Γιάνης Βαρουφάκης: Ένας υπουργός που έγινε καρτούν-ή μήπως το αντίθετο;

Ο Γιάνης Βαρουφάκης, που συμπληρώνει σήμερα 57 χρόνια ζωής είναι ο τύπος του ανθρώπου πιστεύει πως είναι ο ένας και μοναδικός. Ένας άνδρας, ένα νι, ένας πολιτικός, ένας υπουργός, μια κυβέρνηση-μία πόλη, μία ομάδα, θα συμπλήρωνε ο διάδοχός του Ευκλείδης Τσακαλώτος, με βάση τα οπαδικά του αισθήματα. Αυτό που δεν είναι ακριβώς μοναδικό είναι η συγκρότηση του πανευρωπαϊκού κόμματος Diem 25 , που έχει ιδρυθεί καμιά 25αριά φορές, μέχρι να πιάσει τόπο κάποια από αυτές. Ο Γιάνης όμως είναι ο μοναδικός πολιτικός που έχει κόμικ με πρωταγωνιστή τον ίδιο. Βρίσκοντας επιτέλους, αν όχι αναγνώριση, πάντως, τη θέση που του αξίζει ως καρτούν.

Θα έλεγε κανείς πως το πολιτικό κόμικ είναι ένα πολύ σοβαρό, αξιόλογο είδος που δεν πρέπει να το συγχέουμε με το καρτούν. Διαβάζοντας όμως το Wow με κεντρικό ήρωα το V (δηλαδή Βι, που είναι V for Vendetta, Varoufakis for victory κι αν έβγαινε καμιά διετία αργότερα μπορεί να ήταν και V for Vegan. Αυτός είναι ένα είδος υπερήρωα που έχει εξισώσεις και θεωρίες παιγνίων ως υπερδυνάμεις, προκειμένου να σκοτώσει το Μινώταυρο, που είναι η τρόικα, οι τράπεζες και η τραπεζοχρεοκρατία, που σαν όρος θα έκανε κάθε μαρξιστή να νιώσει τα εγκεφαλικά του κύτταρα να νεκρώνονται ακαριαία.

Όχι όμως και τον ίδιο το Μαρξ, σύμφωνα με το κόμικ, που συμμετέχει στο Φόρουμ του Κόμο στην Ιταλία μαζί με άλλες μορφές του παρελθόντος, όπως ο Κέινς κι ο Άνταμ Σμιθ κι υποστηρίζουν μάλιστα λίγο-πολύ τα ίδια, δηλαδή τις απόψεις του V-Βαρουφάκης, που ως ένας πολιτικός Κάπταιν Πλάνετ συγκεντρώνει απ’ όλα τα καλά: λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και το αγόρι με τη συλλογή με τα πουκάμισα, που αναφέρονται κι αυτά στη συνέχεια.

Υπάρχουν δυο καλτ στιγμές με το Βαρουφακο-μαρξ ενάντια σε κάθε (τυπική και διαλεκτική λογική). Η μία όταν εμφανίζεται να διαδηλώνει μαζί με το πλήθος με τα συνθήματα της αστικής γαλλικής επανάστασης (ελευθερία, ισότητα κτλ), κι η άλλη όταν πιάνει απελπισμένος το πρόσωπό του, γιατί οι κυβερνητικές πολιτικές θα αυξήσουν την κοινωνική διαφοροποίηση και τις συγκρούσεις. Εκεί σταματάς προσωρινά να διαβάζεις και πιάνεις εσύ το προσωπό σου, νιώθωντας πνευματικά πολύ κουρασμένος -όπως λέει ο Μαζεστίξ από ένα άλλο κόμικ.

Ένα άλλο σουρεαλιστικό κεφάλαιο είναι ο Μινώταυρος, που τρώει εργατικά και λαϊκά δικαιώματα για να κορεστεί, αλλά κανείς δε μπαίνει στον κόπο να μας εξηγήσει γιατί και πώς γίνεται αυτό, τι ωθεί αυτό το θηρία στην απληστία και την ανθρωποφαγία, πέραν της βασικής αρχής των κόμικ όπου οι κακοί είναι κακοί γιατί είναι κακοί κι αυτό αρκεί. Δε χρειάζονται περσότερα. Το πλέον ανεξήγητο όμως είναι ότι ο ήρωας δεν προσπαθεί να συγκρουστεί ή να σκοτώσει το θεριό, όχι γιατί φοβάται ο Γιάνης το θεριό και το θεριό το Γιάνη, αλλά γιατί δε θέλει να προδώσει την πολιτική της διαπραγμάτευσης κι έχει μετριοπαθείς προτάσεις, σαν να λέμε να φάει ο Μινώταυρος μόνο επτά κορίτσια και ν’αφήσει τ’αγόρια, ή να μην τον σκοτώσουμε, απλώς να τον αλυσοδέσουμε. Με κάτασπρο πανί ένα καράβι, απ’ το ’50 έχει να φανεί…

