Η παιδεία ΔΕΝ είναι εμπόρευμα! Σ.Α.Σ. θυμίζει κάτι;

Με αφορμή τη σουρεάλ αυτή συζήτηση που γίνεται στο κοινοβούλιο τις τελευταίες μέρες για την αναθεώρηση του Συντάγματος και το παζάρεμα άρθρων μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ήρθε ξανά στο προσκήνιο η συζήτηση για την παιδεία και το άρθρο 16. Ένα άρθρο που απαγορεύει ρητά την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα και ένα άρθρο που έχει δεσμευτεί ρητά ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης πως θα καταργήσει παρουσιάζοντας προσφάτως στο Βελλίδειο το πρόγραμμα της ΝΔ για την παιδεία. Πριν δώδεκα χρόνια, το Γενάρη του 2007 συζητούσαμε πάλι για συνταγματική αναθεώρηση και για το επίμαχο ζήτημα της κατάργησης του περιβόητου άρθρου 16 που αφορά στην παιδεία ως κοινωνικό αγαθό, δημόσιο και δωρεάν για όλους. Ήταν τότε που όλες οι οντότητες της ελληνικής παιδείας, μαθητές, φοιτητές, δάσκαλοι, καθηγητές και πανεπιστημιακοί ξεχύθηκαν για μήνες ολόκληρους από τις αίθουσες και τα αμφιθέατρα στους δρόμους των πόλεων. Τότε που ιδρύθηκαν τα Συντονιστικά του Αγώνα των Σχολείων της χώρας. Σ.Α.Σ. θυμίζουν κάτι; 

Ήταν εκείνα τα όργανα που συστάθηκαν από μαθητές, που διαμαρτυρόμασταν για τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματά μας, παιδιά που ζητούσαμε να σώσουμε το μέλλον μας και που το κράτος και ο μηχανισμός καταστολής του μας χτυπούσε με μανία, μας ψέκαζε τόνους χημικών και μας χαρακτήριζε αλήτες! Και είμασταν τόσο αλήτες που είμασταν πρώτοι στα μαθήματα και πρώτοι στον αγώνα, έτσι μας ήθελε ο Χαρίλαος! Και λέω μας καθώς τότε ήμουν μέσα σε αυτά τα συντονιστικά όντας μαθητής, όντας μέλος της ΚΝΕ και όντας ένα παιδί που ζητούσε τα αυτονόητα για κάθε ον που σέβεται τον εαυτό του και τον κατατάσσει σε εκείνο το ανθρώπινο είδος που στέκει στα δύο πόδια και κοιτά ψηλά, στο είδος εκείνο που διαφέρει από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο διότι έχει λόγο και δεν ανέχεται να έχει μήτε δούλους μήτε αφεντικά, στο είδος εκείνο που δεν επιτρέπει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. 

Και το να ζητάς από έναν άνθρωπο λεφτά για να τον μορφώσεις είναι κατάφωρη εκμετάλλευση και αιώνια καταδίκη των φτωχών λαϊκών μαζών στον αναλφαβητισμό, στην έλλειψη παιδείας, στο απόλυτο σκοτάδι. Και αν τότε τα κοινωνικά στεγανά έδειξαν την απαραίτητη αντοχή για να τραπεί σε φιάσκο εκείνη η συνταγματική αλλαγή, 12 χρόνια μετά, τα στεγανά αυτά έχουν διαβρωθεί τόσο ώστε να μην λογίζονται καν ως στεγανά. Το υπέδαφος της ελληνικής κοινωνίας που δοκιμάζεται εδώ και δέκα χρόνια από την ακραία λιτότητα και την ανέχεια είναι τόσο σαθρό, που δύσκολα θα βρει το ψυχικό σθένος να αντέξει την οποιαδήποτε πίεση δοκιμάζει μια βουλή 285 βουλευτών με κοινή πολιτική (πως το έλεγε ο Κύρκος; “πλην Λακεδαιμονίων”).

Όταν δεν έχεις την παιδεία να καταλάβεις γιατί ΔΕΝ είναι εμπόρευμα η παιδεία, τότε παριστάνεις πως έχεις τη μόρφωση που στοιχειοθετεί το ορθολογικό οπλοστάσιο της εμπορευματοποίησης του μεγαλύτερου αγαθού της ανθρωπότητας μετά τη λευτεριά. Και δεν είναι ένας αυτός ο “απαίδευτος”. Είναι πολλοί και ετερόκλητοι. Γαλάζιοι, πράσινοι και πολύχρωμοι Συντηρητικοί, φιλελεύθεροί και κατ’ όνομα προοδευτικοί. Πολιτικοί, επιχειρηματίες και νοικοκυραίοι. Μεγαλοαστοί, μικρομεσαίοι και λούμπεν προλετάριοι. 

