Πανεπιστημιακό άσυλο: Ένα δικαίωμα στο στόχαστρο της μικροπολιτικής

Η νέα υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως, προανήγγειλε κάτι το οποίο οι περισσότεροι γνωρίζαμε ότι θα γινόταν. Την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Η κατάργηση ωστόσο του ασύλου, δεν είναι κάτι που έρχεται με μία υπουργική απόφαση, αλλά δρομολογείται από διάφορα πολιτικά και παραπολιτικά, κρατικά και παρακρατικά κέντρα. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις που το μαρτυρούν αυτό και η απόδειξη είναι οι ίδιες αντιφάσεις των επιχειρημάτων των αστικών κομμάτων αλλά και των λαθών του φοιτητικού κινήματος. Ας δούμε ωστόσο κάποιους βασικούς άξονες σκέψης, σχετικά με το πανεπιστημιακό  άσυλο ώστε να εξάγουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα.

Τι είναι το πανεπιστημιακό άσυλο και ποιος ο ρόλος του;

Καταρχάς πρέπει να θυμηθούμε τι πραγματικά είναι το πανεπιστημιακό άσυλο και ποια η θεσμική του σημασία για ένα πραγματικά “δημοκρατικό σύγχρονο κράτος”. Το πανεπιστημιακό άσυλο, αποτελεί ένα θεσμικό δικαίωμα το οποίο δεν παραχωρήθηκε αλλά κερδήθηκε από τον ίδιο το λαό. Το πανεπιστημιακό ή ακαδημαϊκό άσυλο, ουσιαστικά σαν θεσμός είναι υποχρεωμένο να διέπει, να καθορίζει και προασπίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία της πανεπιστημιακής κοινότητας στην έρευνα και διδασκαλία.

Η αναγνώριση του πανεπιστημιακού ασύλου είναι η επίσημη θεσμική εξουσία που έδωσε ο λαός στο κράτος, ώστε να κατοχυρωθούν οι ακαδημαϊκές ελευθερίες καθώς επίσης και  η προστασία του δικαιώματος στη γνώση, την εργασία, τη μάθηση όλων ανεξαιρέτως των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας των ιδρυμάτων αλλά και των εργαζομένων σε αυτά. Αυτός είναι ο ρόλος του ασύλου και ο ρόλος του ως προστάτη απέναντι σε οποιονδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει.  Το άσυλο προστατεύεται με το Άρθρο 3 του Νόμου 3549/2007 (ΦΕΚ Α 69/20.03.2007). Το πανεπιστημιακό άσυλο ισχύει για όλους τους χώρους του ιδρύματος στους οποίους πραγματοποιείται η εκπαίδευση και έρευνα, χώροι οι οποίοι καθορίζονται με απόφαση και ευθύνη της Συγκλήτου για τα Πανεπιστήμια. Η παρέμβαση της αστυνομίας στα πανεπιστήμια, είναι κάτι που επιτρέπεται από το νόμο, σε περιπτώσεις κακουργημάτων, εγκλημάτων κατά της ζωής και μόνο με απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου και με την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής. Το Πρυτανικό Συμβούλιο, έπειτα από τους περιορισμούς που έβαλαν οι μνημονιακοί νόμοι στην εκπροσώπηση των φοιτητών σε αυτό, απαρτίζεται α) τον Πρύτανη, β) τους Αντιπρυτάνεις, γ) έναν εκπρόσωπο των φοιτητών, που υποδεικνύεται και προέρχεται από τους νομίμως ορισθέντες φοιτητές που μετέχουν στη Σύγκλητο και δ) τον εκπρόσωπο των διοικητικών υπαλλήλων που μετέχει στη Σύγκλητο. Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η άποψη υπέρ της οποίας τάχθηκε ο Πρύτανης.  Έτσι το μοναδικό αρμόδιο όργανο που μπορεί να κάνει άρση προσωρινά του ασύλου και να δώσει την άδεια επέμβασης δημόσιας δύναμης είναι το Πρυτανικό Συμβούλιο για τα Πανεπιστήμια και το Συμβούλιο για τα ΤΕΙ. Οι παραβάτες του ακαδημαϊκού ασύλου τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών.