Στο κόμικ κάνουν την εμφάνισή τους σε κάποια καρέ ο Τσε κι ο Άρης Βελουχιώτης. Ο Γκεβάρα φαίνεται να ρωτάει σε κάποια στιγμή τον Αλέξη πώς μπορεί να τον έχει για πρότυπο ενώ υπογράφει μνημόνια, αλλά εδώ έχει πρότυπο ο Μαρξ το Βαρουφάκη, συνεπώς τίποτα δε μας εκπλήσσει. Κι είναι το σημείο που σου έρχεται συνειρμικά η ιστορία με τον Τσε στο κυβερνητικό συμβούλιο, όταν ρωτάει ο Φιντέλ αν υπάρχει κανείς οικονομολόγος (economista) γιατί είχε παρακούσει και νόμιζε πως ζητούσαν κομμουνιστή (comunista). Στην περίπτωση του V έπαθε μάλλον το ακριβώς αντίστροφο.

Έτσι ο V-Γιάνης σαν άλλος καρνάβαλος (Γκάις Φωκς)  που θέλουν να τον ρίξουν στην πυρά οι κακοί, μας εξηγεί ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση χρέους, την ανθρωπιστική κρίση, και την έλλειψη επιδόσεων, σε αντίθεση με την παλαιομαρξιστική θεωρία για την υπερσυσσώρευση κεφαλαίων που πρέπει να καταστραφούν. Μας δείχνει το στόχο, που δεν είναι άλλος απ’ τη διατήρηση του μεταπολεμικού μοντέλου στην Ευρώπη. Σαν καλός γκαλμπρεϊθιανός-νεοκεϋνσιανιστής που είναι.

Θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς πως αυτά είναι απλοποιήσεις και συμβάσεις στο πλαίσιο του κόμικ, μόνο που τα ίδια ακριβώς μας επαναλαμβάνει στο τέλος ο ίδιος ο V-Βαρουφάκης, με χειρόγραφο σημείωμά του, για να δείξει πόσο κοντάς μας, προσιτός είναι σα (γραφικός) χαρακτήρας και γραφικός σαν χαρακτήρας.

Παρεμένει ένας ταπεινός “καινοτόμος κι εκκεντρικός οικονομολόγος” (φράση αυτούσια παρμένη απ’το κόμικ). Τόσο ταπεινός που παραδέχεται πως είναι απλός -γι’αυτό έκοψε και το ένα νι από το όνομά του- ενώ τα πουκάμισά του είναι ένας τρόπος να διαφέρει απο τους συμβατικούς-κονφορμιστές, όπως δείχνει και η τρομερή συλλογή βινυλίων που έχει.

Οι διάλογοι είναι για τα θηρία, βγαλμένοι από επεισόδια της Λάμψης. Η Αριάδνη συντετριμμένη ψελλίζει “ναι, αλλά φεύγεις” όταν παραιτείται ο υπουργός. Η Ζωή ανησυχεί κυρίως γιατί γίνονται συναντήσεις κορυφής στα κυβερνητικά στελέχη χωρίς να ειδοποιήσουν τον V, πίσω από την πλάτη του! Αυτός αποχαιρετά το ΓΑΠ με το λιτό “Εδώ χωρίζουν οι δρόμοι μας” ενώ στα Εξάρχεια οι αναρχικοί του την πέφτουν, αλλά προσθέτουν πως δε φταίει αυτός κι ο ίδιος -ως V-ομολογεί ότι απέτυχε, γιατί δε μπόρεσε να αλλάξει το σύστημα από μέσα-ενώ λέει πως η επίθση των αντιεξουσιαστών ήταν η πιο έντιμη που του έχουν κάνει. Μα τι ήθος, πόσο υπεράνω…

Τα υπόλοιπα θα τα δείτε, αν κι εφόσον, διαβάζοντας το κόμικ. Κι αν κάποιος απορεί γιατί χρειαζόταν κάτι τέτοιο, που να λέει τα ίδια που γράφει ο Βαρουφάκης στα βιβλία του, είναι γιατί κάποιοι δε διαβάζουν εύκολα βιβλία, σε αντίθεση με τα κόμικ, που είναι ακόμα πιο εύπεπτα και γιατί όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να υπάρχει καλό υλικό για τέτοια κείμενα.