Η απελευθέρωση της αφής
ΦΑΚΟΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΕΠΑΦΗΣ: Η ανθρώπινη επαφή είναι η μαγεία. Αυτή που κάνει τη ζωή ωραία, κι όχι απλώς υποφερτή. Κι η λέξη επαφή δείχνει, ακόμα και πολιτικά, ποια αίσθηση από τις αιχμαλωτισμένες πρέπει να έχουμε στόχο να ελευθερώσουμε πρώτη. Την αφή. Και μετά θα έρθει το επί.
Όχι. Δεν μπορώ να πετάξω την παλιά χρονιά. Εκατομμύρια άνθρωποι γεννήθηκαν. Ερωτεύθηκαν. Πάλεψαν. Κέρδισαν ή έχασαν, αδιάφορο. Οι ρυτίδες που προστέθηκαν στα μούτρα μου είναι δικές μου. Είχε συμφορές το ’20. Για πολλούς και για μένα. Η απώλεια είναι πάντα πικρή.
Το ημερολόγιο υπαγορεύει. Η καινούρια χρονιά ήρθε. Σαν τελεσίγραφο ακούγεται μέρες που είναι, δυστοπικές. Μπορεί και σα δίλημμα με υπερτονισμένα τα δυο διαζευκτικά του ήτα. Ή ταν ή επί τας. Δηλαδή θα τη φέρουμε την ασπίδα του έτους ως τα πόδια της πρωτοχρονιάς του ’22 ή θα μας φέρουν πάνω σ’ αυτήν. Λένε πως αυτό δεν ήταν ποτέ δίλημμα. Ήταν ευχή-διαταγή μιας μητρικής ιδέας για να γυρίσει πίσω το παιδί ζωντανό από τον πόλεμο. Δίκαιος ή άδικος, η ευχή ίδια. Σπαράσσομαι προσπαθώντας να κολυμπήσω και με τη φορά και κόντρα σ’ αυτήν του ρεύματος που είναι φανερά η πανδημία, και χθόνια, κάτω απ’ αυτήν, άλλες φρίκες που αποπροσωποποιούν τον άνθρωπο.
Γράφω όπως ανασαίνω. Προσεκτικά. Δεν ξέρω τι σόι ελευθερία μπορεί κανείς να κρατήσει ή να διεκδικήσει υπό συνθήκες που έχουν μετατρέψει την ανάσα, το φιλί, το τραγούδι, το γέλιο, την ιαχή, σε κίνδυνο. Κι όμως χωρίς αυτήν ούτε να κοντανασέψεις, μήτε και να ξεψυχήσεις μπορείς ως άνθρωπος. Πόσο μάλλον τώρα που όλα εγκλωβίζονται, από συνήθεια ή από ανάγκη, σ’ ένα τήλε-. Αυτό το λεξικό πρόθημα που κολλάει πια παντού, στις λέξεις με βαθύτερη σημασία ή χωρίς αυτήν, και την έννοια και τη σχέση της μεγάλης απόστασης. Δε με νοιάζει να γεμίσει το λεξικό της νεοελληνικής με τηλελέξεις. Απλώς σιχαίνομαι να τηλεζώ. Δεν αντέχω να επαναπροσδιορίσω ούτε τη ζωή μου, ούτε τη ζωή των άλλων, ούτε τον ενικό ούτε τον πληθυντικό, με βάση την κατάχρηση του τήλε. Μου λένε ότι είναι πρόοδος. Τεχνολογική καινοτομία. Πιθανόν. Είναι όμως κι ένα πισωγύρισμα. Ακόμα και με τις απλές εγκυκλοπαιδικές γνώσεις των ειδικών ή και των ανειδίκευτων σε οτιδήποτε, δεν μπορω να σκεφτώ, πόσο μάλλον να αισθανθώ πως υπάρχει η… προοπτική να ζω, να ζούμε ως ανόργανη ύλη, κάτι ανάμεσα σε καλώδιο και οπτική ίνα.
Η τηλαισθησία μου πάσχει. Θα χρειαστώ τηλεϊατρική παρέμβαση; Πρέπει να τηλεκατευθύνω τους ορίζοντές μου προς την αειφόρο τηλεκίνηση για να εξασφαλίσω την τηλενέργεια σε μια τηλαυγή αντίληψη του μέλλοντος μου. Χρειάζομαι βοήθεια. Με τηλεδιάσκεψη ή τηλεβόμβα, αδιάφορο. Είμαι σίγουρη ότι μπορεί να μεσολαβήσει τηλεπειρατεία και η τηλεσύνδεσή μας να ακυρωθεί σαν τηλεκάρτα που δεν έχει πια μονάδες. Η τηλεαγορά βοηθάει την τηλετράπεζα, άλλα όχι εμένα.
Ποιος κρατάει το τηλεχειριστήριο; Αυτό το χθόνιο ερώτημα θαρρώ θα φουντώσει αυτή τη χρονιά. Κάπου σ’ αυτό το τήλε κρύβεται το μυστικό της πραγματικής πανδημίας, πίσω πέρα και πάνω από το ρετροϊό, τον προηγούμενο, τον επόμενο, τον τωρινό, τα εμβόλια, τη θεραπεία. Γραπώνομαι από τις λέξεις για να μην απελπιστώ κι ας ξέρω πως εμείς οι άνθρωποι, τα έλλογα όντα, υπάρχουν και φορές που λέμε το ξύδι γλυκάδι, και το Μαύρο Πόντο Εύξεινο. Είμαι βέβαιη πως μπορούμε να τηλεδιαχειριστούμε την κατάσταση, όπως θέλει και το σύγχρονο πολιτικό λεξιλόγιο. Και να τηρήσωμεν και τας αποστάσεις, όπως επιτάσσουν οι ανάγκες των μαύρων καιρών.
Όμως η ανθρώπινη επαφή είναι η μαγεία. Αυτή που κάνει τη ζωή ωραία, κι όχι απλώς υποφερτή. Κι η λέξη επαφή δείχνει, ακόμα και πολιτικά, ποια αίσθηση από τις αιχμαλωτισμένες πρέπει να έχουμε στόχο να ελευθερώσουμε πρώτη. Την αφή. Και μετά θα έρθει το επί. Θέλει πολλή δουλειά, κι ίσως όλες τις ιδέες και τα έργα των ανθρώπων, τα παλιά, τα σύγχρονα, ακόμα και τα άγνωστα καινούρια, για να μη χάσουμε την αφή. Ως ανάγκη που κινεί την Ιστορία.
Καλή Χρονιά. Απτή απόδειξη δεν έχω. Αλλά θα την ψάξω και θα τη φέρω.