Τι πραγματικά συμβαίνει μέσα στα Πανεπιστήμια;

Έχει ξεκινήσει από το κυβερνητικό κόμμα της Νέα Δημοκρατίας και της νεολαίας της στα πανεπιστήμια, τη ΔΑΠ, μία επαναλαμβανόμενη και στοχευμένη επίθεση στα όρια της συκοφάντησης, των δημόσιων πανεπιστημίων και του ασύλου, ως βασικός πυρήνας, υπαίτιος της διακίνησης ναρκωτικών, της εγκληματικότητας και της βίας. Αυτό είναι κάτι που επισημαίνουν κατ’ επανάληψη, όταν γνωρίζουν ότι το ήδη υπάρχον νομικό πλαίσιο μπορεί να αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα μέσα στα Πανεπιστήμια με τα θεσμικά εκλεγμένα όργανα που διαθέτει το πανεπιστήμιο. Αυτό όμως που δεν αναφέρουν ούτε η Νέα Δημοκρατία, ούτε το ΠΑΣΟΚ, ούτε όμως και το απερχόμενο κυβερνητικό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ που ”ενδιαφέρεται” για το άσυλο, είναι το κατά πόσο όλοι μαζί, βοήθησαν στην αποσύνθεση, την απαξίωση των πανεπιστημίων, ασκώντας με επιμέρους διαφορές, την ίδια πολιτική απαξίωσης της δημόσιας εκπαίδευσης με τις περικοπές στη χρηματοδότηση των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Τα πανεπιστήμια μας υποχρηματοδοτούνται, τίτλοι σπουδών απαξιώνονται και θυσιάζονται στο βωμό της αγοράς, απειλώντας με εξαφάνιση κλασικές επιστήμες.

Οι οδηγοί σπουδών των προπτυχιακών τμημάτων των ελληνικών πανεπιστημίων, ήταν από τους κορυφαίους για την πληρότητα τους σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Δε λέει κανείς για τις παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2011 μέχρι σήμερα, για τις μετατροπές στον οδηγό σπουδών. δε μιλούν για το ότι άφησαν ολόκληρα τμήματα να υπολειτουργούν, δίχως καθηγητές και εργαζόμενους στα ιδρύματα όταν οι φοιτητές φώναζαν για προσλήψεις, φώναζαν για βελτιώσεις, φώναζαν για να μπουν στον ΑΣΕΠ ολόκληρα τμήματα χιλιάδων φοιτητών που οι ίδιοι που κόπτονται για το καλό του πανεπιστημίου, είχαν εγκαταλείψει στην αβεβαιότητα. Τμήματα χωρίς καθαρίστριες, τμήματα με ελλείψεις στην επιστημονική βιβλιογραφία, με λιγοστούς καθηγητές που πολλές φορές θυσιάζονταν με δικά τους έξοδα για τη μεταφορά τους, για να καλύψουν την ύλη, με διαλυμένες υποδομές. Ποια η κατάσταση στις φοιτητικές εστίες, στις λέσχες, όπου πανεπιστήμια κάνουν συμβάσεις με ”κετερινγκ” που ταΐζουν τα πανεπιστήμια με σκάρτα τρόφιμα όπως γινόταν για παράδειγμα στα πανεπιστήμια της Καλαμάτας, της Τρίπολης για πολλά χρόνια μέχρι τουλάχιστον το 2013;

Επίσης δεν μας λέει κανένα από αυτά τα κόμματα, για το ποιές είναι οι συνδέσεις ορισμένων φοιτητικών νεολαιών τους με τους ανθρώπους της νύχτας της εκάστοτε περιοχής. Μήπως δεν καταπατάται το άσυλο όταν όλες οι κυβερνήσεις αντιλαμβάνεστε τη λειτουργία του πανεπιστημίου με όρους επιχείρησης; Αυτά όλα μάλλον δεν είναι καταπάτηση του ασύλου και απαξίωση των δημόσιων πανεπιστημίων κυρία υπουργέ; Μήπως κυρία υπουργέ θα μας φέρετε την αστυνομία αν ζητήσουμε τη καλυτέρευση της ζωής μας και των σπουδών μας ή μήπως βάζετε ”ω δημοκρατική υπουργέ” στην ίδια κατηγορία νεολαίες, οι οποίες εξαγοράζουν συνειδήσεις νέων παιδιών με παροχή σημειώσεων μαθημάτων, με γνωριμίες επίδοξων ερωτικών συντρόφων μετατρέποντας τους πρωτοετείς και την αλληλεπίδραση τους με άλλους συναδέλφους τους σε τηλεφωνικό κέντρο γνωριμιών ή μήπως γνωριμίες με καθηγητές για να περαστούν 15 και 20 μαθήματα σε μία εξεταστική; Μα συγχωρείστε τον βερμπαλισμό μου, ξέχασα τον παράγοντα της αριστείας. Ωστόσο οφείλετε μία δημόσια συγγνώμη όλοι όσοι απαξιώνετε το επιστημονικό μας έργο στα δημόσια πανεπιστήμια. Μία συγγνώμη που σίγουρα δεν πρέπει να γίνει αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα την οποία προσβάλλατε με την μικροπολιτική σας όλα τα αστικά κόμματα. Ωστόσο για λόγους ευθιξίας και πολιτικού πολιτισμού οφείλετε να το κάνετε.

