«Η Ιστορία επαναλαμβάνεται: Την πρώτη σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα».* Την τρίτη; (Για τις Γαλλικές εκλογές)

Βράδυ Κυριακής, στην Place de la Republique ο εκεί μαζεμένος κόσμος πανηγυρίζει για τα  αποτελέσματα του β’ γύρου των εκλογών. Από την περασμένη Κυριακή έχουμε βομβαρδιστεί από  πηχυαίους τίτλους για “νίκη της δημοκρατίας”, “ήττα του φασισμού”, “ιστορική νίκη του γαλλικού  λαού”. Ένας κόσμος, καλοπροαίρετα, όντως ανάσανε ικανοποιημένος που δεν τα κατάφερε να  κερδίσει την πλειοψηφία στη βουλή η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (ΕΣ) της Λεπέν. Ταυτόχρονα,  αυτός ο κόσμος είδε με θετικό μάτι το γεγονός ότι ‘όλη η Αριστερά ενώθηκε’ για να αντιμετωπίσει  την ακροδεξιά. 

Πώς όμως πρέπει να διαβαστούν οι εξελίξεις αυτές; Είναι όντως διεργασίες προς όφελος της  εργατικής και λαϊκής πλειοψηφίας; Και μήπως αυτές οι διεργασίες είναι προϊόν του λαϊκού  παράγοντα που βγήκε στο προσκήνιο της ιστορίας; Πόσο μεγάλο πρόβλημα είναι για την αστική  κοινοβουλευτική δημοκρατία η Λεπέν και η ΕΣ; 

Αμέσως μετά την προκήρυξη εκλογών, η Λεπέν δήλωσε ότι “σέβεται τους θεσμούς, και δεν επιδιώκει  θεσμικό χάος.” Άλλωστε, το κόμμα της Λεπέν δεν έχει πρόγραμμα ρήξης με την αστική  κοινοβουλευτική δημοκρατία, ούτε και πρόγραμμα “αντισυστημικών” αλλαγών. Αυτό αποδεικνύεται  από το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου η Λεπέν είχε σωρεία συναντήσεων  με εκπροσώπους της Medef (της Ένωσης των Γάλλων μεγαλοβιομηχάνων) και επιχειρηματικών  κολοσσών. Η ΕΣ δεσμεύεται για επιτάχυνση των αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων, τήρηση της πολιτικής  για τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος. Υπόσχεται αυξήσεις στους μισθούς που όμως δεν πρέπει να  επηρεάζουν το κόστος εργασίας και την ανταγωνιστικότητα των γαλλικών μονοπωλίων. Όσον αφορά  δε την εξωτερική πολιτική, η ΕΣ διευκρίνισε ότι δεν αμφισβητεί “τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η  Γαλλία σε διεθνές επίπεδο” ούτε τη θέση της Γαλλίας στο ΝΑΤΟ”. Δεσμεύτηκε συνέχιση της  υποστήριξης στο καθεστώς του Κιέβου στα πλαίσια του πολέμου ΝΑΤΟ-Ρωσίας, στο έδαφος της  Ουκρανίας. Ότι έκαναν δηλαδή όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις στην Γαλλία. Ότι έπραξε και η  ακροδεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας, η Μελόνι. 

Πρέπει να νιώθουν ανακουφισμένοι οι εργαζόμενοι για το γεγονός ότι η ΕΣ και οι σύμμαχοί της ήρθαν  πρώτοι με 37% με πάνω από 10,1 εκατομμύρια ψήφους; Ή μήπως για το γεγονός ότι ο συνασπισμός  κομμάτων που στηρίζει τον πρόεδρο Μακρόν (Μαζί!) ήρθε δευτέρος με 166 βουλευτές, χάρη στη  στήριξη του Νέου Λαϊκού Μετώπου (που αποτελείται κυρίως από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, την  Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν, το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας και τους οικολόγους πράσινους)  σε διάφορες εκλογικές περιφέρειες. Αυτή η λογική του ‘μικρότερου κακού’, το μόνο που κατάφερε  είναι να δώσει το φιλί της ζωής στον Μακρόν για να συνεχίσει τις αντιδραστικές πολιτικές του. 

