“Εσύ ασυνείδητε, γιατί πήγες διακοπές;” – Η ανοσία της αγέλης χρειάζεται και μαύρα πρόβατα

Άδεια η πόλη, εδώ είναι όλοι.

Κάποτε ο Βασίλης έβγαινε τραγουδώντας στα άσπρα σε μια ντίσκο, στην ταινία “Η πόλη ποτέ δεν κοιμάται”. Σήμερα μπορεί να μας έλεγε “η πόλη ποτέ δεν αδειάζει”. Και τίποτα δεν μπορεί να ταράξει τον μακάριο ύπνο της.

Στο πρόσφατο παρελθόν, όσοι κλείνονταν στο κλεινόν άστυ το Δεκαπενταύγουστο, χαίρονταν την Αθήνα, που άδειαζε από όλους. Τώρα είναι νωπή η εικόνα της πόλης-φάντασμα, μες στην καραντίνα, και τίποτα δεν μπορεί να μας εντυπωσιάσει. Το “ανθρώπινο αποτύπωμα” έχει την ικανότητα να κάνει τις πόλεις πιο ανθρώπινες δια της απουσίας του, να καταστρέφει αστικά και φυσικά τοπία όταν εμφανίζεται. Και το σύστημα (καπιταλισμός λέγεται, για όσους δεν ντρέπονται να το πούνε) έχει την ικανότητα να κρύβει το δικό του χνάρι και να μας καθιστά όλους συνένοχους, ως ανθρωπότητα, για το “αποτύπωμά” μας στον πλανήτη.

Η πόλη ζει με τις αντιφάσεις της, μες στη διαλεκτική. Είναι ζωντανή-νεκρή. Είναι άδεια, αλλά γεμάτη, σαν το ποτήρι, εξαρτάται από ποια ταξική σκοπιά το βλέπεις. Πολλοί είχαν κάψει την άδειά τους μες στην καραντίνα. Λιγότεροι από ποτέ είναι αυτοί που έκαναν πραγματικές διακοπές. Ολοένα και περισσότεροι μένουν στην πόλη και πάνε ημερήσιες εκδρομές. Η πόλη μοιάζει άδεια, αλλά φρακάρει στις εξόδους της κάθε μέρα. Οι λουόμενοι ψάχνουν μικρές καθημερινές αποδράσεις αλλά δεν έχουν ουσιαστική διέξοδο φυγής. Πρέπει να δημιουργήσουν τον δρόμο μόνοι τους.

Η πόλη ποτέ δεν αδειάζει, αλλά φαίνεται άδεια, γιατί είναι κλειστά τα περισσότερα μαγαζιά της. Έχουμε μάθει να εκλαμβάνουμε ως βασικά σημεία ζωής το εμπόριο και τις δοσοληψίες. Συνδέουμε τη ζωή με εμπορικές συναλλαγές, με ανταλλακτικές αξίες. Στο τέλος συνειδητοποιείς πως η αξία της ζωής έχει πέσει τόσο χαμηλά, που δεν πιάνει μία. Προέχει να επανεκκινήσει η οικονομία, να σωθούν επιχειρήσεις, όχι ζωές.

Το κράτος δεν το διακηρύσσει ανοιχτά, αλλά εφαρμόζει άτυπα την ανοσία αγέλης. Για να λειτουργήσει όμως, χρειάζονται και μαύρα πρόβατα, να σηκώσουν το βάρος της στοχοποίησης. Οι ασυνείδητοι που ήταν σε διακοπές και θέλουν άδεια, όσοι πήγαν στα νησιά και δεν πρόσεξαν, όσοι ήρθαν σε επαφή με τουρίστες που πέρασαν χωρίς έλεγχο, διασπείρουν τον ιό και δυσφημούν το παραμύθι του ασφαλούς τουριστικού προορισμού.

Όταν γινόμαστε μέρος της (ανοσίας) αγέλης, είναι λογικό να στοιβαζόμαστε κοπάδια στα αστικά λεωφορεία και τον ηλεκτρικό. Το χειρότερο όμως δεν είναι αυτό. Είναι να πηγαίνεις σαν πρόβατο στη σφαγή, χωρίς να διαμαρτύρεσαι και να αντιδράς.

Η πόλη ποτέ δεν ξυπνάει. Δε μου αρέσουν οι σωτήρες, δε γουστάρω να σωθώ…, που θα έλεγε και ο Βασίλης στα άσπρα, με έντονο μακιγιάζ.