Λαοί, στην αλλαγή της σκυτάλης επιδείξτε προσοχή…

Παρότι σε μια παγκόσμια επιδημία, οι νικητές και οι ηττημένοι δεν είναι εύκολα ορατοί στα γυμνά (ταξικά) μάτια των περισσότερων ανθρώπων, οι αστικές διεργασίες που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο για την επιφόρτιση της κρίσης πάνω στις πλάτες των εργαζόμενων μαζών είναι πραγματικά μεγαλειώδεις. Πέρα, όμως, από αυτό, γινόμαστε μάρτυρες και μιας – ανεπίσημης – αλλαγής σκυτάλης στη θέση του παγκόσμιου ηγεμόνα. Σε ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία, όπως το Foreign Affairs ή τον Guardian, δημοσιογράφοι ήδη γράφουν σχετικά, επισημαίνοντας τη χαοτική διαφορά στη διαχείριση της κρίσης ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, που μπορεί να επιφέρει αλυσιδωτές αντιδράσεις, αφού όπως αναφέρει η διευθύντρια του Ιταλικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων, Nathalie Tocci, όσα ζούμε σήμερα είναι «μια τραυματική εμπειρία που θα παραμείνει για καιρό στην ατομική και συλλογική μας μνήμη».

Η Αμερική δείχνει να χάνει τον έλεγχο της κατάστασης, ξεπερνώντας την Κίνα σε νεκρούς, με τον Άντονι Φαούτσι, γνωστό λοιμωξιολόγο και σύμβουλο του Ντόναλντ Τραμπ, να εκτιμάει πως οι θάνατοι στις ΗΠΑ μπορεί να φτάσουν τις 100.000 – 200.000. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποδέχτηκε την εκτίμηση αυτή, δηλώνοντας μάλιστα πως αν οι θάνατοι δεν ξεπεράσουν αυτούς τους αριθμούς, θα σημαίνει πως «έκαναν καλή δουλειά», φανερά επηρεασμένος από την εκτίμηση που είχε κάνει αρχικά το Imperial College, που υποστήριζε πως οι νεκροί μπορεί να φτάσουν ακόμα και τα 2,2 εκατομμύρια αν δεν ληφθεί καμία προληπτική δράση.

Την ίδια στιγμή, περίπου 10 εκατ. Αμερικανοί συρρέουν για επίδομα ανεργίας μέσα σε δύο μόνο εβδομάδες (αριθμός ρεκόρ) και η Γερουσία εγκρίνει πανικόβλητη το μεγαλύτερο πακέτο οικονομικής ενίσχυσης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά που έχει δοθεί ποτέ στην ιστορία των ΗΠΑ (ισοδυναμεί με το 11% περίπου του ΑΕΠ της) για να μπορέσει να αμβλύνει την ανησυχία για την επόμενη μέρα και να συγκρατήσει μια ενδεχόμενη κοινωνική αναστάτωση. Αυτό το άνοιγμα, όμως, έχει ως συνέπεια την αύξηση του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ, που είναι στενά συνδεδεμένο με του Κινέζους ομολογιούχους.

ΗΠΑ – ΚΙΝΑ: 0 – 1

Όσον αφορά τώρα τη δράση των ΗΠΑ σε διεθνές επίπεδο, την εξωστρέφεια που επιδεικνύουν στην αντιμετώπιση του ιού, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι παντελώς απούσες, μοιάζοντας περισσότερο με μια μικρή περιφερειακή χώρα, παρά με έναν παγκόσμιο ηγεμόνα. Αδυνατούν να προκαλέσουν εξελίξεις, να φανούν προδραστικές, και αυτό που κάνουν είναι απλώς να τρέχουν να καλύψουν την ένδεια μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής πίσω από επικοινωνιακά τεχνάσματα, προσπαθώντας να στρέψουν τα πυρά και τη μήνιν των πολιτών τους μακριά από τις δικές τους αβελτηρίες και καθυστερήσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι κατηγορίες που εξαπολύουν απέναντι στην Κίνα πως αυτή διέσπειρε τον ιό, πως αποκρύπτει στοιχεία για την καταπολέμησή του ή ακόμα και πως δεν φανερώνει τον πραγματικό αριθμό των θυμάτων και των ανθρώπων που έχουν νοσήσει στην επικράτειά της. Όλο αυτό οδηγεί σε ένα αέναο blame game μεταξύ των δύο χωρών που όμως δεν έχει καμία ουσία – τουλάχιστον την παρούσα στιγμή. Επίσης, ήταν εντελώς άστοχη η χρονική συγκυρία που επέλεξαν οι ΗΠΑ για να επικηρύξουν τον εκλεγμένο πρόεδρο της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, κατηγορώντας τον για εμπόριο ναρκωτικών, προσφέροντας, μάλιστα, για σχετικές πληροφορίες αμοιβή 15 εκατ. δολαρίων.

Αντίθετα, η Κίνα έδειξε σπουδαία αντανακλαστικά, όχι μόνο με την αμεσότητα με την οποία αντιμετώπισε τον ιό στο εσωτερικό της, αλλά και με τη υλικοτεχνική βοήθεια που προσέφερε γρήγορα σε άλλα κράτη, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, αλλάζοντας άρδην την εικόνα που είχε σχηματίσει ο κόσμος γι’ αυτήν στην αρχή της εξάπλωσης της πανδημίας.

