Ο Αστερίξ, η Κορσική, ο Μητσοτάκης, ο Πολάκης και οι Κρητίκαροι

Η επίσκεψη του Μητσοτάκη στο Μακρόν τις προάλλες και η φιλοξενία του στην Κορσική, έφερε ως αυτονόητο συνειρμό για τους φανατικούς του είδους, την περιπέτεια του Αστερίξ στην Κορσική και μια σειρά παράγωγων χαβαλέ σχολίων στο διαδίκτυο. Προσωπικά δεν την συγκαταλέγω στα πλέον αγαπημένα μου τεύχη, αλλά αυτό είναι εξόχως υποκειμενικό, ενίοτε και συγκυριακό, καθώς εν πολλοίς έχει να κάνει με το ποια τεύχη έπεσαν πρώτα στα χέρια σου, όταν ήσουν παιδί. Σίγουρα πάντως είναι από αυτά που έχουν πλάκα και αρκετές μπούφλες, τις οποίες δύσκολα δε θα εκτιμήσει ο παιδικός αναγνώστης.

Το ελληνικό κοινό έχει συγκριτικό πλεονέκτημα στην κατανόηση των συμφραζομένων της ιστορίας, αφού τα πάντα σχεδόν θυμίζουν Κρήτη. Από τον έντονο τοπικισμό και τις οικογενειακές βεντέτες, μέχρι τις παραδοσιακές ενδυμασίες – βράκες που φοράει η πχ η τετράδα των γέρων στο παγκάκι (σαν δίδυμο του Μάπετ σόου εις διπλούν) και τον οξύθυμο ηρωισμό των ντόπιων. Ακόμα και για τη θέση της γυναίκας, θα μπορούσε να προσθέσει κανείς, η οποία μπορεί κάλλιστα “να χαλάσει” ανταλλάσσοντας τυπικές κουβέντες σαλιαρίζοντας με έναν ξένο. Κατάλοιπα του κοινωνικού παρελθόντος υπάρχουν παντού, σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο, ωστόσο είναι ζήτημα αν όλα αυτά θα μπορούσαν να γίνουν τόσο κατανοητά, ως υπαρκτά φαινόμενα αλλά και η σάτιρά τους, πχ στις χώρες του ευρωπαϊκού βορρά.

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή ειδικά η περιπέτεια μεταφράστηκε και στην κρητική ιδιόλεκτο με τίτλος “Ο Αστερικάκης στην Κορσική”. Ούτε πως ο Γκοσινί κράτησε την πρώτη σελίδα της ιστορίας του για να δικαιολογηθεί για το χιούμορ που ακολουθεί στις επόμενες και τη σατιρική του προαίρεση, πιθανότατα γιατί δεν ήθελε να ανοίξει συλλογική βεντέτα με τους Κορσικανούς και να δει ξαφνικά κάποιον ευέξαπτο κάτοικο του νησιού να τον περιμένει στην είσοδο του σπιτιού του. Οπότε μάλλον δε θα έπιανε η ατάκα:
–Είσαι ευέξαπτος, μου αρέσεις…

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν… πολιτικό εξόριστο βρέφος στο Παρίσι και έχει καταγωγή από τα Χανιά της Κρήτης, αλλά αυτό δεν αρκεί (ούτε λίγο) για να του δώσει το ρόλο του Αστερικάκη ή κάποιου Κορσικανού (εκτός ίσως από αυτόν που κατατάχθηκε στους Ρωμαίους γιατί χτύπησε στο κεφάλι και λωλάθηκε). Ή έστω του Ρωμαίου έπαρχου, που θέλει να το σκάσει με τα λεφτά απ’ τους συγκεντρωμένους φόρους.

Κάποιοι μπορούν να σκεφτούν συνειρμικά ως “κλασικό Κρητικό” τον Πολάκη, εδώ όμως δε μιλάμε πια για κόμικ, αλλά για σκέτη καρικατούρα. Η λεβεντιά δεν έχει σχέση με το νταηλίκι και τους τσάμπα μάγκες, ενώ τα αυθεντικά λαϊκά στοιχεία του νησιού δεν πρέπει να συγχέονται – ταυτίζονται με την νοοτροπία των Κρητίκαρων, που όχι απλά δεν πάνε κόντρα στην εξουσία, αλλά την αναπαράγουν και είναι η άλλη πλευρά του νομίσματος.

Αυτή η νοοτροπία ήρθε πρόσφατα στο προσκήνιο με τραγικό τρόπο, με το σεξιστικό ξέσπασμα ενός “Κρητίκαρου” στο Big Brother που αναπαρήγαγε και την κουλτούρα του βιασμού. To ζήτημα ασφαλώς δεν είναι γεωγραφικό, ούτε αφορά κάποια “μάχη των φύλων” (η πάλη των τάξεων αντιθέτως συνδέεται στενά με τον πυρήνα του θέματος). Κι ασφαλώς δε λύνεται με μια υποκριτική “διορθωτική κίνηση” και την αποπομπή του παίκτη, απλώς επειδή άρχισαν να φεύγουν οι χορηγοί από το κανάλι.

Η μαγκιά – κλανιά (απόστημα) που βλέπει τις γυναίκες σα σπερματοδοχεία για γέμισμα -είτε με το καλό είτε με το ζόρι- είναι όντως απόστημα που πρέπει να σπάσει μαζί με τις αιτίες που το γεννάνε. Αλλιώς είναι βέβαιο πως δε θα μείνει ακίνδυνη (στα λόγια) αλλά θα εκδηλωθεί σε μια σειρά πεδία, από τις έμφυλες σχέσεις ως την πολιτική, που θα μας απασχολήσει και στον επίλογο.

Για τους απανταχού Κρητίκαρους, του Πολάκη συμπεριλαμβανομένου, υπάρχει ένα σύνθημα σε τοίχο που λέει “Λεβεντιά και βάσεις δε γίνεται”. Για να επιστρέψουμε στο ίδιο αστεριξικό σημείο απ’ όπου ξεκινήσαμε, είναι σαν να πάψουν να πολεμάνε οι Γαλάτες τους Ρωμαίος ή να μην θέλουν οι Κορσικανοί να πάρουν πίσω τα χρήματά τους από το Ρωμαίο επικεφαλής. Τότε πια δε μιλάμε για λεβέντες, αλλά για αξιοθρήνητες καρικατούρες τύπου Λεβέντη.