Ο Φρέντυ Γερμανός που θέλω να θυμάμαι

Συζητήθηκε πολύ όταν ζούσε, αλλά δεν έπαψαν ν’ ασχολούνται μαζί του και μετά το τελευταίο του ταξίδι. Έδινε ο ίδιος αφορμές. Όπως συμβαίνει με όλους τους σημαντικούς, που τραβάνε μπροστά στον τομέα τους, ανοίγουν νέους δρόμους κι οι άλλοι ακολουθούν. Η κοινωνία μας αποκαλεί αστέρια αυτούς που ακτινοβολούν. Ένα τέτοιο φωτεινό αστέρι ήταν ο Φρέντυ Γερμανός που η λάμψη του δεν έσβησε με το θάνατό του.

Ο Φρέντυ Γερμανός ήταν από τα πρώτα πρόσωπα που θυμάμαι να είδα στην ασπρόμαυρη οθόνη, στο «Αλάτι και Πιπέρι». Ακολούθησαν κι άλλες με τον ίδιο στην κρατική τηλεόραση και μετά στην «ελεύθερη» ιδιωτική, αλλά αυτή η εκπομπή υπήρξε σταθμός. Είχε έναν μοναδικό, ανεξήγητο τρόπο να κερδίζει τον απλό τηλεθεατή αυτός ο άνθρωπος κι αυτό δεν είχε να κάνει με τα πρόσωπα που φιλοξενούσε στο στούντιο, που έτσι κι αλλιώς δεν είχαν όλα το ίδιο ενδιαφέρον, ούτε με το αν συμφωνούσες με τα λεγόμενά του, ή αν σε άγγιζε πάντα το χιούμορ του.

Οι εκπομπές του ήταν σχολείο όχι μόνο για τους επαγγελματίες της δημοσιογραφίας και της τηλεόρασης, αλλά και για τους ίδιους τους τηλεθεατές. Ειδικά αυτή, η πρώτη του, που βγήκε στον αέρα λίγα χρόνια μετά την εμφάνιση του παντοδύναμου μέσου στη χώρα μας. Με τον τρόπο που έκανε τηλεόραση, ο Φρέντυ Γερμανός «έδειχνε» στον τηλεθεατή ότι το μέσο μπορεί να προσφέρεται για πολιτική εκμετάλλευση, αλλά η αληθινή τηλεόραση δεν ήταν αυτό που οι νεότεροι σήμερα βλέπουν μέσα από τις χιουμοριστικές σκηνές του «Λούφα και Παραλλαγή»· αυτό δηλαδή που επέβαλλαν τότε οι δικτάτορες. Και ποιος δεν πέρασε από τις εκπομπές του, πόσα σπουδαία πρόσωπα μπορέσαμε να «γνωρίσουμε» και πόσες όμορφες και συγκινητικές στιγμές να ζήσουμε. Ακόμα και οι πιο «ανάλαφρες» όμως ξεχώριζαν για την τιμιότητα των προθέσεων του δημοσιογράφου-παρουσιαστή, απέπνεαν ανθρωπιά. Πολλοί προσπάθησαν στη συνέχεια ανεπιτυχώς να τον αντιγράψουν – και αργότερα, στην ιδιωτική τηλεόραση που σύντομα διέψευσε κάθε προσδοκία ότι θα γινόταν μια πραγματικά ελεύθερη τηλεόραση.

Και μετά τον Φρέντυ Γερμανό υπήρξαν σπουδαίοι και σπουδαίες δημοσιογράφοι και παρουσιαστές – παρουσιάστριες, που έγραψαν ιστορία. Ο Φρέντυ Γερμανός προηγήθηκε αυτών και της εποχής του. Σήμερα, μπροστά στην εικόνα των περισσότερων σύγχρονων λεγόμενων «talk shows», σε πιάνει θλίψη και απογοήτευση. Δεν έπαψαν να υπάρχουν το δημιουργικό πνεύμα και η φαντασία κι ας είναι άνυδρη η εποχή μας. Ίσως όμως να μην απόμεινε πια χώρος στη σημερινή τηλεόραση – κρατική και ιδιωτική – ανάμεσα στα βουνά της άχρηστης πληροφορίας, τις εκδουλεύσεις, την κατινιά, τη δηθενιά και τον εντυπωσιασμό, τους ψευτοσελέμπριτις, τους χορηγούς επικοινωνίας και τις τοποθετήσεις προϊόντος.

