Πολυμερές κι ατσάλι

«Θα κάνουμε το χώμα ατσάλι»! Η κραυγή αγώνα βγαίνει από τα σπλάχνα των σωματείων εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ. Και βλέπεις το δίκιο τους, το αισθάνεσαι να ‘ρχεται καταπάνω σου, ξέροντας πως είναι αποφασισμένοι στο συλλαλητήριο στις 13 του μήνα να υπερασπιστούν τη δουλειά και τα σπίτια τους, το ψωμί και το μέλλον του τόπου, απέναντι στο αντεργατικό πολιτικό έγκλημα της απαξίωσης της σημαντικότερης παραγωγής σιδηρονικελίου στην Ευρώπη. Κι αυτή η σχεδόν επαναστατικά ποιητική αποφασιστικότητα των εργαζομένων να υπερασπιστούν τις γνώσεις, τη δύναμη και την αξιοσύνη τους «να μετατρέπουν το χώμα σε ατσάλι», έρχεται σε μια στιγμή που μια επιστημονική ανακοίνωση από το MIT (το κορυφαίο στον κόσμο τεχνολογικό ινστιτούτο στη Μασαχουσέτη) για το επίτευγμα της παραγωγής ενός «πλαστικού ατσαλιού» με αναγκάζει να αποτολμήσω μια αντίστιξη κοινωνίας και επιστήμης. Πριν όμως προχωρήσω και καταλήξουμε να ακούγονται τα εύκολα δύσκολα, γιατί αυτό συμφέρει το κεφάλαιο που ξεδιάντροπα πια θέλει να υποδουλώνει, εκτός από τα χέρια των ανθρώπων και το μυαλό τους, ας γίνω λίγο πιο αναλυτική ώστε το ατσάλι να μη βρεθεί σε λάθος χέρια.

Καταρχάς η αντίστιξη είναι μουσικός όρος (μετάφραση του ιταλικού contrappunto) που θέλει να συνδυάζονται αρμονικά μελωδίες, και κατ’ επέκταση η τέχνη ανόμοια και αντίθετα συστατικά να καταλήγουν σε μία αρμονική σύνθεση.

Αφετέρου το ατσάλι από πλαστικό είναι στην ουσία ένα πολυμερές, που δεκαετίες τώρα οι επιστήμονες προσπαθούσαν να του δώσουν μια μορφή δισδιάστατη, δηλαδή να παράγεται σε φύλλα αυτό το πλαστικό πολυμερές και όχι σε κορδόνι. Τελικά το κατάφεραν στη Μασαχουσέτη κι έσπευσαν να κατοχυρώσουν και τα δικαιώματα παραγωγής του. Πρόκειται για ένα υλικό που είναι δεκαέξι φορές ελαφρύτερο από το ατσάλι και για να σπάσει χρειάζεται να ασκηθεί πάνω του διπλάσια δύναμη απ’ αυτήν που απαιτείται για το ατσάλι. Είναι πλέον εύκολο και γρήγορο στην παραγωγή, αλλά προφανέστατα δεν θα είναι φτηνό, αφού ήδη το προορίζουν για άμεσες εφαρμογές, πρώτα στη στρατιωτική και μετά στην κατασκευαστική θηριώδη καπιταλιστική βιομηχανία.

Άντε τώρα να επιχειρήσει κανείς να συνθέσει αρμονικά τα δυο ατσάλια. Κι όμως γίνεται. Μόνο όμως με την αποδοχή της επιστήμης ως προόδου του ανθρώπινου είδους, και όχι από τη θέση της καπιταλιστικής κατάντιας, που θέλει τα επιστημονικά επιτεύγματα εργαλεία στα χέρια μιας δράκας πλουτοκρατών, όπως ήταν το βιβλίο πριν από τον Γουτεμβέργιο και η επιστήμη της οικονομίας πριν από τους Μαρξ – Ενγκελς. Το πολυμερές ΜΙΤ δεν πρόκειται να αντικαταστήσει τα πάντα πριν απ’ αυτό, όπως συνέβη και με άλλες εφευρέσεις και ανακαλύψεις. Ο κόσμος θα προχωρήσει και θα εξελιχθεί αρμονικά μόνο όταν η γνώση και η επιστήμη είναι όχι απλώς στην υπηρεσία, αλλά στα χέρια των λαών της Γης. Των πολλών κι όχι των λίγων οι ανάγκες όταν καλύπτονται, το μέλλον είναι αρμονία, και όχι καταστροφικός θόρυβος και κρότος.

Ας δούμε λοιπόν πώς γίνεται σε μια χρονική στιγμή, όπως η τωρινή, που ο κυρίαρχος καπιταλισμός έχει κυριολεκτικά υποδουλώσει την επιστήμη, να μαραζώνουν περιοχές ολόκληρες, να μένουν οικογένειες άστεγες, να πεινάνε φαμίλιες, να αποβιομηχανοποιείται εντελώς η χώρα, να χάνονται μιλιούνια από πολέμους, φθαρμένες γέφυρες, κτίρια που καταρρέουν με μέτριους σεισμούς κ.λπ. κ.λπ., και συνάμα να πλουτίζουν όσοι θα μπορούν να αποφασίσουν ότι το νέο πολυμερές θα είναι προσοδοφόρο ως κράνος στρατιώτη και όχι ως κράνος ντιλιβερά.

Θα εμβαθύνω τη γρατζουνιά του μυαλού, ίσα που να ματώσουμε και να σκεφθούμε πόσο γρήγορα, επαναστατικά και αποτελεσματικά, πρέπει να οργανωθούμε και να αντισταθούμε στη σκοταδιστική δυστοπία που λέγεται καπιταλιστική ανάπτυξη. Γιατί είναι αυτή η ανάπτυξη που θέλει τις μάζες και τον εργαζόμενο λαό είτε επιστημονικά αναλφάβητο, είτε υπήκοο μιας τεχνολογικής φεουδαρχίας. Απευθύνομαι κυρίως στους νέους κομμουνιστές. Την επιστήμη και τα μάτια σας. Για να τη θέσετε στην υπηρεσία του λαού πρέπει να την κατέχετε και ως σκέψη και ως προϊόν, και τελικά ως γνώση απελευθερωμένη από τις αλυσίδες του κεφαλαίου. Ο ιδεολογικός και πολιτικός στόχος και αγώνας είναι το ίδιο ατσάλινος είτε με όπλο το χώμα, είτε το πολυμερές, ώσπου η εργατική τάξη να πάει στον παράδεισο που έφτιαξε με τα χέρια της και δεν μπορεί να της τον τάξει κανείς…

Το άρθρο της Λιάνας Κανέλλη είναι αναδημοσίευση από τον Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου 5-6/2/2022