Η ΕΣ, μια βαθιά συστημική δύναμη, λειτούργησε ως “πλυντήριο” των επίσης αντιδραστικών και  αντιλαϊκών δυνάμεων που κυβέρνησαν και κυβερνούν τη χώρα. Βαφτίστηκε δημοκρατική δύναμη και  υπερψηφίστηκε από ένα κόσμο με αγνά αντιφασιστικά ένστικτα το κόμμα ενός προέδρου που έφτασε στο σημείο να παρακάμπτει το Κοινοβούλιο, για να περάσει το τσάκισμα των ασφαλιστικών  δικαιωμάτων των εργαζομένων, χρησιμοποιώντας ωμή βία για να καταστείλει της λαϊκές  κινητοποιήσεις. Είναι ο ίδιος Μακρόν που ψήφισε μαζί με την Λεπέν το νέο αντιμεταναστευτικό  νομοσχέδιο. 

Δεύτερη μεγάλη αλήθεια που πρέπει να ειπωθεί είναι το γεγονός ότι οι εκλογές αυτές αναβάπτισαν  τη σοσιαλδημοκρατία. Αυτές οι δυνάμεις που παρουσιάζονται ως «αριστερές», είναι οι ίδιες  δυνάμεις που στη Γαλλία, εδώ και δεκαετίες, έχουν κυβερνήσει ή έχουν στηρίξει αντιλαϊκές  κυβερνήσεις και πολιτικές, προσφέροντας ανεκτίμητες υπηρεσίες στο καπιταλιστικό σύστημα. Έχουν  στηρίξει τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ενίσχυση της Γαλλικής πολεμικής βιομηχανίας, και το Ισραήλ  στην κατοχή και τη γενοκτονία των Παλαιστινίων. Η Ευρωπαϊκή αυτονομία από το ΝΑΤΟ που ζητά ο  Μελανσόν δεν διαφέρει και τόσο από τα κελεύσματα του Μακρόν για αποστολή γαλλικών  στρατευμάτων στην Ουκρανία. Τόσο πολέμιοι είναι του αντιδραστικού Μακρόν, που την επομένη των  εκλογών, διάφοροι βουλευτές και στελέχη των κομμάτων που απαρτίζουν το ΝΛΜ έχουν εκφραστεί  υπέρ της διαμόρφωσης ενός κυβερνητικού συνασπισμού με το κόμμα του Μακρόν. Αυτό πηγάζει από  το γεγονός ότι και οι δύο σχηματισμοί έχουν την ίδια στρατηγική κατεύθυνση, αυτή της ενίσχυσης  της ανταγωνιστικότητας του γαλλικού κεφαλαίου και την αναβάθμισή του στη διεθνή αρένα.  Ανεξαρτήτως διακηρύξεων και προθέσεων και τα δύο σχήματα δίνουν όρκους πίστης στην ΕΕ, στο  ΝΑΤΟ και στην καπιταλιστική ανάπτυξη. 

Οι αόριστες υποσχέσεις για αυξήσεις στον κατώτατο μισθό, φορολόγηση υπερκερδών και για  επαναφορά του ορίου συνταξιοδότησης στα 62 χρόνια, συγκρούονται πάνω στην οικονομική  πραγματικότητα. Η Γαλλία βρίσκεται σε επισφαλή οικονομική θέση, με έλλειμμα 5.5% και χρέος άνω  του 110% του ΑΕΠ, με την Κομισιόν να έχει ξεκινήσει ήδη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος σε  βάρος της χώρας. Πέρα από ευσεβής πόθους και τις ψευδαισθήσεις που δημιουργούν τα διλήμματα  του εκλογικού παιχνιδιού, η σκληρή πραγματικότητα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, των κανονισμών  της ΕΕ και των συμφωνημένων στο ΝΑΤΟ είναι αμείλικτη και έρχεται να μας προσγειώσει. Η όποια  κυβερνητική εναλλαγή σε αυτό το αντιδραστικό πλαίσιο, μόνιμο χαμένο θα έχει τον γαλλικό λαό αφού  τα κέρδη και η ανταγωνιστικότητα προϋποθέτουν φτηνή εργατική δύναμη και το λαό υποταγμένο. 

