Γράμμα από τους αγρούς

Πάντα ήθελα να μιλάω περισσότερο μαζί σου και λιγότερο να σου γράφω. Την κουβέντα τη λες γρήγορα και εύκολα, τη λέξη τη γράφεις πιο δύσκολα αλλά μένει.

Όμως τώρα είναι που η απόσταση με δυσκολεύει λιγάκι, γι’ αυτό αποφάσισα να πάψω να τεμπελιάζω και να σου γράψω. Έστω και καθυστερημένα.

Δεν είναι μόνο η τεμπελιά μου που με παρασέρνει ορισμένες φορές. Είναι που εδώ και καιρό έχουμε αρχίσει το λιομάζεμα. Κι ο χρόνος αναγκαστικά στενεύει. Αυτό που μ’ αρέσει είναι που ο χρόνος εδώ στην επαρχία αποκτάει άλλη διάσταση. Σαν να μεγαλώνει μου φαίνεται. Είτε μαζεύεις ελιές είτε τεμπελιάζεις.

Δεν θα σου κρύψω ότι μ’ αρέσει και στις δύο περιπτώσεις.

Φέτος, πρέπει να σου πω, η σοδειά μας είναι σχετικά καλή. Οψίμισε όμως από τις βροχοπτώσεις του Νοέμβρη. Φθάσαμε Δεκέμβρη και ακόμα δεν τελειώσαμε το μάζεμα. Όλα πήγαν πίσω.

Ξέρεις το πρωινό είναι η πιο δύσκολη στιγμή της μέρας που αρχίζει.

Κρύο ρε παιδί μου. Σε περονιάζει.

Ανταμοιβόμαστε όμως. Άσε τις τιμές. Είναι που όταν φθάσεις σε δέντρο ελιάς φορτωμένο καρπό μυρίζει λάδι.

Με το φρέσκο λάδι πρέπει να ξέρεις ακόμα και οι πέτρες τρώγονται.

Ακόμα να σου πω, έτυχε κάποια στιγμή, βράδυ ήτανε, να περάσω κοντά από το περιβόλι ξέρεις «τι ωραία που μυρίζει η γη». Δεν ήταν απόβροχο. Μόνο και μόνο από την υγρασία.

Η ελιά έχει μεγάλη πίκρα φίλε μου. Έχεις φάει ποτέ ελιά ωμή; Θα μουδιάσει το στόμα σου. Της ελιάς το φύλλο και της πίκρας το φαρμάκι. Τόλεγε ο πατέρας μου. Ποιος τον άκουγε τότε.

Δεν είναι μόνο που έχω μια διάθεση τέτοια.

Είναι που μέσα στο χειμώνα έπεσε και η συνάντηση η περιφερειακή όλων των αγροτικών συλλόγων της Στερεάς Ελλάδας η οποία έγινε σε ένα χωριό έξω από τη Λαμία. Αυτοί παράγουν πολύ ρύζι εκεί. Κάποιες χιλιάδες τόνους. Κι ούτε σκέφτηκα μια φορά να ζητήσω λίγο. Έστω ρε παιδί μου να καταργήσω για μια στιγμή τους εμπόρους. Τι ωραία που θα ήτανε να φύγουν αυτοί από τη μέση. Ή να φύγουν ή να τους διώξουμε.

Να μαζευτούμε όλοι μαζί οι αγρότες. Να μαζευτούμε.

(Παρεμπιπτόντως. Ηθελα να σε ρωτήσω τι έγινε με εκείνο το περιβολάκι στο χωριό με τις πορτοκαλιές. Ξεμπέρδεψες με τα κληρονομικά;)

Να γυρίσουμε στη συνάντηση των αγροτών στην Ανθήλη.

Η συμμετοχή δεν ήταν μεγάλη. Το αντίθετο θάλεγα. Όμως είχε απόφαση να προετοιμαστεί όσο το δυνατόν καλύτερα η Πανελλαδική των Μπλόκων που έγινε χτες Κυριακή στη Λάρισα.

Δεν ήταν μόνο η απόφαση. Διέκρινα μια στωικότητα και ένα μειδίαμα όλο νόημα. Τι να σου πω.

Η απογοήτευση προερχόταν περισσότερο από τις απουσίες. Οι παρόντες δεν τη χρειάζονται έτσι και αλλιώς.

Τα θέματα πολλά. Οι δυσκολίες ακόμα περισσότερες και οι πορείες μας μέσα στο κίνημα βασανιστικές.

Να μην αρχίσω να περιγράφω τα αμιγώς αγροτικά μου. Δεν θα μου φθάσουν δυο κόλλες αναφοράς.

Τι για τις τιμές.

Τι που πουλάμε σε ορισμένα προϊόντα με ανοιχτές τιμές, τι απληρωσιά πέφτει δε λέγεται.

Τι για τη φορολογία.

