Κοστολογημένοι θάνατοι (τρείς γάμοι και μια κηδεία της υγείας)

Μπροστά πηγαίνει ο λαός, Και πίσω ο χάρος πάει, Ένας φρουρός κι άλλος φρουρός, Στου χωρικού το πλάι

Κοστολογημένα προγράμματα. Η σύγχρονη μόδα στα τηλεοπτικά πάνελ. Τι κοστολογούν όμως ακριβώς; Αριθμούς; Προγράμματα; Ή μήπως ανθρώπινες ζωές; Γιατί όλα αυτά δεν έρχονται από μόνα τους ως ασκήσεις επί χάρτου, αλλά συμπληρωματικά πάνω σε προϋπολογισμούς έτοιμους, κομμένους και ραμμένους στις επιταγές των Βρυξελλών και του κεφαλαίου. Κοστολογημένα προγράμματα λοιπόν. Και στο περιθώριο των τηλεπαραθύρων, η πραγματική ζωή και οι δυο θάνατοι σε δύο μέρες λόγω της ανεπάρκειας των ασθενοφόρων. 

Μόνο των ασθενοφόρων; Δυστυχώς όχι. Οι δομές του συστήματος υγείας βρίσκονται σε διαρκή και κλιμακούμενη κατάρρευση από την εποχή της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων. Η πανδημία ήταν το κερασάκι στην τούρτα, αφού η κυβέρνηση αποφάσισε να επενδύσει στην καταστολή, ελπίζοντας πως το δημόσιο σύστημα υγείας θα καταρρεύσει και θα αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας. Ο ιδιωτικός τομέας βέβαια δεν ανέλαβε ποτέ την επιζήμια για αυτόν λειτουργία των μονάδων λοιμωδών νοσημάτων, με αποτέλεσμα όχι μόνο τους σαράντα χιλιάδες νεκρούς, αλλά και τις πολλές παραιτήσεις γιατρών από το Εθνικό Σύστημα Υγείας. 

Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα σύστημα υγείας που αφενός είναι ταξικά και γεωγραφικά άνισο, και αφετέρου επισφαλές για την υγεία των πολιτών. Είναι σημαντικό όμως να γίνει αντιληπτό πως αυτό δεν είναι λάθος το οποίο δεν πρόλαβε ή δεν μπορούσε να διορθώσει η κυβέρνηση, αλλά το ενδιάμεσο στάδιο προς τον τελικό στόχο της ιδιωτικοποίησης του συστήματος. Αυτό δείχνουν τρεις κινήσεις του υπουργείου προεκλογικά: 

1. Διάταξη η οποία προέβλεπε πως όλοι οι γιατροί των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας, ανεξαρτήτως ειδικότητας, συμμετέχουν στις διακομιδές. Το ΕΚΑΒ όμως αποτελεί ξεχωριστή δομή, άρα η επιλογή να ενισχύεται με μη εξειδικευμένο προσωπικό δείχνει ότι δεν υπάρχει καμία πρόθεση ανασυγκρότησής του. 

2.Διάταξη η οποία προέβλεπε πως οι γιατροί κάθε τομέα μπορούν ανά περίπτωση να εφημερεύουν και στα τμήματα εκτός του δικού τους. Εκτός από το ζήτημα ασφάλειας πάλι, αποκαλύπτει πως η κυβέρνηση δεν έχει σκοπό να ενισχύσει με προσλήψεις τα δημόσια νοσοκομεία. 

3.Προκηρύχτηκαν θέσεις συντονιστών διευθυντών, το οποίο δείχνει πως σε περίοδο ελλείψεων η κυβέρνηση ενισχύει μόνο υψηλόβαθμες θέσεις (γιατί άραγε;), άρα οι ελλείψεις δεν προκύπτουν αναγκαστικά, αλλά από επιλογή. 

Οι τρεις αυτές διατάξεις του υπουργείου μπορεί να ακυρώθηκαν, οι τρεις γάμοι με τον ιδιωτικό τομέα μπορεί να αναβλήθηκαν για μετά τις εκλογές, όπου θα υπάρχει και το επιχείρημα της πρόσφατης και ισχυρής λαϊκής εντολής, όμως η κηδεία του δημόσιου συστήματος υγείας έχει προαναγγελθεί. Ενδεχομένως ο καθένας να πιστεύει πως θα γλιτώσει από αυτό, πως θα βρει μια καλή ιδιωτική ασφάλεια που θα τον καλύπτει, πως όλο και κάποιος γνωστός θα τον εξυπηρετήσει. Αυτό όμως πέρα από εγωιστικό είναι και τρομερά αφελές, καθώς παραγνωρίζει πως η μετατροπή της υγείας σε ένα ιδιότυπο εμπόρευμα δεν είναι μια επιλογή αναγκαστική, αλλά στρατηγική για το κεφάλαιο. 