Το τι κατάφερε να νικήσει εν τέλει στη Γαλλία είναι η ενσωμάτωση της λαϊκής δυσαρέσκειας, του  ριζοσπαστισμού και των αγωνιστικών διαθέσεων που επέδειξε κομμάτι της εργατικής τάξης και του  λαού στους αγώνες του τελευταίου διαστήματος σε συνθήκες μάλιστα πολεμικής προετοιμασίας και  δυσκολιών της γαλλικής αστικής τάξης. Οι ανώδυνες για το σύστημα επιλογές του μικρότερου κακού  το μόνο που θα καταφέρουν θα είναι ο ευνουχισμός του κινήματος. Όλα αυτά είναι που οδηγούν  πάντα στο μεγαλύτερο κακό. 

Κάπου εδώ είναι που βλέπουμε μπροστά μας το γνωστό απόφθεγμα του Μαρξ, γραμμένο πριν 172  χρόνια και που το δανειστήκαμε για το τίτλο του άρθρου αυτού. Πριν το ΝΛΜ, στις βουλευτικές του  2022 είχε συγκροτηθεί από τα ίδια κόμματα το “αντι-ακροδεξιό” μέτωπο NUPES που κάθε άλλο παρά  έφραξε τον δρόμο στην ενίσχυση της ακροδεξιάς. Στις προεδρικές του ίδιου χρόνου, άμεσα ή έμμεσα  στήριξαν την υποψηφιότητα Μακρόν στο β’ γύρο. Από το 1997 μέχρι το 2002, ο συνασπισμός της  Ευρύτερης Αριστεράς κυβέρνησε στη Γαλλία χωρίς τον μπαμπούλα της ακροδεξιάς στην ημερήσια διάταξη. Μάλιστα προχώρησε σε μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, πχ France Telecom, Air France, και ενώ η  Γαλλία συμμετείχε ενεργά στον διαμελισμό και το ματοκύλισμα της Γιουγκοσλαβίας. Το 1936, και πάλι  με αφορμή τον φασιστικό κίνδυνο, η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου (του αυθεντικού) στη Γαλλία  έπαιρνε μέτρα κατά του αντίστοιχου Λαϊκού Μετώπου στην Ισπανία που πολεμούσε τον φασίστα  Φράνκο με την πολιτική του της μη-ανάμειξης. Μετά το 1938 στελέχη του τότε Λαϊκού Μετώπου  στήριξαν την κυβέρνηση Νταλαντιέ (υπουργός Πολέμου του Λαϊκού Μετώπου), που παρέδωσε την  Τσεχοσλοβακία στον Χίτλερ και που έβγαλε παράνομο το Κομμουνιστικό Κόμμα (αρχικά στήριζε τον  Νταλαντιέ στο όνομα της αποσόβησης του φασιστικού κινδύνου). Ούτε το 1936 είχε αποκρουστεί ο  φασιστικός κίνδυνος, ούτε στη Γαλλία ούτε συνολικά στην Ευρώπη με τις πολιτικές των Λαϊκών  Μετώπων. 

Κι όμως, μια ακόμα πραγματικότητα ξεπροβάλει από τις εξελίξεις. Μια πραγματικότητα που “ήταν,  είναι και μένει αληθινή.” Η πραγματική ελπίδα για το λαό, για την ευημερία του, για ανακοπή της  επέλασης της ακροδεξιάς βρίσκεται στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος με κατεύθυνση ρήξης  και ανατροπής του υπάρχοντος συστήματος και των πολιτικών που το υπηρετούν. Η δικαιολογημένη  οργή και αγανάκτηση να μην ενσωματώνεται σε ανέξοδες επιλογές κυβερνητικών εναλλαγών, στα  πλαίσια του συστήματος, αλλά σε αγώνα που θα στοχεύει κάθε φορά τον ένοχο και θα αντιμετωπίζει  την μήτρα όλων των προβλημάτων των λαών της Ευρώπης, το καπιταλιστικό σύστημα και τα κόμματα  που το υπηρετούν. 

*Κ. Μαρξ, Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη 

Αλέξης Αντωνίου
Υπεύθυνος Ιδεολογικού Γραφείου της Κομμουνιστικής Πρωτοβουλίας Κύπρου