Ο Φρέντυ Γερμανός εκτός από τηλεοπτικό πρόσωπο υπήρξε δημοσιογράφος και πολυγραφότατος συγγραφέας. Ξεκίνησε έφηβος, αντρώθηκε και ξεχώρισε σε εποχές για τη δημοσιογραφία που, από τις περιγραφές των ανθρώπων της, φαντάζουν περίπου μυθικές σε μας τους απ’ έξω – ανάμεσα και δίπλα σε πολλούς σημαντικούς και σπουδαίους συναδέλφους του. Εκδόθηκαν πολλά βιβλία του, τα περισσότερα από τα οποία κατέγραψαν ρεκόρ πωλήσεων. Μεταξύ αυτών μυθιστορήματα με πρωταγωνιστές γνωστά πρόσωπα, στα οποία το δαιμόνιο μυαλό του αναμίγνυε με μαστοριά την μυθοπλασία με ιστορικά στοιχεία, ιντριγκάροντας το αναγνωστικό κοινό και εισπράττοντας την μεγάλη ανταπόκρισή του, ενίοτε και αμφιλεγόμενα σχόλια.

Για πολλά χρόνια ο Φρέντυ Γερμανός «πάλευε» με ένα βιβλίο που έγραφε για τον Νίκο Ζαχαριάδη. Θεωρώντας το ο ίδιος μεγάλο έργο, μας αφήνει να υποθέσουμε ότι δεν ήταν γι’ αυτόν μια εύκολη υπόθεση η «αναμέτρηση» με τον ιστορικό ηγέτη του ΚΚΕ. Η «πάλη» του με το βιβλίο για τον Ζαχαριάδη έγινε αγωνία, όταν ο καρκίνος χτύπησε τον συγγραφέα στα 65 του χρόνια. Είχε ολοκληρώσει το βιβλίο, αλλά, άγνωστο γιατί, έλεγε ότι ήθελε να το ξανακοιτάξει: «Αν προλάβω, μπορεί και να το ξεκινήσω από την αρχή», έλεγε από το νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν. Τον πρόλαβε ο θάνατος. Το βιβλίο για τον Ζαχαριάδη κυκλοφόρησε τελικά μετά τον θάνατό του. Προκάλεσε εύλογες αντιδράσεις. Δεν θα μάθουμε ποτέ τι ήθελε να «ξανακοιτάξει». Ίσως να μην ήταν το ίδιο βιβλίο αν το ξαναέγραφε από την αρχή.

«Μια τηλεοπτική εκπομπή είναι, λίγο, σαν μια θεατρική παράσταση. Ξεκινάει όπως, περίπου, μια θεατρική πρεμιέρα. Τραβιέται η αυλαία, μπαίνει ο καλεσμένος και ακούγεται το πρώτο χειροκρότημα. Καμιά φορά, το μεγάλο χειροκρότημα, αν είμαστε τυχεροί…», έλεγε στην τελευταία εκπομπή της «Πρώτης σελίδας» του. Ο Φρέντυ Γερμανός είχε την τύχη ν’ ακούσει πολλές φορές όσο ζούσε τον ήχο του μεγάλου χειροκροτήματος. Κι εμείς την ατυχία να μην υπάρχει ένα πλήρες αρχείο των εκπομπών του στην ΕΡΤ, παρά ένας μικρός μόνο αριθμός. Προετοιμάζοντας την ίδια εκπομπή, το 1987, αναγκάστηκε ν’ αναζητήσει και ν’ αγοράσει ο ίδιος βίντεο με παλιές εκπομπές του στο Μοναστηράκι. Η ΕΡΤ δεν κρατούσε αρχείο… «Βλέπετε σήμερα τα παλιά βίντεο είναι λίγο σαν αντίκες. Κι εμείς οι παλιοί της ελληνικής τηλεόρασης, είτε μας αρέσει είτε όχι είμαστε λίγο αντίκες», είχε πει τότε μπροστά στην κάμερα, αυτοσαρκαζόμενος γλυκά.