Στο σοσιαλισμό θα υπάρχουν παρελάσεις;

-Και αν αυτές οι κοπέλες πήγαιναν σε μια σοβιετική παρέλαση στην Κόκκινη Πλατεία και την παρωδούσαν;
-Δηλαδή, οι βετεράνοι της Εθνικής Αντίστασης που συμμετέχουν στις παρελάσεις αυτές κάνουν λάθος;

Δεν ήταν λίγες οι ενστάσεις και οι κριτικές φωνές που είδαμε αυτές τις μέρες για την πολυσυζητημένη κίνηση των κοριτσιών στη Νέα Φιλαδέλφεια. Και δεν ήταν προφανώς όλες από δεξιά, αντιδραστική σκοπιά, ούτε από αυτούς που είναι συντηρητικοί χωρίς να το ξέρουν. Εκτός από αυτά, είδαμε κάποιες ειλικρινείς και πρωτίστως σοβαρές αντιρρήσεις, που ανοίγουν μια ενδιαφέρουσα συζήτηση;

Μήπως όμως συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα;

Ας ξεκινήσουμε από κάτι βασικό, που δεν είναι ωστόσο κοινώς αποδεκτό. Παρέλαση από παρέλαση διαφέρει. Και ας μη βοηθά ο γενικός και αφηρημένος όρος (αντι)μιλιταρισμός, για να εντοπίσουμε αυτήν τη διάκριση.

Η παρέλαση του Κόκκινου Στρατού στη Μόσχα δεν τιμούσε τη νίκη μιας πολεμικής μηχανής έναντι μιας άλλης, αλλά τον θρίαμβο ενός ολόκληρου λαού ενάντια στο φασισμό και της τελειότερης πολεμικής, καταστροφικής μηχανής που είχε δει ως τότε ο πλανήτης. Ενός λαού που θυσίασε τα καλύτερα παιδιά του για να υπερασπιστεί τη σοσιαλιστική πατρίδα και τις δικές του κατακτήσεις.

Η νίκη των Κουβανών που γκρέμισαν το δικτάτορα Μπατίστα, που απέκρουσαν τους εισβολείς και την ιμπεριαλιστική επέμβαση στον κόλπο των Χοίρων, δεν τιμάται με μιλιταριστικό πνεύμα και στρατιωτικό βήμα, αλλά με ένα παλλαϊκό πανηγύρι ενός σύγχρονου “γαλατικού χωριού” που διαδηλώνει και διατρανώνει πως δε θα σταματήσει να αντιστέκεται στον ιμπεριαλισμό.

-Ναι αλλά ο δικός μας αγώνας ενάντια στο ναζισμό και τον ιταλικό φασισμό δεν αξίζει τις κατάλληλες τιμές;

Ασφαλώς και τις αξίζει. Αλλά δεν πρόκειται να τις πάρει ποτέ στις παρελάσεις, όπως τις γνωρίζουμε σήμερα. Πού ακριβώς υπάρχει αυτή η απόδοση τιμών; Στην υποκρισία των επισήμων που νοιάζονται για τη λεζάντα τους; Στα εθνικιστικά συνθήματα για τον Κατσίφα; Ή μήπως στο στόλο με τις σκουπιδιάρες που παρελαύνουν για να διαφημιστεί ο τοπικός (βλαχο)δήμαρχος;

Όπως σημείωσαν πολλοί φίλοι στον τοίχο τους, πότε είδατε να ανεβαίνουν οι ήρωες της Εθνικής Αντίστασης ως τιμώμενα πρόσωπα στην κερκίδα των επισήμων, για να τους αποδώσουν τιμές όσοι παρελαύνουν; Εκεί βρίσκονται πάντα οι κυρίαρχοι, αυτοί που κυνήγησαν όσους αντιστάθηκαν από τις γραμμές του ΕΑΜ, αυτοί που θεωρούν πως οι Ναζί έφυγαν από μόνοι τους το 44′ από την Ελλάδα.

Ας επιστρέψουμε στην αρχική θέση: παρέλαση από παρέλαση μπορεί να διαφέρει, από τις λεπτομέρειες (πνεύμα, βήμα κτλ) μέχρι το γενικό περιεχόμενο που τις καθορίζει. Αν το αρνηθούμε αυτό, ίσως πέσουμε από την ανάποδη στο ίδιο λάθος με όσους στηλιτεύουν τον μιλιταρισμό γενικά και αόριστα.

Δηλαδή στο σοσιαλισμό θα έχουμε παρελάσεις, αλλά με διαφορετικό περιεχόμενο;

Κανείς δε μας όρισε Πυθίες να δίνουμε χρησμούς για την κοινωνία του μέλλοντος και τα χαρακτηριστικά της, πέρα από κάποιες βασικές, αδιαπραγμάτευτες αρχές.

Γενικά μιλώντας, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι πως θα συνεχίσουν να υπάρχουν παρελάσεις και τιμητικές εκδηλώσεις για τις μεγάλες νίκες των δυνάμεων της επανάστασης, τα μεγάλα επαναστατικά γεγονότα, τους ήρωες του αντίστοιχου Οχτώβρη ή του νέου Στάλινγκραντ. Ιδίως όσο συν-υπάρχει παράλληλα -και κάθε άλλο παρά ειρηνικά- ένα εχθρικό στρατόπεδο, που πολεμά τις σοσιαλιστικές χώρες και απειλεί την επανάσταση -όπως δηλαδή γινόταν στις δοσμένες ιστορικές συνθήκες οικοδόμησης κατά τον εικοστό αιώνα. Θα υπάρχουν εκδηλώσεις για να φρεσκάρουν την ιστορική μνήμη και να επικαιροποιούν το μήνυμα των επετείων, μαζικές και γνήσια λαϊκές, μακριά από τις παράτες και τους κούφιους λόγους που τις αποστεώνουν και κάνουν την ιστορία να φαντάζει βαρετή και αδιάφορη.

Παράλληλα…

Η ανάγκη τους μπορεί να εκλείψει στο απώτερο μέλλον και την κοινωνία του απώτερου μέλλοντος, σε μια ανώτερη βαθμίδα ανάπτυξης και ωρίμανσης της μετάβασης στον κομμουνισμό. Όπου δε θα υπάρχουν διαφορετικά κράτη και στρατοί, και ο άνθρωπος θα γράφει τη δική του ιστορία στο βασίλειο της ελευθερίας, όχι με πολέμους αλλά με άλλου τύπου μάχες, καθώς αναμετράται με άλλες προκλήσεις -όπως αυτήν της μετοίκησης σε άλλους πλανήτες…

Αλλά μέχρι τότε έχουμε μερικά ιστορικά έτη φωτός να διανύσουμε…