Έφοδος στη γη για ιδιώτες

Λίγο η Πνύκα, λίγο η σκιά της Ακρόπολης, κάτι κι ο Μητσοτάκης που καραδοκεί στη γωνία παρέα με τον αμόρφωτο πλην αρχαιόπληκτο μέσο ψηφοφόρο του Αδώνιδος, πολύ θέλει ο άνθρωπος;

“Αγαπητέ Εμμανουέλ, επίτρεψέ μου να σου υπενθυμίσω ότι τον πολίτη που δεν συμμετείχε στα κοινά στην αρχαία Ελλάδα τον αποκαλούσαν καταφρονητικά ιδιώτη, που στη δική σας γλώσσα δεν είναι και σήμερα και τόσο τιμητικός χαρακτηρισμός.”

Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της χώρας (ή καλύτερα ο λογογράφος του) έχει γλωσσολογικές ανησυχίες. Ας το σκεφτούμε λιγάκι.

Ιδιώτης: αρχικά ο μη έχων δημόσιο αξίωμα, ο κοινός πολίτης. Εν συνεχεία αυτός που αν και ελεύθερος πολίτης δεν ασχολείται με τα της πόλης. Αποκτά ήδη κατά την αρχαιότητα μειωτική σημασία. Ο ιδιώτης είναι πλέον ένας “άνθρωπος του όχλου, αμαθής, αδίδακτος”. Στους μεσαιωνικούς χρόνους φτάνει να χρησιμοποιείται καθαρά ως βρισιά (ἰδιῶτα!).

Μαζί με τα φώτα του λαμπρού πολιτισμού τους, οι Έλληνες φαίνεται έσπρωξαν προς τα δυτικά και λεξιλόγιο πιο της πιάτσας, κι έτσι ως βρισιά περνά πρώτα απ’ τις ρομανικές γλώσσες κι από κει στην οικουμένη. Διάλεξε  και πάρε: idiot, idioot, idiota, idiots, idiootti, idióta, idjota, idiotas, ідыёт, ідіот, идиот. Το τελευταίο μάλιστα έγινε και τίτλος σε βιβλίο του Θόδωρου του Ντοστογιέφσκι. Τέτοια διεθνής καταξίωση!

Η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της, ενώ τα ίδια στο εξωτερικό κάνουν θαύματα! Απλοποίηση που μυρίζει κλισέ από χιλιόμετρα θα μου πείτε και θά ‘χετε και δίκιο. Αλλά στην προκειμένη ισχύει και με το παραπάνω. Τέκνον της Ελλάδος αρχαιώτατον ο ιδιώτης, είναι ίσως η βασικότερη και πιο καθημερινή προσβολή σε δεκάδες γλώσσες. Και μας μας έμεινε ο μαλάκας, άντε και η “ιδιωτεία” ως σημασιολογικό δάνειο απ’ τα γαλλικά.

Στη χώρα που τη γέννησε, η μοίρα στάθηκε λοιπόν σκληρή γι’ αυτή τη λέξη. Αντίς για τις λαϊκές, τα γήπεδα και τα λεωφορεία, φιγουράρει στα πάνελ, στα φόρα των αστών και στους κάθε λογής ναούς της δημοκρατίας τους (βουλές, χρηματιστήρια και έδρες μεγαλοκαθηγητών). Ιδιωτικός-ή-ό, τομέας-πρωτοβουλία-πανεπιστήμιο. Όπου κι αν μπει τούτη η μαγική λεξούλα, γίνεται τίτλος προκοπής, καινοτομίας, χρησιμότητας. Κι αν την είχαμε συνηθίσει από φιλελεύθερους και συντηρητικούς, τώρα κυκλοφορεί και με εσάνς αριστεράς (όχι αυτής που μυρίζει κάρβουνο κι ιδρώτα, της άλλης των ευρωπαϊκών σαλονιών) και μάλιστα πολύ πιο αποτελεσματικά. Το αναγνωρίζουν και οι ιδιώτες επενδυτές που σέρνει μαζί του ο Μακρόν (ή μήπως τον σέρνουν αυτοί; ), που μόνο idiots δεν τους λες όταν έχουν να κάνουν με την κερδοφορία τους και την αύξησή της.

Και λίγα λεπτά αργότερα, έτσι γιατί διαβάζαμε και Πουλαντζά στα νιάτα μας και κάπου πρέπει να τα πούμε:

“Ο Μαρξ χαρακτήρισε κάποτε τη γαλλική εξέγερση της Κομμούνας του Παρισίου ως έφοδο στον ουρανό. Εμείς, επιτρέψτε μου να πω, χρειαζόμαστε σήμερα μια ευρωπαϊκή, δημοκρατική και ειρηνική έφοδο. Αλλά έφοδο στη γη, όχι στον ουρανό. Στα πραγματικά καθημερινά προβλήματα των ανθρώπων που αναζητούν λύσεις.”

Επιτέλους κάποιος που λέει την αλήθεια της τάξης του άφοβα. Βουτήξτε στους γκρεμούς, στα τάρταρα λαοί της Ευρώπης. Δεν είμαστε κομμουνιστές (άκου τα Κατρούγκαλε), γιατί αυτοί πετάνε ψηλά στα σύννεφα της σοσιαλιστικής επανάστασης, ενώ εμείς έχουμε χάσει τον ύπνο μας πασχίζοντας να λύσουμε τα καθημερινά προβλήματα των μεγάλων ιδιωτών της εποχής μας. Και οι ιδιώτες που υπηρετεί ο Τσίπρας, θα παραμένουν μεγάλοι και τρανοί όσο ο λαός ιδιωτεύει, όσο τους αφήνουμε να μας περνάνε για idiots.

Ψηλά τη σημαία σύντροφοι! Με πείσμα και αυταπάρνηση, να δώσουμε στη λέξη τούτη την αρχαία αίγλη της. Να χτίσουμε μια κοινωνία που ιδιώτης θα ‘ναι όποιος στο εργατικό του συμβούλιο δε θα πατά. Ντροπή μεγίστη!