Όμως η ώρα της αυτοκριτικής ήρθε και πρέπει να είμαστε αμείλικτοι. Η αλήθεια είναι ότι έγιναν πολλά λάθη. Το φοιτητικό κίνημα έχασε το δρόμο του. Δεν γνωρίζω αν έπαιξε ρόλο η διάλυση της ΕΦΕΕ, η εξέλιξη του καπιταλισμού και των μηχανισμών του κεφαλαίου που μέσω των πολιτικών δυνάμεων που ελέγχει, μπόρεσε να βάλει ασθένειες μέσα στο κίνημα και πόσα άλλα ζητήματα που είναι μεγάλη κουβέντα.  Είναι σίγουρο ότι διεφθαρμένες νεολαίες, συνδεδεμένες με τη διαφθορά και τη διαπλοκή, πανεπιστημιακοί παράγοντες συνδεδεμένοι με επιχειρηματικά συμφέροντα που αποκαλύφθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, έχουν το ρόλο τους. Και ο ρόλος τους είναι η υπονόμευση της δημόσιας παιδείας. Το φοιτητικό κίνημα ωστόσο, οι φοιτητικοί σύλλογοι δεν κατάφεραν και δεν πέτυχαν να προστατεύσουν το άσυλο σε ορισμένες περιπτώσεις. Η κατάσταση της Νομική σχολής, του Πολυτεχνείου κάθε Παρασκευή ή Σάββατο 1 με 2 η ώρα τη νύχτα, είναι κάτι που καμία απολύτως σχέση δεν έχει με το φοιτητικό κίνημα, το Πανεπιστημιακό άσυλο, την ελεύθερη διακίνηση ιδεών. Το άσυλο είναι το κάστρο που θα χρησιμοποιήσει ο λαός όταν οργανωμένα θα κινήσει για να κατακτήσει δικαιώματα, ελευθερίες. Είναι το καταφύγιο του όταν οι δυνάμεις του καταστολής θα προσπαθήσουν να διαλύσουν τη δυναμική του.

Το πανεπιστημιακό άσυλο και το κατά πόσο το σεβόμαστε, δείχνει σε ένα βαθμό και το επίπεδο ταξικής, πολιτικής συνείδησης του φοιτητικού κινήματος και της συνειδητοποίησης του ως ενός ενιαίου πολιτικού σώματος με μία κατεύθυνση αγωνιστική, με αιτήματα συνδεδεμένα με την οργανωμένη πάλη της κοινωνίας εκτός του πανεπιστημίου για μία καλύτερη ζωή. Το άσυλο και η εύρυθμη λειτουργία του, δεν έχει σε καμία περίπτωση να κάνει με την επιλογή 15-30 ατόμων, να συγκρουστούν με δυνάμεις της αστικής κρατικής καταστολής. Διότι πολύ απλά, το αστικό κράτος μέσω των μηχανισμών που εξυπηρετούν τους σκοπούς της οικονομικής ελίτ, έχει τη δυνατότητα να προβάλλει έτσι όπως επιθυμεί αυτή τη κατάσταση ώστε να προκαλέσει στη κοινή γνώμη αγανάκτηση για τις τηλεοπτικές εικόνες που θα αντικρίζει. Έτσι η πολιτική εξουσία που εξυπηρετεί την οικονομική ελίτ, εφόσον πάρει τη κοινή γνώμη με το μέρος της, θα νομιμοποιηθεί στα μάτια του κόσμου, ώστε να προβεί σε οποιαδήποτε πράξη καταστολής εις βάρος φοιτητών.

Επομένως αυτές οι τακτικές του κλεφτοπόλεμου, προκαλούν τη καταστολή, διώχνουν φοιτητές, από τη συμμετοχή στα συλλογικά όργανα, δίχως η αποκλειστική αιτία αυτής της αδιαφορίας να είναι αυτό το γεγονός. Και αν κάποιος ενοχληθεί με αυτά, οφείλει να αντικρίσει τον εαυτό στου καθρέφτη και να κάνει την αυτοκριτική του. Δεν μας επιτρέπεται να κατηγορούμε τον εκάστοτε άνθρωπο που δεν αφυπνίζεται και δρα. Μήπως εμείς κοιμόμαστε και νομίζουμε ότι είμαστε ξύπνιοι την ίδια ώρα που η πολιτική εξουσία με πάτημα λάθη που κάνουμε πάει να αφαιρέσει ένα δικαίωμα που με αίμα κατακτήθηκε;

