Το success story του ύστερου καπιταλισμού

Αν ρίξουμε μια ματιά στο διαδίκτυο και σε κάποιες τηλεοπτικές εκπομπές θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει ένας παράλληλος κόσμος. Σ’ αυτόν τον κόσμο δεν υπάρχουν ταξικές αντιθέσεις, ούτε εκμετάλλευση παρά μόνο έξυπνοι άνθρωποι με καινοτόμες ιδέες και διάθεση να δουλέψουν σκληρά απ’ τη μια και απ’ την άλλη χαζοί και τεμπέληδες που είναι καταδικασμένοι να ζουν με τον βασικό μισθό. Αμέτρητες ιστορίες έρχονται να επιβεβαιώσουν την αντίληψη αυτή. Απλοί άνθρωποι της διπλανής πόρτας που ξεκίνησαν με ένα μικρό κεφάλαιο και μέσα σε μερικά χρόνια ανέπτυξαν την επιχείρησή τους και έγιναν πλούσιοι. Είχαν μια έξυπνη ιδέα που έδωσε λύση σε κάποιο πρόβλημα της καθημερινότητας, εργάστηκαν με πείσμα και επιμονή και η ανθρωπότητα τούς ευγνωμονεί. Παρά τα εμπόδια που συνάντησαν δεν τα παράτησαν ποτέ γιατί είχαν ένα όραμα και πίστη στον εαυτό τους. Δεν ξέχασαν όμως ποτέ από πού ξεκίνησαν. Έτσι εξακολουθούν να ζουν μια απλή ζωή μακριά απ’ τα φώτα της δημοσιότητας, ενώ κατά καιρούς δίνουν χρήματα για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Όλα φαίνονται απλά και δίκαια. Η εξυπνάδα και η σκληρή δουλειά ανταμείβονται και στο τέλος ο καθένας παίρνει αυτό που του αξίζει.

Υπάρχει όμως και μια πιο φανταχτερή εκδοχή αυτών των ιστοριών. Βίντεο με ακριβά αυτοκίνητα, πολυτελή ξενοδοχεία, κότερα, εξωτικούς προορισμούς. Οι πρωταγωνιστές αυτών των βίντεο ασχολούνται, σύμφωνα με δηλώσεις τους, με επενδύσεις σε μετοχές, ομόλογα, κρυπτονομίσματα και παρεμφερή προϊόντα. Άλλοτε εμφανίζονται συγκαταβατικοί απέναντι στους πληβείους δίνοντάς τους την ελπίδα να γίνουν κι αυτοί πλούσιοι ακολουθώντας τις συμβουλές τους, άλλοτε πάλι εμφανίζονται αλαζονικοί και μιλούν με περιφρόνηση για τους ανθρώπους του μόχθου. Κι εδώ συναντάμε την ίδια αντίληψη σύμφωνα με την οποία για να γίνει κάποιος πλούσιος αρκούν κάποιες έξυπνες επενδύσεις και σκληρή δουλειά. Τίποτα το επιλήψιμο δεν φαίνεται να υπάρχει. Κοντά σ’ αυτά συναντάμε και βίντεο, κάτι ανάμεσα σε life coaching και επενδυτικές συμβουλές, που μας λένε ότι για να πλουτίσουμε πρέπει να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και συνήθειες. Αν αρχίσουμε να σκεφτόμαστε όπως οι πλούσιοι τα χρήματα θα αρχίσουν να έρχονται σε μας από μόνα τους.

Ας επανέλθουμε στον πραγματικό κόσμο. Εκεί που η πλειοψηφία των ανθρώπων αγωνίζεται να επιβιώσει με μισθούς πείνας, εκεί που τα είδη πρώτης ανάγκης ακριβαίνουν διαρκώς, εκεί που εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, εκεί που μικρά παιδιά αντί να πηγαίνουν σχολείο δουλεύουν σε εργοστάσια, εκεί που χιλιάδες εργάτες και εργάτριες χάνουν τη ζωή τους στα κάτεργα του καπιταλιστικού θαύματος. Στον κόσμο που πολλοί άνθρωποι δεν στερούνται ούτε εξυπνάδας, ούτε εργατικότητας κι όμως δεν πλούτισαν ποτέ. Στον κόσμο που άνθρωποι μετά από χρόνια σπουδών και σκληρής δουλειάς παίρνουν ένα μισθό που ίσα που τους επιτρέπει να ζουν με αξιοπρέπεια, στον κόσμο που πίσω απ’ τις ιστορίες επιτυχίας κρύβονται άγρια εκμετάλλευση και έλλειψη οποιουδήποτε ηθικού φραγμού, στον κόσμο που επενδυτικοί κολοσσοί όταν έσκασε η φούσκα στην οποία στηρίζονταν κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι. Σ’ αυτόν τον κόσμο, στον πραγματικό κόσμο υπάρχουν εκμεταλλευτές κι εκμεταλλευόμενοι. Αυτός ο κόσμος αλλάζει μόνο με αγώνα.

Νίκος Σουβατζής