Οι “μπροστινοί” του κόσμου της εκμετάλλευσης… – Το “κράτος Φουρθιώτη” και το “ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο;”…

Υπάρχουν πολλά που θα μπορούσε να πει κανείς για τον Βαξεβάνη. Και για τον κάθε Βαξεβάνη, γιατί δεν είναι προσωπικό το ζήτημα. Όσοι διαφημίζουν ναρκισσιστικά το έργο τους, ότι κάνουν μαχητική ερευνητική δημοσιογραφία και αποκαλύψεις που κανείς άλλος δεν τολμά να κάνει, κατά κανόνα ξεχνάνε βολικά να πουν για ποιον δουλεύουν και τι πλάτες -επιχειρηματικές, κομματικές- έχουν. Είναι πολύ φρέσκο το παράδειγμα του Λ. Χαραλαμπόπουλου, πριν “εκδηλωθεί” ανοιχτά στον όμιλο Μαρινάκη. Και δεν είναι δύσκολο να ενώσει κανείς τα σημεία και να βρει το νήμα που συνδέει τον Κ. Βαξεβάνη με την Κουμουνδούρου, τις πηγές που έχει και το όριο της ανεξαρτησίας του.

Δεν είναι όμως αυτή η ουσία του πράγματος, ακόμα και ως προς το μέσο που έκανε τη σχετική αποκάλυψη για την εισβολή του Φουρθιώτη στο υπουργείο Εργασίας και τις χρυσές δουλειές με το πρόγραμμα Συν-Εργασία. Αν ο Βρούτσης ως πρώην υπουργός και σημαίνον στέλεχος της ΝΔ δε βρήκε άλλη πόρτα ανοιχτή και επέλεξε ένα μαγαζί της αντιπολίτευσης για να κάνει παιχνίδι και να δώσει μήνυμα, σημαίνει πως τα περισσότερα ΜΜΕ προτιμούν να ευθυγραμμιστούν με το Μαξίμου από μια τέτοια αποκάλυψη, και δε δαγκώνουν ποτέ το χέρι που τα ταΐζει -άλλο αν γαβγίζουν μερικές φορές, για να διασφαλίσουν το συμφέρον τους.

Δεν είναι το κύριο, αλλά έχει μια σημασία και το πρόσωπο που έκανε τη σχετική καταγγελία: Ένας πρώην υπουργός που ανέλαβε την ειδική αποστολή να κατεδαφίσει το οκτάωρο, τα συνδικάτα και το δικαίωμα στην απεργία -και τώρα ολοκληρώνει το έργο του ο Χατζηδάκης, γιατί ουδείς αναντικατάστατος για το σύστημα. Και δεν έχασε τη θέση του γιατί ξεσηκώθηκαν οι εργαζόμενοι και τα σωματεία, ούτε καν λόγω της αρπαχτής και του σκανδάλου “σκοιλ ελικικου” -που θυμήθηκε ξαφνικά και το Μαξίμου, για να καρφώσει τον Βρούτση- αλλά καθ’ υπόδειξη κάποιου που μπούκαρε με μπράβους στο υπουργείο (αλλά χρειαζόταν και αστυνομική φρουρά), για να μη χαλάσει η μπίζνα. Που δε χάλασε ακριβώς, απλώς μπήκε χαμηλότερο πλαφόν…

Και ο Βρούτσης που έβγαινε λάβρος κάποτε ενάντια στους “εισβολείς” του ΠΑΜΕ που “έκαναν λαμπόγυαλο” το υπουργείο, κατάπιε ήρεμος την προσβολή κι αποσύρθηκε στη σιωπή του, για να την σπάσει αναδρομικά και να καταγγείλει τον τραμπουκισμό και την απάτη, να σώσει οτιδήποτε και αν σώζεται από τη θέση του και τις προοπτικές του. Είναι ζήτημα βέβαια από πότε μπορεί κανείς να μπαίνει με μπράβους σε υπουργεία, να τα σπάει σαν να είναι τσιφλίκι του (Μένιο, ρίχτο) και να αποχωρεί ανενόχλητος, αλλά ούτε αυτό είναι το βασικό…

Το ζήτημα είναι όσα καταγγέλλονται αυτά καθαυτά. Ένας τηλεαστέρας-επιχειρηματίας (με διάφορες σκοτεινές δραστηριότητες πίσω από τη βιτρίνα) λύνει και δένει στην κυβέρνηση, μπουκάρει σε υπουργεία με μπράβους, απαιτεί και πετυχαίνει την αλλαγή υπουργών που δεν του έκαναν τη δουλειά, ζητά και παίρνει προσωπική αστυνομική φρουρά, δίνει διαταγές για να συλληφθεί φωτορεπόρτερ, καθώς ετοιμάζεται να κατέβει στον πολιτικό στίβο με το κυβερνών κόμμα. Πού να είχε και βουλευτική ασυλία δηλαδή…

Και αυτά είναι μερικά μόνο από όσα βγαίνουν στη φόρα και απασχολούν την επικαιρότητα, γεννώντας αυθόρμητα το ερώτημα: επιτέλους, ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο; Ο αστικός μύθος λέει πως το έθεσε πρώτος ο Καραμανλής, αγανακτισμένος με τις ραδιουργίες του παλατιού και της Φρειδερίκης ως άτυπου ανώτατου άρχοντα. Αλλά το έθετε σε άλλη βάση κι ας γνώριζε ο ίδιος την απάντηση.