Το γεγονός πως οι Ιταλοί βγήκαν στα μπαλκόνια τους και φώναξαν Viva China και όχι Viva America δεν είναι απλώς μια συναισθηματική αποτύπωση της στιγμής, αλλά κάτι βαθύτερο, που θα παραμείνει για καιρό στη μνήμη των Ιταλών, τουλάχιστον, πολιτών.

ΗΠΑ – ΚΙΝΑ: 0 – 2

Πριν από λίγες μέρες, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, σε συνέντευξη που παραχώρησε στη ραδιοφωνική εκπομπή Washington Watch ανέφερε πως, για τις ελλείψεις που παρατηρούνται στις αλυσίδες εφοδιασμού στις ΗΠΑ, ευθύνονται οι εταιρείες που έχουν αποφασίσει να βασίζουν τη λειτουργία «των αλυσίδων εφοδιασμού τους στην Κίνα κι όχι εδώ», επισημαίνοντας πως στο μέλλον θα «ληφθούν πολύ σημαντικές αποφάσεις» σχετικά με αυτό.

Πάντως, μέχρι να έρθει εκείνη η στιγμή, η Κίνα συνεχίζει να παράγει πάνω από 100 εκατ. μάσκες ημερησίως και οι ΗΠΑ να πελαγοδρομούν να δημιουργήσουν νοσοκομεία στα πρότυπα της Κίνας, παραγγέλνοντας παράλληλα από αυτήν αντιβιοτικά, αναπνευστήρες και μάσκες για να καλύψουν όπως όπως τα κενά.

ΗΠΑ – ΚΙΝΑ: 0 – 3

Εκτός από το γεγονός πως το δημόσιο σύστημα υγείας των ΗΠΑ μοιάζει ανοχύρωτο, λόγω της ραγδαίας διείσδυσης του ιδιωτικού τομέα σε αυτό τα προηγούμενα χρόνια, οι ΗΠΑ έχουν να αντιμετωπίσουν έναν ακόμα πονοκέφαλο: το γεγονός πως οι ανασφάλιστοι πολίτες αγγίζουν τα 27.5 εκατ. στη χώρα (Census Bureau), κάτι που σημαίνει πως αν νοσήσει κάποιος από αυτούς μπορεί να κληθεί να πληρώσει ακόμα και 74.000 δολάρια για την περίθαλψή του (Fair Health).

Πολλά χρήματα ομολογουμένως, αλλά αντί για τις προφανείς λύσεις, για την απαραίτητη κρατική στήριξη που απαιτείται, ορισμένοι καταφεύγουν σε αγωγές, όπου ζητούν 20 τρισεκατομμύρια δολάρια από τις κινέζικες αρχές, υποστηρίζοντας ότι ο ιός είναι το «αποτέλεσμα βιολογικού όπλου που ετοίμαζαν οι κινεζικές αρχές στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν».

ΗΠΑ – ΚΙΝΑ: 0 – 4

Η Αμερική, λοιπόν, πιστεύει πως της έχει απομείνει πλέον μόνο ένα πράγμα για να αναπληρώσει τη χαμένη της αίγλη και αυτό δεν είναι άλλο από το να διασφαλίσει την αποκλειστικότητα του εμβολίου που θα δημιουργηθεί. Γι’ αυτό και ανταγωνίζεται έντονα με τη Γερμανία, προσφέροντας μεγάλα χρηματικά ποσά σε Γερμανούς επιστήμονες για να τους δελεάσει – αντί να ενώσει τις δυνάμεις της με άλλες χώρες για το καλό του κοινωνικού συνόλου.

Δεν είμαστε μάντεις, αλλά αυτό που καταλαβαίνουμε καλά είναι πως όταν τα βουβάλια μαλώνουν, την πληρώνουν συνήθως τα βατράχια. Ξέροντας, επίσης, πως ποτέ καμία αλλαγή σκυτάλης στην παγκόσμια σκακιέρα δεν έγινε χωρίς συνέπειες – ή, για να το πούμε κάπως κυνικά, χωρίς θυσίες –, με την έννοια πως κανείς δεν παραχωρεί την πρωτοκαθεδρία εθελοντικά, χωρίς να παλέψει γι’ αυτή, αντιλαμβανόμαστε πως βρισκόμαστε στο επίκεντρο της τελικής αναμέτρησης, μέσα στον ορυμαγδό μιας μάχης που καθοδηγείται από τα βουβάλια, αλλά τον αχό της τον νιώθουν τα βατράχια που ζουν στην αρένα της αποκτηνωμένης καθημερινότητας. Αυτά, δηλαδή, που μετρούσαν τις απώλειες μέχρι τώρα και θα τις μετρούν και στην αυγή της νέας εποχής.

«O αντιαμερικανισμός είναι ο σοσιαλισμός των ηλιθίων», φέρεται να έχει πει ο Μιτεράν και επειδή φοβόμαστε πως ο φιλοκινεζισμός μπορεί να μετατραπεί στην άλλη όψη του αντιαμερικανισμού μετά το πέρας της πανδημίας, καλό είναι να είμαστε σε επιφυλακή για να μην πέσουμε στην παγίδα που κρύβει κάθε σκυταλοδρομία: να μείνουμε με τη σκυτάλη στο χέρι, παρατηρώντας τα βουβάλια να περνούν από πάνω μας.