Κύριοι της ακαδημαϊκής ελίτ να σας ρωτήσω κάτι;

Κυρίες Αρβελέρ, Γιαννάκου και Διαμαντοπούλου και κύριοι Βερέμη και Διαμαντούρο, ζητήσατε να καταργηθεί το πανεπιστημιακό άσυλο, παρουσιάζοντας μία καθημερινότητα στα πανεπιστήμια που περισσότερο μοιάζει με σκηνές Αποκάλυψης. Έχετε απόλυτη επίγνωση της καθημερινότητας ενός πανεπιστημίου; Μήπως οι ίδιοι ή ορισμένοι συνάδελφοι σας έγιναν δέκτες επιθέσεων (τις οποίες φυσικά και καταδικάζω γιατί δεν πιστεύω ότι είναι σωστοί τρόποι πάλης), γιατί πολύ απλά με τη στάση σας εξυπηρετείτε την οικονομική ελίτ που επιθυμεί την απαξίωση του δημόσιου πανεπιστημίου ώστε να εκμεταλλευτεί τις όποιες υποδομές έχει, ώστε να μην αναγκαστεί να επενδύσει σε κάτι που δεν θα εξασφαλίσει την κερδοφορία της; Μου προκαλείτε πολλά ερωτήματα. Είστε σύμφωνοι με τη καταστροφή που επέφεραν συγκεκριμένες πολιτικές στη γενιά μου και την ανάγκασαν να μεταναστεύσει; Είστε σύμφωνοι αν σε μία δίκαιη διεκδίκηση των φοιτητών για στέγαση, σίτιση, καλυτέρευση επιπέδου σπουδών, υποδομών, χρηματοδότηση του κράτους το κράτος τη καταστείλει βίαια;

Nα σας θυμίσω ότι το 2012 έγινε σάλος στην Αυστρία, επειδή η πρυτανεία του Πανεπιστημίου της Βιέννης κάλεσε την αστυνομία για να απομακρύνει φοιτητές που είχαν κάνει κατάληψη και διαμαρτύρονταν για την επιβολή διδάκτρων. Είστε σύμφωνοι με αυτό; Μιλήστε με τη γλώσσα της ειλικρίνειας, γιατί τη γλώσσα του ανθρώπου της συνοικίας που παλεύει καθημερινά να τα βγάλει πέρα ώστε να σπουδάσει, μου δείχνετε πλέον ότι δεν μπορείτε να τη μιλήσετε. Και γνωρίζω πως αν το κείμενο αυτό φτάσει στα μάτια σας, θα το αντιμετωπίσετε με αυτό τον απεχθή ελιτισμό, που αποκόπτει τον ακαδημαϊκό από τον άνθρωπο της συνοικίας και του μόχθου. Του ελιτισμού που θέλει τον ακαδημαϊκό να συνεπικουρεί το κράτος που εγκληματεί κατά των πολιτών του. Και εδώ οφείλω να σας επισημάνω ότι κανένας αγώνας του παρελθόντος δεν εξαργυρώνει τις πράξεις του παρόντος κύριοι καθηγητές συνάδελφοι.

Τα ναρκωτικά πώς διακινούνται; 

Ακούμε από τη κυβέρνηση να κάνει λόγο για τη διακίνηση ναρκωτικών στα πανεπιστήμια. Σίγουρα το κράτος οφείλει να επεμβαίνει στις περιπτώσεις όπου έχουμε να κάνουμε με τέτοια φαινόμενα ανομίας και το Πρυτανικό Συμβούλιο να πράττει αναλόγως, όπως συνέβη το 2018 στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Φυσικά είναι άλλο ζήτημα μία συλλογικότητα, οργάνωση να διανέμει φυλλάδια με τις ιδέες της, να διακινεί τις απόψεις της και να μη διώκεται για αυτές γιατί δεν αρέσουν σε κάποιον κομματικοποιημένο καθηγητή. Αν πραγματικά επιθυμείτε τη δίωξη της οπλοκατοχή και της διακίνηση ναρκωτικών, στραφείτε στις πηγές που ελέγχουν το οργανωμένο έγκλημα και όχι μέσω των καναλιών που είναι προσκείμενα σε εσάς, ιδιωτικά ή κρατικά, να συνδέονται ιδέες και αξίες ανθρώπων με τους οποίους μπορούμε να συμφωνούμε και να διαφωνούμε, με όπλα, ναρκωτικά και εγκληματικότητα.