Με διαφορετικές αφετηρίες ο καθένας τους, ακολουθούν όλοι παράλληλους δρόμους, για τους δικούς τους διαφορετικούς λόγους. Άλλος γιατί το παιδί του σπούδασε σε κολλέγια και ας στερήθηκε αυτός το ψωμί, άλλος γιατί το παιδί του σπουδάζει στην ΑΣΟΕΕ και δεν ανέχεται το εμπόριο των ναρκωτικών υπό την κατάχρηση του (απαραίτητου) ασύλου, άλλος γιατί η ημιμάθεια και η τηλεοπτική προπαγάνδα τον έπεισε πως έτσι η χώρα θα βγει από την κρίση και θα στρέψει την πλώρη σε αναπτυξιακή όρτσα και άλλος γιατί ως ιδιοκτήτης κολλεγίου θα είχε πολύ περισσότερα κέρδη αν δεν ήταν αναγκασμένος να πληρώνει αδρά για να αγοράζει αέρα μαζί με το βαρύτιμο λογότυπο ενός λονδρέζικου πανεπιστημίου που θα του επιτρέψει να εκδίδει τίτλους σπουδών.

Στη φιλελεύθερη και σαφώς ορθολογική επιχειρηματολογία των επαϊόντων επιστρατεύονται και μερικοί μύθοι οι οποίοι εξυπηρετούν ξεκάθαρα την προπαγάνδα που προβάλλουν τα αστικά ΜΜΕ. Οι μύθοι αυτοί κάνουν λόγο για Έλληνες φοιτητές που μετανάστευσαν στο εξωτερικό για να σπουδάσουν και οι οποίοι δε θα είχαν φύγει ποτέ αν υπήρχαν ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Κάνουν λόγο για τα οφέλη της ίδιας της δημόσιας παιδείας που θα προέκυπταν από την ύπαρξη ιδιωτικών πανεπιστημίων και την πίεση που θα ασκούσε ο ανταγωνισμός σε αυτή. Φαντάζομαι πως αν ίσχυε κάτι τέτοιο δε θα ψάχναμε ακόμη γάζες στα δημόσια νοσοκομεία ενώ εδώ και δεκαετίες λειτουργούν ιδιωτικά θεραπευτήρια που χρεώνουν 100€ μόνο το “γείτσες” φταρνιζόμενος πριν καν μπεις μέσα. Κάνουν λόγο για την Ελλάδα που είναι η μόνη χώρα που ξέμεινε στον κόσμο χωρίς ιδιωτικά πανεπιστήμια, ένα ψέμα τόσο μεγάλο όσο τα δίδακτρα των μετρημένων στα δάχτυλα αμιγώς ιδιωτικών πανεπιστημίων ανά τον κόσμο όπως το Harvard. Εδώ τα ορθολογικά παραμύθια εκτός από άστοχα, περιέχουν και νεράιδες ή καλύτερα νύμφες μιας που μιλάμε για απόψεις που ακούστηκαν από βουλευτές του Ποταμιού. Εξάλλου το δείγμα ιδιωτικής παιδείας που έχουμε ήδη στην Ελλάδα από ΙΕΚ, κολλέγια, εργαστήρια ελευθέρων σπουδών, σχολεία και παιδικούς σταθμούς είναι ικανό να μας πείσει πως και οι δύο παραπάνω ισχυρισμοί είναι εντελώς αβάσιμοι, καθώς κανένα δημόσιο σχολείο ή άλλο εκπαιδευτικό ίδρυμα δε βελτιώθηκε από την ύπαρξη του αντίστοιχου ιδιωτικού. Άραγε για να πειστούμε περεταίρω πρέπει να δοκιμάσουμε και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια;

Τέλος κάνουν λόγο για το περίφημο άσυλο και το μπάχαλο που προκαλεί στο δημόσιο πανεπιστήμιο, το οποίο μετατρέπεται σε άντρο ναρκεμπόρων και αναρχοτρομοκρατικών οργανώσεων. Ωστόσο, αν σήμερα το πρωί κάνετε μια βόλτα στα Εξάρχεια, στην πλατεία και τα στενά της, στην Ομόνοια και την κρεαταγορά, στην πλατεία Θεάτρου και τo Mεταξουργείο θα δείτε να πωλούνται φόρα-παρτίδα ναρκωτικά, ελαφρά και σκληρότερα – για μένα δεν υφίσταται διαχωρισμός – θα δείτε “live” τη διακίνηση χέρι με χέρι, την πώληση κλεμμένων κινητών, την πώληση όπλων, την πώληση σάρκας. Θα δείτε εξαθλιωμένες γυναίκες που πουλάνε το σώμα και την αξιοπρέπειά τους για μερικά βρώμικα χαρτιά, ποτισμένα στο αίμα λαών, διακοσμημένα με αριθμητικές φιγούρες και υπογραφές τραπεζιτών. Θα δείτε δυστυχισμένες, κοκαλιάρικες, ζαρωμένες φιγούρες οι οποίες οριακά θυμίζουν ακόμα ανθρώπους, πεσμένες σε βρώμικα πεζούλια, να τρυπούν τα χέρια τους με βελόνες που στάζουν ψεύτικη ελπίδα για να αντέξουν το απαίσιο πρόσωπο του καπιταλιστικού κόσμου, που έχασε πια το χαμογελαστό του προσωπείο και άφησε ακάλυπτη τη σαπίλα του. Και όλα αυτά σε ανοιχτό δημόσιο χώρο, κάτω από το φως του ήλιου, μπροστά στα μάτια παιδιών που παίζουν μπάλα πέντε μέτρα πιο πέρα. Σε χώρους που κανένα άσυλο δεν καλύπτει, που κανένας Θεός δεν έχει στρέψει το βλέμμα εδώ και πολλά χρόνια.