Τι να σου πω για την πουτανιά τους που διαχωρίζουν τους αγρότες σε κατά κύριο επάγγελμα ή μη. Λες και αυτός που αναγκάζεται να κάνει μεροκάματα στην οικοδομή ή στην εστίαση για να συμπληρώσει το εισόδημα, το καλοκαίρι είναι άλλος άνθρωπος.

Τι για τις επιδοτήσεις που κάθε χρόνο μειώνονται.

Τι για το κόστος παραγωγής.

Ένα σωρό τι…

Αν αρχίσω να σου γράφω για τη Φραγκιά και τις Κοινές (πού το βρήκαν αυτό το όνομα) Αγροτικές Πολιτικές θα μας πάρει η νύχτα…

Όταν μιλώ γι’ αυτά πάντα μου έρχεται στο νου εκείνο το τραγούδι του Βασίλη του Παπακωνσταντίνου για τη σοδειά που μαζεύω και άλλοι μου την αρπάζουν. Διαχρονικό τραγούδι που μας συντροφεύει στα Μπλόκα.

Είναι με τους φτωχούς αγρότες το τραγούδι να το ξέρεις.

Οδεύοντας προς το τέλος το γράμμα μου θέλω να σου εμπιστευτώ κάποιες σκέψεις μου που τις έκανα καθώς πήγαινα στη συνάντηση.

Εκείνη την ημέρα ήμουνα δίβουλος καθώς για να πάω εκεί εγκατέλειψα για λίγες ώρες τη δουλιά μου. Ξέρεις αν την αφήσεις την ελιά και δεν την μαζέψεις την έχασες.

Διέκρινα μέσα μου μια υποφώσκουσα σύγκρουση ανάμεσα στο προσωπικό συμφέρον  και τις ανάγκες του κινήματος. Είναι όντως δίλημμα που συναγωνιστές μου δεν το έχουν.

Ο Θανάσης από το Δομοκό, φίλος, συναγωνιστής και σύντροφος, που δεν έχει τέτοια διλήμματα μου είπε πως δεν είμαστε φτιαγμένοι στον τόρνο. Τον άκουσα και προσωρινά η διβουλία υποχώρησε.

Ακόμα μου είπε πως «εδώ σήμερα υπερασπιζόμαστε το δικαίωμά μας για δουλιά και ζωή» ή ακόμα πως «ο χρόνος διεκδίκησης είναι που στηρίζει το χρόνο εργασίας».

Ο προλετάριος είναι καθαρός σ’ αυτό, γι’ αυτό θέλουμε να είμαστε μαζί του γιατί ξέρουμε ότι δεν θα λοξοδρομήσουμε ούτε θα κάνουμε πίσω.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά είμαστε αναγκασμένοι να διεκδικήσουμε κατεβαίνοντας στο δρόμο με το μοναδικό εργαλείο που έχουμε και έγινε σύμβολο αγώνα, το τρακτέρ.

Αυτό θα κάνουμε.

Ξέρω ότι οι αγρότες σαν στρώμα με πολλές στρώσεις δεν «πουλάμε» όσο άλλες κοινωνικές ομάδες.

Δεν μπορούμε να γίνουμε βάιραλ, με μπερδεύουν αυτές οι λέξεις.

Το life style μας έβγαλε στο περιθώριο.

Φαντάζεσαι να λες ότι το κορίτσι σου είναι αγρότισσα ή κτηνοτρόφος; Δεν είναι in πώς να στο πω.

Όταν όμως σφίξουν τα γάλατα με τα τρακτέρια στους δρόμους τότε θεοί και δαίμονες αρχίζουν τις βρισιές για μας.

Ότι τρώμε τζάμπα τις επιδοτήσεις αντί να κάνουμε τα τρεις τέσσερις εκατοντάδες ευρώ επενδύσεις.

Μας λένε ότι καθόμαστε στον πλάτανο το καλοκαίρι και πίνουμε τσίπουρα και τάχα τρώμε και πίνουμε τις επιδοτήσεις που μας δίνουνε. Τι ανοησία είναι αυτή. Έχουν καθίσει μέσα στον ήλιο να πιούν τσίπουρο;

Ότι πηγαίνουμε στα κωλόμπαρα. Τι στην ευχή τους πειράζει που πηγαίνουμε να διασκεδάσουμε; Ας φτιάξουνε ένα Μέγαρο Μουσικής στη Λαμία για να ακούμε Σοστακόβιτς, Προκόφιεφ και άλλους που δεν μούρχονται τώρα και εμείς θα είμαστε σχεδόν κάθε μέρα εκεί.

Να τελειώσω το γράμμα μου και είναι ευχή μου να σέβρει καλά.

Είμαι σίγουρος ότι κάποια στιγμή θα απαντήσεις.

Αν στείλεις γράμμα και υπάρχει καθυστέρηση στην απάντησή μου να ξέρεις ότι θα είμαι στα Μπλόκα.

Με χαρά θα περιμένω απάντηση.

Κ.Τ.