Με αυτό σας τον τρόπο, λέγοντας παραβατικότητα της κομμουνιστικής νεολαίας και άλλων αριστερών οργανώσεων, για διακίνηση ναρκωτικών ή όπλων από αναρχικούς, με ψεύδη τορπιλίζετε ιδέες και τις σπιλώνετε, πραγματοποιώντας πρακτικές του πατέρα της ναζιστικής προπαγάνδας, Γκέμπελς, με τον οποίο κυρία υπουργέ είμαι σίγουρος ότι δεν υπάρχει τίποτα να σας συνδέει. Τόσο όμως σας τρομάζουν αυτές οι ιδέες που θέλετε να τις διώξετε σπιλώνοντας τες στη κοινή γνώμη;  Τόσο πολύ επιθυμείτε να διώξετε από τα πανεπιστήμια αξίες και ιδανικά με το να τους χρεώνετε το οργανωμένο έγκλημα το οποίο ελέγχουν άλλοι παράγοντες; Δεν είναι το άσυλο το πρόβλημα σας για τα ναρκωτικά. Από το κέντρο της Αθήνας μέχρι το Μενίδι αρκεί να κάνετε μία βόλτα για να διαπιστώσετε ότι δεν είναι το άσυλο που εμποδίζει την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας και της διακίνησης των ναρκωτικών, αλλά το ίδιο το κράτος που αρνείται να αντιμετωπίσει την ελίτ που βρίσκεται πίσω από το οργανωμένο έγκλημα. Πάντως τα ναρκωτικά ένας νοήμων άνθρωπος, καταλαβαίνει ότι δεν μεταφέρονται όπως λένε από βαποράκι σε βαποράκι, στα στενά της ΑΣΟΕΕ, του Πολυτεχνείου. Τα ναρκωτικά μεταφέρονται με μεγάλα βαπόρια, τα οποία με τη σειρά τους δεν περνάνε από κανένα τελωνείο. Να τους βρείτε και να τους τιμωρήσετε. Τα καράβια που ανήκουν σίγουρα σε κάποιους, δε γίνεται να ζουν στην ανομία. Γίνεται να κρυφτεί η κοιλιά ενός ελέφαντα πίσω από μία ακρίδα;

Συμπεράσματα

Όταν σκέφτομαι το πανεπιστημιακό άσυλο, στο οποίο ζω και φοιτώ τόσα χρόνια, πρώτα στο προπτυχιακό, μετά στο μεταπτυχιακό, μου έρχεται μία εικόνα. Μου έρχεται η εικόνα, εκείνου του νεαρού με το καμπάνα παντελόνι στις πύλες του Πολυτεχνείου το 1973, με την ορμή και τη φλόγα της νεότητας, να φωνάζει και να αγωνίζεται για ένα καλύτερο αύριο, για ελευθερίες του λαού, για μία άλλη ζωή που είναι εφικτή. Και αν η κατάκτηση αυτής της ζωής, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της κατάργησης εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, της εξέλιξης, της ικανοποίησης σύγχρονων λαϊκών αναγκών, είναι για εσάς ασήμαντες λέξεις, παρωχημένες αξίες, ξύλινη γλώσσα,  μπροστά στη θυσία των πάντων στο βωμό της κερδοφορίας των λίγων, τότε είμαστε αντίπαλοι κυρία υπουργέ. Είναι τιμή εξάλλου να αγωνιστείς για αξίες και ιδανικά. Αξίες και ιδανικά για τα οποία αγωνίστηκε και ιδρυτικό μέλος του κυβερνητικού κόμματος σας, το οποίο μέλος της κυβέρνησης σας απαξίωσε τους αγώνες του κατά της δικτατορίας χαρακτηρίζοντας τον ως ψυχικά νοσούντα.

Το άσυλο προστατεύει το αναφαίρετο δικαίωμά μας να συνδιαλεγόμαστε, να συναποφασίζουμε και να σχεδιάζουμε τον αγώνα για τις σύγχρονες ανάγκες μας στη μόρφωση, στη δουλειά και σε μία καλύτερη ζωή. Είναι κάτι που έφερε πολλά καλά στο τόπο, κατακτήθηκε με αγώνα από τους φοιτητές, τους εργαζόμενους. Και αν ακόμα σίγουρα γίνονται λάθη και καταπατείται από μερικές ομάδες που δεν έχουν σχέση με το φοιτητικό κίνημα, η αξία του παραμένει επίκαιρη. Γι’ αυτό είναι τιμή μας να αποκαλούμαστε ψυχικά νοσούντες όταν οι διαγνώσεις αυτές γίνονται από ”ανίκανους ψυχιάτρους”.

Αποστόλης Σερέτης