέμβριο του 2018. Αυτό που ξέχασε να συμπληρώσει, όμως, είναι πως από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ξεπήδησε η Σοβιετική επανάσταση και το πρώτο εργατικό κράτος στον κόσμο. Το καζάνι της ιστορίας έχει αρχίσει να βράζει ξανά, λοιπόν, και οι επαναστάσεις του μέλλοντος αναμένεται να ξεπηδήσουν αργά ή γρήγορα, είτε αρέσει σε κάποιους είτε δεν αρέσει…