Σοφοκλέους Ηριάννα

Ο Κρέων πάλι νίκησε σήμερα. Ο Πολυνείκης άταφος, το χώμα δεν ήταν αρκετό, η Ισμήνη φοβισμένη, η Αντιγόνη θαμμένη στη σπηλιά, αρνούμενη να δεχθεί την ατίμωση, ο Αίμων μισώντας τον πατέρα του θρηνεί τον έρωτα, τον ανίκητο στη μάχη και η Ηριάννα ξανά στη φυλακή.

Έρχεται αυτή η απόφαση, 2.500 χρόνια μετά, να συμπληρώσει την αρχαία τραγωδία. Η ελευθερία εγγυάται ότι η Αντιγόνη θα ξαναθάψει το νεκρό, ακολουθώντας τους άγραφους νόμους των θεών και ότι η Ηριάννα, θα συνεχίσει ν’ αγαπάει και ν’ αγωνίζεται, ακολουθώντας τους άγραφους νόμους της ζωής. Είναι βαθιά αινίγματα και φρόντισαν από πριν, Κρέων και δικαστές, να σκοτώσουν την Σφίγγα και να πουλήσουν στον Οιδίποδα την Ιοκάστη και τη Θήβα. Η Αντιγόνη λοιπόν, πρέπει να πεθάνει και η Ηριάννα πρέπει να απομονωθεί! Το Κράτος μίλησε!

Είναι επικίνδυνο για το Κράτος, οι υπήκοοι του να τελούν υπό τις αξίες ανώτερων στόχων. Η παιδεία, ο έρωτας και η τιμή είναι ιδιώνυμα εγκλήματα.

“Ἀλλ’ εὖ γέ τοι κάτισθι μὴ πολλοὺς ἔτι

(1065) τρόχους ἁμιλλητῆρας ἡλίου τελῶν,

ἐν οἷσι τῶν σῶν αὐτὸς ἐκ σπλάγχνων ἕνα

νέκυν νεκρῶν ἀμοιβὸν ἀντιδοὺς ἔσῃ,

ἀνθ’ ὧν ἔχεις μὲν τῶν ἄνω βαλὼν κάτω,

ψυχήν τ’ ἀτίμως ἐν τάφῳ κατῴκισας,

(1070) ἔχεις δὲ τῶν κάτωθεν ἐνθάδ’ αὖ θεῶν

ἄμοιρον, ἀκτέριστον, ἀνόσιον νέκυν.”

– Σοφοκλέους Αντιγόνη, στίχοι 1064-1071*

Η φωνή των επιστημόνων, των αθλητών και προσωπικοτήτων στο πλευρό της Ηριάννας μας θυμίζει τα λόγια εκείνα του Τειρεσία που προειδοποιούσαν τον Κρέοντα για την ύβριν. Πώς κύκλοι του ήλιου πολλοί δε θα διαβούν, χωρίς να χάσει το παιδί του, αφού άταφο άφησε νεκρό και μια κόρη να πεθάνει θαμμένη ζωντανή. Εδώ όμως οι διαφορές ξεκινούν, καθώς ο Κρέων, αφού ο χορός τον προέτρεψε, έτρεξε μανιασμένος να βγάλει την Αντιγόνη. Οι δικαστές αψήφησαν τον “Τειρεσία” τους και διώξανε τον “χορό” απ’τους γονείς και τους καθηγητές της. Μ’ αυτήν την διαφορά στις ιστορίες, έκλεισε το τέταρτο στάσιμο της Ηριάννας.

Στο πέμπτο, ο Κρέων βρίσκει την Αντιγόνη απαγχονισμένη, τον Αίμωνα να έχει αυτοκτονήσει και όταν τον γυρνά στην Ευριδίκη, αυτοκτονεί κι εκείνη.

Το πέμπτο στάσιμο της Ηριάννας δεν γράφτηκε ακόμη…

Καλή λευτεριά.

Πηγές

*Σοφοκλέους Αντιγόνη, επεισόδιο τέταρτο, στίχοι 1064-1071

Μετάφραση: Στ. Μπαζάκου

“Μάθε κι εσύ πολύ καλά ότι του ήλιου κύκλοι

δε θα διαβούνε και πολλοί, καθώς γοργογυρίζουν,

κι ένα από τα σπλάχνα σου μέσα σ’ αυτούς θα δώσεις

νεκρό στη θέση των νεκρών, σαν πληρωμή σου άξια,

γιατί κρατάς μια ζωντανή κάτω απ’ της γης το χώμα

με την ψυχή που έριξες ανίερα σε τάφο,

και κάποιον από τους νεκρούς κρατάς στον πάνω κόσμο

ατίμητο κι ακτέριστον, ανόσιο πια πτώμα.”

Γεώργιος Κόκκοτας