Ένας εθνικιστικός μύθος για τον Αλέξανδρο

Ένας μύθος, ανάμεσα στους πολλούς που παράγονται και εκπορεύονται από τους εθνικιστικούς εγκεφάλους στη χώρα μας, είναι κι αυτός που δημοσιεύτηκε πρόσφατα (03/02/2020) στο ιστολόγιο τού «Σαν σήμερα» (sansimera.gr), με τίτλο «Το πολυτιμότερο από τα υπάρχοντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου».

Σύμφωνα μ’ αυτόν τον μύθο, «Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος, έφευγε για την κοσμοϊστορική εκστρατεία του, την παραμονή μοίρασε στους φίλους του όλα τα προσωπικά του αντικείμενα. Όταν τον ρώτησαν, “εσύ δεν θα κρατήσεις τίποτα για τον εαυτό σου;” εκείνος απάντησε: Εγώ κρατώ το πολυτιμότερο: Τις χρηστές ελπίδες του μέλλοντος. Δεν μου χρειάζεται τίποτε από το παρελθόν.»

Ελπίζω να μην ισχυρίζονται οι εθνικοί μας μυθοποιοί ότι ο Αλέξανδρος ο Μακεδόνας δεν κράτησε, τουλάχιστον, το άλογό του και τα όπλα του· γιατί χωρίς αυτά θα ήταν μάλλον φρούδες οι «χρηστές» του ελπίδες να «εκπολιτίσει» τους λαούς της Ασίας και της Αιγύπτου, όπως υποστηρίζει η κυρίαρχη εκδοχή της επίσημης Ιστορίας μας. Όσο για το επίθετο «χρηστές», αυτό μάλλον συνιστά προσπάθεια των ίδιων μυθοποιών να ηθικοποιήσουν τις προθέσεις του Αλεξάνδρου επί το εθνικιστικώς χριστιανικότερον. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, επικαλούνται και σήμερα οι ίδιοι και οι στρατιωτικοί μας σύμμαχοι για τις χρηστές νατοϊκές εκστρατείες εκδημοκρατισμού και εκπολιτισμού των «βάρβαρων» λαών της Ασίας.

Το 2004, ο πολύς Oliver Stone (Όλιβερ Στόουν) είχε σκηνοθετήσει την ταινία «Αλέξανδρος» (Alexander), που είχε συγκινήσει σφόδρα τους εθνικιστές μας. Ιστορικός σύμβουλος της ταινίας ήταν ο ακαδημαϊκός της Οξφόρδης Robin Lane Fox (Ρόμπιν Λέιν Φοξ), ενώ για το σενάριο είχαν συνεργαστεί ο ίδιος ο Oliver Stone, μαζί με τον Christopher Kyle (Κρίστοφερ Κάιλ) και την Laeta Kalogridis (Λαέτα Καλογρίδη). Οι «χρηστές ελπίδες» των παραγωγών της ταινίας αφορούσαν, φυσικά, την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κερδοφορία της, παρουσιάζοντας έναν Αλέξανδρο αγαθών και μεγαλόπνοων προθέσεων. Στον «Ριζοσπάστη» [Παρασκευή 10 Δεκέμβρη 2004, σελ. 30], είχε δημοσιευτεί μια κριτική της ταινίας τού Όλιβερ Στόουν για τον Αλέξανδρο, όπου αναφέρονταν, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα:

«Ο Αλέξανδρος δεν ταξίδεψε για τουριστικούς λόγους! Ούτε, βέβαια, για να εκπολιτίσει τους «βαρβάρους» (που, άλλωστε, είχαν πιο μακρόχρονο πολιτισμό από το δικό του). Κατά την ίδια έννοια ούτε οι Πέρσες έφτασαν στο Μαραθώνα για σκι. Και σε καμιά περίπτωση, βέβαια, και οι δυο αυτές αυτοκρατορίες δεν έκαναν πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ τους! Ανταγωνισμούς είχανε για την παγκόσμια (εκείνης της εποχής) κυριαρχία. Για το χρυσό!.. Και αυτοί οι ανταγωνισμοί είχαν σαν αποτέλεσμα ποταμούς αίματος. Και καταστροφές. Όπου πέρναγαν γινόταν της …Χιροσίμας!

»Βέβαια στην ταινία ακούγονται κάποιοι – τέτοιοι – ψίθυροι. Αναφέρεται ο στρατοκρατικός χαρακτήρας της εκστρατείας. (Ήρθε στιγμή που ο Αλέξανδρος είχε περισσότερους από 250.000 στρατιώτες. Μέγεθος τεράστιο για εκείνη την περίοδο). Αμέσως, όμως, έρχεται δυνατότερος (κινηματογραφικά) ο «εκπολιτιστικός» ρόλος του Αλέξανδρου και η αγιογραφία του στρατηλάτη και σβήνει κάθε άλλη σκέψη. Σβήνει ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της εκστρατείας. Η ποσότητα λειτουργεί σε βάρος της ποιότητας. Το τελικό συμπέρασμα είναι, ο Αλέξανδρος να προσμετράται στα θετικά της ιστορίας. Και ας κόστισε η πορεία του στην Ασία χιλιάδες νεκρούς και μεγάλες καταστροφές ανθρώπων και πολιτισμών.»

Ευτυχώς, όμως, που υπάρχουν κάποιοι δημοκρατικοί Αμερικανοί σαν τον κύριο Μάθιου Νίμιτς, τον γνωστό μεσολαβητή του Ο.Η.Ε, για να αποκαταστήσουν την ιστορική αλήθεια περί του Αλεξάνδρου:

«Θα πω ότι προσωπικά δεν τρέφω ιδιαίτερη εκτίμηση για τον Μέγα Αλέξανδρο […] Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν σίγουρα μεγάλος κατακτητής, όμως έσφαξε χιλιάδες ανθρώπους και κατέστρεψε πολλές πόλεις. Δεν διέδωσε τη δημοκρατία και τις πολιτειακές αξίες», [«Σφαγέας ο Μέγας Αλέξανδρος, κατά τον κ. Νίμιτς», Καθημερινή, 09/10/2007]. Και δεν τόλμησε τότε, κανένας από τους εθνικόφρονες κυβερνώντες της χώρας μας να του προβάλει την παραμικρή αντίρρηση. Τι να του πει άλλωστε; Ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ σφάζουν λαούς και καταστρέφουν ολόκληρες χώρες; Μη λέμε αστεία. Άλλωστε, οι ΗΠΑ και οι νατοϊκοί σύμμαχοί τους δεν μπορούν κατ’ ουδένα τρόπο να ταυτιστούν ως σφαγείς των λαών με τον Αλέξανδρο τον Μακεδόνα. Οι πολεμικές εκστρατείες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους απανταχού της γης αφενός είναι αδιαμφισβητήτως και εξ ορισμού «αμυντικές» και αφετέρου εξαπολύονται για έναν ύψιστο και ανθρωπιστικό σκοπό: να διαδώσουν «την δημοκρατία και τις πολιτειακές αξίες» σε όλο τον κόσμο, όπως υποστηρίζει ο κύριος Νίμιτς και μαζί του οι δικοί μας στρατόκαυλοι του εθνικισμού.