Ευχαριστούμε Κώστα Σημίτη (Ο σοσιαλισμός που δεν έζησα)

Ο μακαρίτης Κώστας Σημίτης υπήρξε μεγάλος δάσκαλος, όχι όμως όπως τον εννοούσαν τα πλυντήρια που έστησε το εγχώριο κατεστημένο τις τελευταίες ημέρες. Τη δεκαετία του ’90 το να είσαι αριστερός όχι μόνο δεν ήταν στη μόδα, ήταν αντίστοιχο του να λες ότι πιστεύεις σε εξωγήινους, ίσως και ακόμα πιο άκυρο αφού τότε ήταν στη μόδα η σειρά The X-files. Με άλλα λόγια το να γίνεις αριστερός δεν ήταν μια λογική επιλογή. 

Το κυρίαρχο αφήγημα τότε μιλούσε για εθνική ανάταση, το  χρηματιστήριο μονοπωλούσε το ενδιαφέρον των μικροαστών, οι Ολυμπιακοί Αγώνες ετοιμάζονταν μαζί με τα μεγάλα (και υπερκοστολογημένα) έργα που δεν ήταν …μακέτο. Μια ψεύτικη  εικόνα ευημερίας που γέμιζε τα μπουζούκια, τα σκυλάδικα, τα στριπτιτζάδικα και τα άλλα κέντρα πολιτισμού, όπως τα είχε αποκαλέσει ο άλλος μακαρίτης, Ευάγγελος Γιαννόπουλος. Και όντως αυτό ήταν το πρότυπο διασκέδασης  της εποχής, ο τρόπος ζωής στον οποίο γαλουχήθηκε ο λαός κατά τη δεκαετία του ογδόντα και πλέον ταίριαζε γάντι στην παρηκμασμένη μεσαία τάξη της περιόδου.  Μέσα στην παραζάλη πέρασαν στα ψιλά οι απάτες του χρηματιστηρίου (που συνετέλεσαν σε μια από τις μεγαλύτερες αναδιανομές εισοδήματος), το άδειασμα των ασφαλιστικών ταμείων, η διάλυση της αγροτικής παραγωγής, το ξύλο στους συνταξιούχους, ο πόλεμος στη Σερβία, τα Ίμια, η παράδοση Οτσαλάν, το χρέος που άφηναν πίσω οι Ολυμπιακοί Αγώνες και, κυρίως, η απότομη εσωτερική υποτίμηση που πραγματοποιήθηκε με την -με πλαστογραφημένα- στοιχεία είσοδο στο ευρώ.

Το έδαφος για την οριστική μετατροπή της χώρας σε Κούβα του ’40 (και στην μετέπειτα παράδοσή της στο ΔΝΤ) είχε ετοιμαστεί. Μόνο που ο εκμαυλισμός των μικροαστών και των μεσοαστών της εποχής δε τους άφηνε να το δουν, είχαν πιάσει (ή έτσι νόμιζαν) την καλή, την είχαν δει καμπόσοι, και θεώρησαν πως αυτό είναι ο σοσιαλισμός, μπερδεύοντας το “ο καθένας σύμφωνα με τις ανάγκες του και ανάλογα με τις δυνατότητές του” με το “ο καθένας σύμφωνα με τις ανάγκες των βολεμένων και ανάλογα με τις δυνατότητες των υπολοίπων”. 

Χαρακτηριστικά θυμάμαι το 2002 σε μια εκδρομή στο Στρασβούργο, στην ευρωβουλή των Εφήβων, να τσακώνομαι με τον υπεύθυνο του (άθλιου) ξενοδοχείου και έναν καθηγητή (και οικογενειακό φίλο από τα παιδικά πάρτι) να μου λέει “Παναγιωτάκη εσύ έχεις συνηθίσει από την Ελλάδα που έχουμε σοσιαλισμό, εδώ στην Γαλλία έχουν καπιταλισμό”. Και σιγά σιγά έβλεπα και τα υπόλοιπα καλά του “σοσιαλισμού” στην  Ελλάδα: την αυθαιρεσία όσων ανήκαν στις κλαδικές του κόμματος (στο σχολείο μου είχαμε από λεκτικές απειλές και παρενοχλήσεις έως κούρεμα μαθητή), την ατιμωρησία τους, και όλα αυτά με ένα ύφος χιλίων καρδιναλίων. Αυτή ήταν η φυσιογνωμία των “σοσιαλιστών”, μια βαθιά αυταρχική και εξουσιαστική αντίληψη, καλυμμένη πίσω από μια επίφαση προοδευτικότητας.  

Χρόνια μετά όλο αυτό το αφήγημα θα καταρρεύσει, μαζί και με όλη την ελληνική κοινωνία, και το μισό υπουργικό συμβούλιο των κυβερνήσεων Σημίτη θα βρεθεί στα δικαστήρια. Όμως θα έχει προλάβει να μας δώσει ένα πολύ μεγάλο μάθημα: ότι η σοσιαλδημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ έχουν τόσο σχέση με τον σοσιαλισμό και την αριστερά, όσο και τα στριπτιζάδικα με τον πολιτισμό. Και αυτό ήταν ένα μάθημα ανεκτίμητης αξίας και, όπως ο μακαρίτης ευχαρίστησε τους φίλους μας τους Αμερικάνους, ας ευχαριστήσουμε και εμείς αυτόν που μας έσωσε από ένα από τα μεγαλύτερα παραμύθια που εμφανίστηκαν στην ελληνική πολιτική σκηνή, είτε αυτό ονομαζόταν αλλαγή, είτε εξυγχρονισμός. Αθάνατος.   

 

Πάνος Χριστοδούλου, Βιοπαθολόγος/Εργαστηριακός Ιατρός, Ιατρός Δημόσιας Υγείας και κοινωνικής Ιατρικής,  MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας, MSc Διατροφής, Τροφίμων και Μικροβιώματος, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών, PGCert Διαχείρισης κρίσεων στη δημόσια υγεία και ανθρωπιστικής απάντησης