Παιδική προστασία: Έχε το νου σου στο παιδί

Μεγάλη συζήτηση γίνεται το τελευταίο διάστημα σχετικά με το ζήτημα της παιδικής προστασίας στη χώρα μας. Τα ερωτήματα που εγείρονται πολλά, όπως και οι αντιδράσεις. Για εκείνους που δεν έχουν παρακολουθήσει τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο θέμα, αξίζει να αναφερθεί ότι πρόσφατα στην ΕΡΤ η υφυπουργός για θέματα πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης Δόμνα Μιχαηλίδου ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «στις περιπτώσεις που υπάρχουν ανήλικα που ζουν χωρίς γονείς είτε γιατί έχουν συλληφθεί ή καταδικαστεί ή τελούν υπό ποινή φυλάκισης, την μέριμνα θα έχει η ΕΛΑΣ, ώστε να αξιολογεί ποιος θα είναι υπεύθυνος για τα παιδιά». Γίνεται λόγος ουσιαστικά, για αυτεπάγγελτη αναζήτηση ανήλικων τέκνων και ανάθεσή τους σε επίτροπο, σε περίπτωση που κάποιος συλλαμβάνεται ή κρατείται.

Αναμενόμενη μια τέτοια απόφαση, αν σκεφτεί κανείς ότι εν μέσω πανδημίας η λύση σε όλα τα κοινωνικά και όχι μόνο προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα δίνεται μέσω της καταστολής, της βίας και των ανθρωποφυλάκων. Από τις πλατείες και τις γειτονιές, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα μέχρι και τους χώρους δουλειάς. Τώρα, επί τάπητος τίθεται και ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα που ερχόμαστε όλοι αντιμέτωποι που δεν είναι άλλο από την ποινικοποίηση των αγώνων και των διεκδικήσεων που πιθανόν να στερήσει σε κάποιον την κηδεμονία του ίδιου του παιδιού του. Κάτι που είχε αρχίσει να διαφαίνεται άλλωστε και στους εργασιακούς χώρους και πιο συγκεκριμένα στις μη κυβερνητικές οργανώσεις όταν συστάθηκε το μητρώο μελών των εργαζομένων. Αρκετά τα παραδείγματα συναδέλφων άλλωστε που «αμαυρώθηκε» το ποινικό τους μητρώο και έχασαν πρακτικά το δικαίωμα στην εργασία επειδή επέλεξαν να συμμετάσχουν στα κινήματα και στους κοινωνικούς αγώνες.

Απόσπασμα του δελτίου τύπου του συνδέσμου κοινωνικών λειτουργών αναφέρει τα εξής: «Το παιδί προστατεύεται ως ανθρώπινο ον-φυσικό πρόσωπο και ως ανήλικος απολαμβάνει ειδικής προστασίας, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Κάθε παιδί που βρίσκεται στη χώρα και στερείται προσωρινά ή οριστικά το οικογενειακό του περιβάλλον, για οποιονδήποτε λόγο, έχει δικαίωμα σε ειδική προστασία και βοήθεια από το κράτος. Σύμφωνα με το άρθρο 1532, «αν ο πατέρας ή η μητέρα δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους ως γονείς, μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο εισαγγελέας ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο, μέχρι την έκδοση της αποφάσεως του δικαστηρίου, στο οποίο πρέπει να απευθύνεται εντός τριάντα ημερών», Σύμφωνα με το άρθρο 1533 που αφορά την επιτροπεία ανηλίκου, «το δικαστήριο αποφασίζει την ανάθεση της πραγματικής φροντίδας ή της επιμέλειας, ύστερα από έλεγχο του ήθους, των βιοτικών συνθηκών και γενικά της καταλληλόλητάς του, στηριζόμενο υποχρεωτικά σε βεβαίωση της κοινωνικής υπηρεσίας».

Επομένως, αντιλαμβάνεται κανείς από τα παραπάνω ότι η προστασία των παιδιών παραμένει ως απόλυτο δικαίωμα στον γονέα, μέχρι αυτό να του αφαιρεθεί και για πολύ σοβαρούς λόγους από αρμόδιο δικαστήριο.

Αναρωτιέμαι λοιπόν: Γιατί πάρθηκε τη δεδομένη χρονική συγκυρία η εν λόγω απόφαση; Ποιους στ’ αλήθεια εξυπηρετεί; Γιατί όλες οι κοινωνικές υπηρεσίες και δομές είναι υποστελεχωμένες χρόνια τώρα και κοινωνικοί λειτουργοί καλούνται να εργαστούν σε ένα περιβάλλον εργασιακής ανασφάλειας και επισφάλειας; Γιατί δεν συστάθηκαν και δεν λειτούργησαν ποτέ οι κοινωνικές υπηρεσίες των Πρωτοδικείων που προβλέπονται από τον 2447/96; Γιατί ενώ το ζήτημα της παιδικής προστασίας αποτελεί μείζονος σημασίας, συνάδελφοι κοινωνικοί λειτουργοί παραμένουν ακόμη συμβασιούχοι σε Δήμους, Περιφέρειες και σε Δομές Παιδικής Προστασίας από την στιγμή που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες; Γιατί οι συλλογικές συμβάσεις ξεχάστηκαν; Γιατί ακόμη και σήμερα δεν έχει θεσμοθετηθεί εθνικό και δημόσιο σύστημα παιδικής προστασίας; Και το κυριότερο γιατί η διεκδίκηση της ίδιας μας της ζωής έφτασε στο σημείο να ποινικοποιείται κατ’ αυτόν τον τρόπο; Η απάντηση είναι απλή και κρύβεται σε κάτι πολύ εύστοχο που πρόσφατα μου είπε ένας πολύ καλός συνάδελφος. Γυρνάμε, χρόνια τώρα δυστυχώς στις σκοτεινές εποχές του Γιάννη Αγιάννη και των Αθλίων του Ουγκώ. Πόσο δίκιο είχε! Όπως δίκιο είχε, θα προσθέσω, και ο Μοντεσκιέ: «δεν υπάρχει σκληρότερη τυραννία από εκείνη που διενεργείται κάτω από τη σκιά των νόμων και τα προσχήματα της Δικαιοσύνης».

Εμείς, οι κοινωνικοί λειτουργοί ας πάρουμε θέση λοιπόν όχι μόνο για τα παιδιά του σήμερα αλλά και για εκείνα τα παιδιά του αύριο. Ας υπερασπιστούμε το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα.

Έφη Θάνου
Κοινωνική Λειτουργός