Τον τόπο αυτό δεν τον κυβερνά το παλάτι, ούτε το βασίλειο της αριστείας, ο Καραμανλής τότε ή ο Μητσοτάκης σήμερα, ο Φουρθιώτης ως πρόσωπο ή το κιτς που εκπέμπει ως νοοτροπία. Τον κυβερνούσε και τον κυβερνά η τάξη που είχε πάντα το πάνω χέρι, από την ανεξαρτησία του ελληνικού κράτους. Μια τάξη που θεωρεί κατά κανόνα (με διάφορες εξαιρέσεις) να κυβερνά δια αντιπροσώπων για να μη φθείρεται η ίδια και χρησιμοποιεί τους αναλώσιμους αστούς πολιτικούς ως υπαλληλικό προσωπικό. Η τάξη που έχει τη δύναμη να ανεβο-κατεβάζει όχι απλά υπουργούς αλλά κυβερνήσεις ολόκληρες, όταν παύουν να της είναι χρήσιμες.

Είναι πάντα σοκαριστικό να το βλέπεις να συμβαίνει ωμά κι απροκάλυπτα, να αντικρίζεις τη γυμνή ουσία της αστικής δημοκρατίας, χωρίς φτιασίδια και μπαχαρικά. Κανείς μας δεν έχει όμως το άλλοθι της άγνοιας, να κάνει τον ανήξερο ή τον έκπληκτο για όλα αυτά, να τα δει ως μια πρωτοφανή ή έκτακτη συνθήκη, ως κάποιου είδους παρέκκλιση από τον γενικό κανόνα του πολιτεύματος. Κι αυτή η σημείωση δεν έχει την έννοια της υποβάθμισης -ότι αυτά πάντα συνέβαιναν, συνεπώς δεν τρέχει τίποτα. Βάζει όμως τη σωστή διάσταση των πραγμάτων: αυτό είναι το σύστημα και όσο περισσότεροι καταλάβουν πώς λειτουργεί, τόσο πιο πυκνές πρέπει να γίνουν οι γραμμές όσων παλεύουν για να το γκρεμίσουν -και όχι να το “επαναφέρουν στις ράγες του”, λες και εκτροχιάστηκε στην πορεία.

Διαβάζουμε αναλύσεις ότι ο Μητσοτάκης λειτουργεί τελικά σαν “μπροστινός” του Μένιου ή του Βαγγέλη. Ναι, αλλά αυτός είναι ο θεσμικός του ρόλος. Οι αστοί πολιτικοί ήταν πάντα οι “μπροστινοί” της αστικής τάξης. Η αστική δημοκρατία ήταν πάντα η βιτρίνα της δικτατορίας του κεφαλαίου. Και δεν παύει να είναι τέτοια, όταν χρησιμοποιεί προσχήματα ή όταν τα ξεφορτώνεται και βγαίνουν τα άπλυτα στη φόρα.

Διαβάζουμε αναλύσεις που λένε ότι ζούμε σε κράτος Φουρθιώτη -που λειτουργεί όντως ως κράτος εν κράτει. Ότι ποτέ άλλοτε μια κυβέρνηση δεν είχε δεθεί τόσο στενά με συγκεκριμένα πρόσωπα, συνδέοντας την τύχη της με τη δική τους προστασία.

Δεν είναι όμως θέμα προσώπων, τα οποία μπορεί να αλλάξουν, πχ με έναν “σοβαρό πρωθυπουργό”, έναν “υγιή επιχειρηματία” και άλλα μυθικά πλάσματα. Δεν είναι καν θέμα πολιτικής αισθητικής. Η εποχή της παρακμής και των τεράτων δεν μπορεί να κρύψει τη δυσοσμία της. Αυτή η στάνη αυτό το τυρί βγάζει. Τα νέα πρόσωπα δεν μπορούν να αλλάξουν το πρόσωπο ενός γερασμένου συστήματος, όσα λίφτινγκ και αν κάνει.

Το πρόβλημα είναι ταξικό. Πρόβλημα εκμετάλλευσης, σχέσεων παραγωγής, ατομικού κέρδους. Αυτά είναι που καθορίζουν τον συσχετισμό και τι κράτος θα έχουμε. Κι αυτό, παρεμπιπτόντως, είναι το πρόβλημα με τους θιασώτες της “μαχητικής, αποκαλυπτικής δημοσιογραφίας”, που σου δείχνουν το δέντρο (το πρόσωπο), για να χάσεις το δάσος (το σύστημα) και να μη βρεις ποτέ την έξοδο από τον φαύλο κύκλο.