Πέραν των αβάσιμων μύθων, ο φιλελεύθερος που σέβεται τον εαυτό του, επιστρατεύει πάντα και την αριθμολαγνεία, έναν αριθμητικό ψυχρό λόγο που είναι διεθνώς κατανοητός και του προσδίδει ένα κύρος που μετρά τα πάντα στο παγκοσμιοποιημένο κοινό νόμισμα ασχέτως ονομασίας και ισοτιμίας. Έτσι και στο θέμα της εμπορευματοποίησης της παιδείας, δε θα μπορούσε να λείπει το business plan το οποίο μεταξύ άλλων χαρακτηρίζει την ιδιωτική παιδεία ως την απάντηση στην κρίση, ως μοχλό ανάπτυξης της χώρας, ως σανίδα σωτηρίας της οικονομίας. Αυτοί οι βαρύγδουποι τίτλοι εκφράστηκαν δια στόματος Κεραμέως και Μητσοτάκη. Η δε ΔΑΠ θεωρεί αδιανόητο η Ελλάδα να αφήνει ανεκμετάλλευτη τη γεωπολιτική της θέση ως πόλο έλξης επενδυτών την παιδείας. Η ΝΔ στο πρόγραμμά της για την παιδεία αναφέρει πως η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων θα συνεισφέρει 1,2 δις ευρώ επενδύσεων στην ελληνική οικονομία, θα προσελκύσει 110.000 αλλοδαπούς που ενδιαφέρονται να σπουδάσουν στην Ελλάδα, θα κρατήσει τους 35.000 Έλληνες προσοντούχους που μεταναστεύουν κάθε χρόνο για σπουδές στο εξωτερικό μετά το λύκειο, (φαντάζομαι πως είναι τόσο προσοντούχοι που τα ελληνικά πανεπιστήμια γι’ αυτούς είναι σαν να παίζουν με τα τσικό της γ’ εθνικής) και βέβαια θα δημιουργήσει πάνω από 3.500 νέες θέσεις εργασίας ενώ παράλληλα θα συνεισφέρει στην αύξηση των εσόδων του κράτους μέσω της φορολογίας αλλά και στη στήριξη των ασφαλιστικών ταμείων. Μα καλά, τότε όλοι εμείς οι εμμονικοί κομμουνιστές, εκτός από εμμονικοί, γραφικοί και οπισθοδρομικοί, είμαστε και τρελοί; Η απάντηση είναι μία και τη βροντοφωνάξαμε και τότε “Η παιδεία δεν είναι εμπόρευμα!” – “Κάτω τα χέρια σας από το άρθρο 16″ – Ένα σχολείο για όλους, δημόσιο και δωρεάν, 15% για την παιδεία.” και βέβαια τότε στο δρόμο φωνάζαμε ακόμη “Εσείς που τώρα κοιτάτε την πορεία, ελάτε να παλέψουμε για δωρεάν παιδεία”. Δυστυχώς πολλοί δεν ήρθαν ποτέ…

Υ.Γ.: Ο Ριζοσπάστης προειδοποιεί ήδη από το Σεπτέμβρη του 1996 σε ρεπορτάζ με τίτλο “ΟΧΙ στην παιδεία – εμπόρευμα” πως “ Ο ΟΟΣΑ, η Συνθήκη του Μάαστριχτ και η Λευκή Βίβλος για την παιδεία, είναι σαφείς: Οι υπηρεσίες που παρέχει η πολιτεία, πρέπει να πληρώνονται από τους χρήστες τους.” Και για όσους τότε σας φωνάζαν ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμό και τα ξεχάσατε αυτά ως ΚΙΝΑΛ και ΣΥΡΙΖΑ, να σας θυμίσω πως από κοινού ψηφίσατε το Μάαστριχτ!