REVOLTERPIECES – Οι τοίχοι μιλάνε

To σημερινό θέμα είναι ένα απο το οποίο έχω αρκετές βιωματικές αναφορές. Και αφορά την πολιτική/καλλιτεχνική (ή και τα δύο μαζί ανα περιπτώσεις) παρέμβαση στους τοίχους των μητροπόλεων. Τα προηγούμενα χρόνια της ζωής μου είχα αδειάσει πολλά spray και κουβάδες με κόλλα σε διάφορες πολιτικές ή καλλιτεχνικές παρεμβάσεις, συνθήματα, στένσιλ ή αφίσες. Τα τελευταία χρόνια έχω περιοριστεί στο ρόλο του βαστάζου, αραιά και που αν κάποιος φίλος έχει ανάγκη ή αν καλεί το καθήκον. Παρόλα αυτά η αγάπη μου για το street art είναι ακόμα ζωντανή όπως πάντα.

Οι τρόποι παρέμβασης είναι πολλοί: Αφίσες (πολιτικές ή καλλιτεχνικές), γκραφίτι, στένσιλ, instalations και κάθε τι άλλο που μπορεί να γεννήσει η ατομική ή συλλογική φαντασία.

Ουσιαστικά μιλάμε για παρέμβαση με κάθε τρόπο στους τοίχους της πόλης, είτε ατομικά, είτε συλλογικά (π.χ. ένα graffiti crew ή μια πολιτική/καλλιτεχνική συλλογικότητα).

Το νόημα είναι η έκφραση δημιουργικότητας στους τοίχους μιας πόλης εξ αρχής εχθρικά οικοδομημένης και στημένης προς τους κατοίκους της. Να δίνεις φωνή στη φωνή σου μέσα στη “ζούγκλα του μπετόν”.  Σε ένα κόσμο που οι διαφημίσεις και ο κυρίαρχος πολιτικός λόγος καταλαμβάνει κάθε πτυχή της όρασης και της σκέψης μας, η παρέμβαση αυτή αποτελεί ένα φως αντίστασης. Δίνει τη δυνατότητα να παρέμβεις και εσύ με όποιο τρόπο μπορείς στη διαμόρφωση της πόλης, μια πόλη που έχουν χτίσει εργολάβοι και κρατικοί μηχανισμοί και έχουν επενδύσει αισθητικά πολυεθνικές μέσω διαφημίσεων.

Η μάχη αυτή των τοίχων δεν είναι  χθεσινή υπόθεση. Αντίθετα, για όποιον ρίξει μια ματιά, θα δει οτι υπάρχει διεθνής πείρα, τουλάχιστον τον τελευταίο αιώνα. Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκη Τζουλιάνι, ας πούμε, είχε αναπτύξει στα πλαίσια της γενικότερης καταστολής τη θεωρία σπασμένου παραθύρου και υπήρξε ο μεγαλύτερος εχθρός των γκραφίτι που έχει δει η Μέκκα του γκραφίτι. Αλλά και σε άλλες περιπτώσεις: Στη δημοκρατία της Βαϊμάρης, η μάχη των τοίχων ήταν ένα απο τα πεδία μάχης μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων. Το ίδιο και στην Ελλάδα: Κατοχή, Δεκεμβριανά, Εμφύλιος, Χούντα. Μπορούμε να πούμε το ίδιο και για την Ελλάδα των τελευταίων 20 χρόνων τουλάχιστον. Οι τοίχοι μιλάνε και λένε πολλά. Το στοίχημα είναι τι θα πουν.

Σε κάποιους φαίνεται βουνό ακόμα και η ιδέα να ξεκινήσουν κάτι τέτοιο. Και η αλήθεια είναι οτι σίγουρα είναι ένας πολύ πιο απαιτητικός (χρονοβόρος, ενεργειοβόρος και κοστοβόρος) τρόπος να εκφραστείς απο το να κάνεις λχ άλλο ένα εύκολο post σε ένα δίκτυο social media, αλλά σίγουρα είναι και πολύ πιο καρποφόρος. Και για σένα σαν δημιουργό (μιας και σου δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξεις τις ικανότητές σου) και για τους λήπτες του μηνύματος. Και παρόλη την δυσκολία που μπορεί να φαντάζει σε κάποιον μη σχετικό, δεν είναι δύσκολο να ξεκινήσεις την ασχολία με αυτό. Δημιουργικότητα και όρεξη χρειάζεται και τα υπόλοιπα θα τα βρεις στην πορεία. Κανείς δε γεννήθηκε ο “γαμώ τους καλλιτέχνες”, ούτε είναι ανάγκη να γίνεις ο επόμενος Μπασκιάτ. Αρκεί να κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς.

Kάθε κίνημα βρίσκει στην τέχνη την έκφρασή του. Και όταν μιλάμε για ένα επαναστατικό- λαϊκό μαζικό κίνημα, η Τέχνη πρέπει να είναι παρούσα στη καθημερινή ζωή του (όσον αφορά το υποκείμενο σαν λήπτη του μηνύματος) αλλά και να προέρχεται απο τις μάζες (όσον αφορά το υποκείμενο σαν παραγωγό). Τι καλύτερος τρόπος απο το να βρίσκεσαι στους τοίχους της ίδιας της πόλης λοιπόν; Με καλλιτέχνες που δεν ψάχνουν να μπουν στα σαλόνια της Τέχνης, χωρίς προσδοκίες να γίνει αρκετά εμπορεύσιμο το έργο τους για να το πουλήσουν σε μεγαλοαστούς σε τιμές που αγγίζουν τους μισθούς χρόνων ενός εργαζόμενου. Αλλά με καλλιτέχνες που θέλουν απλά να επικοινωνήσουν ό,τι έχουν μέσα τους. Να δώσουν τροφή για σκέψη στους συμπολίτες τους και να ακουστούν. Όλο αυτό δίνει μια ελπίδα στη καθημερινότητα, ένα σήμα καπνού σε μια εχθρική πόλη οτι είναι και άλλοι εκεί έξω που σκέφτονται σαν εσένα ή ζοχαδιάζει τους εχθρούς. Διαπαιδαγωγεί αισθητικά μέσα στον ορυμαγδό του καπιταλιστικού πολιτισμού και δίνει σπέρματα για μια μελλοντική ανάπτυξη.

Και αν μέσα σε όλα αυτά κάτσει και κανα δικαστήριο, μιας και για τους αστούς μόνο οι ίδιοι δικαιούνται να παρεμβαίνουν στην αισθητική της πόλης, μικρό το κακό. Έχουμε να δούμε πολύ χειρότερες κατηγορίες στο προτσές της πάλης. Θα έχεις μια ευκαιρία να σταθείς στο δικαστήριο και σαν απόγονος του Μαγιακόβσκι να πεις “Κάτω το σύστημά σας, κάτω ο έρωτά σας, κάτω η Τέχνη σας” και να το κάνεις πράξη. Αξίζει τον κόπο.