Είναι ευκαιρία να κρατήσουμε αυτή την κουβέντα ζωντανή

Έγραφα τις προάλλες ότι πρέπει να μη μείνει η κουβέντα στην Μπεκατώρου. Να αρχίσουν να αποκαλύπτονται περιστατικά κακοποίησης σε χώρους δουλειάς και παντού. Σε ό,τι αφορά στο θέατρο και στις εκεί συνθήκες, το σύντομο κείμενο του Καταλειφού νομίζω ήταν ό,τι πιο ψύχραιμο γράφτηκε αυτές τις μέρες. Και ίσως θα πρέπει να είναι οδηγός για τη σκέψη μας και για τις εκτός θεάτρου υποθέσεις. Γιατί δεν κληρονόμησαν αυτές τις πρακτικές μόνο στο θέατρο οι προηγούμενες γενιές.

Εμείς η γενιά των 40αρηδων ανδρών μεγάλωσε με ΠΑΣΟΚ, μπουζούκια και ιδιωτική τηλεόραση, σε μια πατριαρχικά δομημένη κοινωνία. Μπορεί να είχαμε παραστάσεις γυναικών που σιγά-σιγά καταλάμβαναν περισσότερο χώρο στη δημόσια σφαίρα, ωστόσο ήμασταν εξίσου συνηθισμένοι σε αντιλήψεις που απενοχοποιούσαν τον άνδρα που έσπαζε στο ξύλο τη γυναίκα του, τον βιαστή γιατί με αυτά που φορούσε τα ήθελε ο κώλος της, το αφεντικό που θα έπιανε και τον πισινό της σερβιτόρας γιατί έτσι γίνεται στη νύχτα.

Γελούσαμε με ανέκδοτα, έκτος από Αλβανούς και μαύρους, για ξανθιές και με καρικατούρες ομοφυλόφιλων που μας τάιζε αφειδώς η τηλεόραση. Ακούγαμε μεγαλύτερους ή συνομήλικους να θέλουν να κάνουν γιο και όχι κόρη και ταυτόχρονα να φοβούνται μήπως ο γιος τους βγει γκέι. Ως παιδιά μάθαμε να χρησιμοποιούμε το γυναικείο φύλο ως βρισιά. Ως έφηβοι αναζητούσαμε κοινωνική αναγνώριση ανάλογα με το μέγεθος του πουλιού μας. Λίγο αργότερα μάθαμε ότι είναι μαγκιά να «έχεις πάρει» πολλές αλλά αν το κάνει μια γυναίκα είναι μια ανήθικη πουτάνα που δεν αξίζει.

Πήγαμε στο γήπεδο και εθιστήκαμε στο να βρίζουμε τις μάνες των άλλων και να αποκαλούμε «μουνιά» εν χορώ όλους τους αντιπάλους. Και μετά πήγαμε να δουλέψουμε κι αν βλέπαμε καμιά συναδέλφισσά μας να προάγεται ήμασταν σίγουροι ότι έκανε πίπες για να της δώσουν την προαγωγή. Βρίσαμε στο δρόμο κάθε γυναίκα οδηγό και μάλιστα δώσαμε και… επιστημονική διάσταση σε αυτό, γιατί άλλωστε είναι γνωστό ότι οι γυναίκες δεν έχουν σωστή αίσθηση του χώρου και τέτοια.

Δεν μπορούσαμε να κλαίμε ή να συγκινούμαστε γιατί αυτές οι ευαισθησίες είναι για γυναικούλες. Ψηφίζουμε σχεδόν αποκλειστικά άνδρες πολιτικούς γιατί οι γυναίκες να πάνε να πλύνουν κάνα πιάτο που θέλουν και να συμμετέχουν στα κοινά να πούμε οι κότες. Όταν η τεχνολογία μας έδωσε δημόσιο λόγο τον αξιοποιήσαμε για να βρίσουμε, να παρενοχλήσουμε ή να προσβάλουμε κάποια γυναίκα ή να γράψουμε την αποψάρα μας για το πότε αποφάσισε να καταγγείλει τον βιασμό της.

Κι όμως, δεν γίναμε όλοι σεξιστές κι ας μη χρησιμοποιούμε όρους όπως «τοξική αρρενωπότητα», «κουλτούρα βιασμού» και άλλους που έχουν μπει στο λεξιλόγιό μας τελευταία κι ας μη βάλαμε @ στο γραπτό μας λόγο. Σίγουρα όμως όλοι μας κάποια στιγμή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουμε αναπαράξει κάποιο στερεότυπο, έχουμε κάνει κάποια γυναίκα να αισθανθεί άβολα, έχουμε προσβάλει κάποια φίλη, γνωστή ή άγνωστη ή ακόμα και τη σύντροφο, την αδερφή ή τη μάνα μας, ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιήσαμε ποτέ. Και μπορεί να το ξανακάνουμε γιατί δεν είμαστε άγιοι ούτε αλάνθαστοι.

Όμως τώρα που άνοιξε αυτή η κουβέντα είναι ευκαιρία να την διατηρήσουμε ζωντανή και ουσιαστική. Για να μπορούμε να αναγνωρίζουμε ποιες είναι οι προβληματικές μας συμπεριφορές, πως επηρεάζουν τους άλλους και τις άλλες, πώς μπορούμε να τις αποφύγουμε. Πώς μπορούμε να κάνουμε αυτό τον κόσμο λίγο καλύτερο για τους και τις δίπλα μας. Πώς μπορούμε να περιορίσουμε το πεδίο δράσης των ίδιων ανθρώπων που μισούν τις γυναίκες, τους ομοφυλόφιλους, τους μετανάστες, τους πρόσφυγες, τα εμβόλια, την επιστήμη, τα δικαιώματα και κάθε τι διαφορετικό. Αυτά τα φασιστοειδή που δικαιολογούν βιαστές, νομιμοποιούν φονιάδες, ονειρεύονται νέα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξοντώσεις όσων δεν γουστάρουν.