Μα οι νεκροί σαλεύουνε, Οι μνήμες ζωντανεύουν, Οι ρίζες των παλιών νεκρών, Εκδίκηση γυρεύουν

Η πολιτική υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της προηγούμενης και της επόμενης ελληνικής κυβέρνησης, είναι να μείνει στο κράτος μόνο η στοιχειώδης επείγουσα και εντατική φροντίδα στις υπάρχουσες δομές, και οι υπόλοιπες υπηρεσίες να περιέλθουν σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες οι οποίες θα ιδρύουν και δικές τους δομές. Λόγω της φύσης και της αξίας του εμπορεύματος, η κοστολόγησή του θα είναι ιδιαίτερη υψηλή. Και η πρόνοια για την επαρχία (πόσο μάλλον τα νησιά) και της ομάδες ασθενών θα είναι ανύπαρκτη. 

Ήδη αυτό διαφαίνεται από τις δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών, αλλά και του υποψήφιου βουλευτή και καθηγητή Ιατρικής της ΝΔ. Όσο και αν αποδοκιμάστηκε, η κυνική λογική που εξέφρασε είναι ο πραγματικός πυρήνας της πολιτικής υγείας της κυβέρνησης: ο καθένας παίρνει ό,τι του αξίζει, η αξία μετράται σε λεφτά, άρα όποιος δεν έχει λεφτά δεν αξίζει να έχει και ποιοτικές παροχές υγείας. Όταν λοιπόν έχει μια ασθένεια που κοστίζει όπως ο καρκίνος, τότε η αξία του ως ανθρώπινη ύπαρξη λαμβάνει αρνητικό πρόσημο, εκτός και αν έχει πολλά λεφτά και πρόσβαση σε μεγάλα αστικά κέντρα. 

Όλα τα παραπάνω συμπυκνώνονται στην υπόθεση των τριών τραγικών θανάτων λόγω ανεπάρκειας προσωπικού και κάλυψης του ΕΚΑΒ, γεγονός το οποίο είχε αναδειχθεί ήδη εδώ και τρεις μήνες μετα την οδηγία στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ιωαννίνων να καλύπτονται όπως όπως τα πληρώματα των ασθενοφόρων, η τεκμηρίωση όμως αφορά το να γίνει κατανοητή η μη επιστημονικότητα του μέτρου από την πλευρά των λαϊκών στρωμάτων ώστε να θωρακιστούν απέναντι στην κυβερνητική προπαγάνδα. Οι ίδιοι μια χαρά γνωρίζουν και ό,τι κάνουν το κάνουν συνειδητά και με στόχο. 

Και για αυτό το λόγο δεν υπάρχει κάτι να διορθωθεί μετεκλογικά, υπάρχουν πολλά πράγματα όμως που μπορούν να γίνουν ακόμα χειρότερα για τον λαό. Γι’ αυτό χρειάζεται η ψήφος να είναι σοβαρή και συνειδητή, όπως και η καθημερινή ζωή και να ξεπεραστούν τα στερεότυπα της μη ενασχόλησης με τα κοινά, καθώς κάποια στιγμή η πραγματικότητα θα χτυπήσει την πόρτα του καθενός. Πόσα όνειρα, πόσες ανθρώπινες ζωές, θα κηδευτούν για κάποια κοστολογημένα προγράμματα, στα οποία το μόνο που κοστολογείται είναι η ζωή και η αξιοπρέπεια του κάθε πολίτη;

Μα εμείς οι ρίζες οι παλιές, Και των νεκρών οι κλώνοι, Τον δήμιο θ ’αρπάξουμε, Αυτόν που θανατώνει, μπροστά πηγαίνει ο λαός, Ξυλούρης-Ξαρχάκος

 

Πάνος Χριστοδούλου, Βιοπαθολόγος/Εργαστηριακός Ιατρός, Ιατρός Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής, MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας, MSc Διατροφής, Τροφίμων και Μικροβιώματος, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών, PGCert Διαχείρισης κρίσεων στη δημόσια υγεία και ανθρωπιστικής απάντησης

Φωτογραφία: Nick Paleologos / SOOC