VIP ΜΕΘ και διαστημόπλοια πολυτελείας (…κάπου όχι πολύ μακριά από εδώ)
Σκέψεις και παραλληλισμοί γύρω από την ταινία Don’t look up και την πανδημία
«Προσεύχομαι κάθε στιγμή, κάθε λεπτό να έχω άδικο και η κυβέρνηση να προσπαθεί να κάνει κάτι για την κατάσταση. Η αλήθεια είναι όμως ότι πρόκειται για μια κυβέρνηση παρανοϊκών φασιστών» Leonardo Di Caprio στο Don’t look up
Υπάρχουν ιστορίες και ιστορίες, άλλες ευχάριστες, άλλες μελαγχολικές, άλλες τρυφερές. Υπάρχουν και κάποιες ιστορίες που κρύβουν μια παράλληλη διάσταση, μια αλληγορία προς την πραγματικότητα, ένα διαφορετικό μα τόσο όμοιο κόσμο όχι πολύ μακριά από εδώ. Ο Δεκέμβριος είναι ένας μήνας που προσφέρεται για τέτοιες ιστορίες. Μάλιστα εδώ και 13 Δεκέμβρηδες μας στοιχειώνει άλλη μια ιστορία γύρω από τη δολοφονία ενός παιδιού και την απαρχή μιας κρίσης που ερχόταν, για να καταλήξουμε στους τρεις τελευταίους Δεκέμβρηδες σε έναν τελείως (;) διαφορετικό κόσμο εν μέσω μιας πανδημίας με πολιτικές και κοινωνικές απολήξεις.
Ένα ενδιαφέρον σημείο αναφοράς στους 10 και 3 αυτούς Δεκέμβρηδες είναι οι κραυγές αγωνίας των κομμουνιστών, των αγωνιστών, των σωματείων για την καταστροφή που έφερνε η εμμονή στο κέρδος και την εκμετάλλευση, κραυγές οι οποίες αντιμετωπιζόταν ως γραφικότητα από τη μεγαλύτερη μερίδα της κοινωνίας. Κάπως έτσι νιώθουν και οι πρωταγωνιστές (Leonardo Di Caprio, Jennifer Lawrence, Kate Blanchett, Meryl Strip, Rob Morgan) στην αρχή της ταινίας του Adam McKay (Vice, The Big Short) Don’t Look Up: τρεις επιστήμονες διαπιστώνουν πως ένας τεράστιος μετεωρίτης βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τη γη, γεγονός όμως που δεν αγχώνει ιδιαίτερα την πρόεδρο των ΗΠΑ και το επιτελείο της, το οποίο προετοιμάζεται για τις επερχόμενες εκλογές, ούτε όμως την κοινή γνώμη που προτιμά τις ερωτικές περιπέτειες των celebrity.
Στο πρώτο τέταρτο λοιπόν αυτής της εξαιρετικής αλληγορικής ταινίας αναρωτιέσαι αν είναι δυνατόν να συμβαίνουν αυτά τα αληθινά απίθανα πράγματα (όπως αναφέρει και το teaser). Μετά σκέφτεσαι τι ακριβώς έχει γίνει τα τελευταία δύο χρόνια και συνειδητοποιείς ότι η ταινία δεν είναι και ακριβώς επιστημονική φαντασία.
«Τελικά προτίμησαν να αφήσουν ένα μετεωρίτη να χτυπήσει τη γη, ώστε να μπορέσουν να φτιάξουν κινητά» Jennifer Lawrence στο Don’t look up
Μετά από τις προειδοποιήσεις επιστημόνων αποφασίζουν να καταστρέψουν το μετεωρίτη, μέχρι το σχέδιο να ακυρωθεί τελικά από έναν μεγιστάνα, ώστε να εκμεταλλευτεί τα υλικά του για να ανταγωνιστεί την Κίνα στην κατασκευή κινητών. Celebrity επιστήμονες που ξεπουλιούνται για λίγα λεπτά δημοσιότητας, μισογυνισμός όταν μια γυναίκα επιλέγει να υπερασπιστεί την άποψή της, ρατσισμός και αποκλεισμός των μαύρων, πογκρόμ σε όσους επιστήμονες κάνουν κριτική στο ανορθολογικό αφήγημα της κυβέρνησης. Και το μόνο που μένει στην επιστημονική φαντασία είναι ο μετεωρίτης.
«Μα είναι ανάγκη να διχαζόμαστε συνέχεια;», «Είστε κομμούνια», «ο μετεωρίτης θα ανοίξει θέσεις εργασίας», ο μέσος πολίτης στο don’t look up
Όλα αυτά μέχρι να έρθει ο μετεωρίτης σε σημείο ορατής επαφής. Τότε η τελευταία λύση είναι το σλόγκαν μην κοιτάτε πάνω του κυβερνητικού επιτελείου. Τόσο απλά. Μέχρι το μπαμ. Όπου βέβαια το κυβερνητικό επιτελείο είχε διαφύγει ήδη μέσω διαστημικού τρένου. Το οποίο και πάλι είναι το μόνο σημείο επιστημονικής φαντασίας. Πρόσφατα στη χώρα μας αποκαλύφθηκε με τον πιο σκληρό τρόπο η ύπαρξη VIP ασθενών και αγκαζέ ΜΕΘ πολυτελείας, οι οποίες άνοιξαν τις αγκάλες τους για τον αρνητή μητροπολίτη, γνωστό τόσο για τις μάχες του ενάντια στην επιστημονική ερμηνεία της πανδημίας, όσο και για την περιφορά ενός κάστανου.
Το ίδιο επιφώνημα μην κοιτάτε ακούγεται επίσης συνέχεια. Μην κοιτάτε το πτώμα του Γρηγορόπουλου, μην κοιτάτε τους πρόσφυγες, μην κοιτάτε τις απολύσεις, μην κοιτάτε τη φτώχεια, μη κοιτάτε τα διαλυμένα νοσοκομεία, μην κοιτάτε τις ρεζερβέ ΜΕΘ, μην κοιτάτε τους διασωληνομένους εκτός ΜΕΘ, μην κοιτάτε τίποτα πέρα από την ψεύτικη εικόνα καθησυχασμού που μας σερβίρουν, από την εικόνα ενός «μετεωρίτη» που θα μας σώσει. Αυτό λένε οι τηλεπερσόνες (δημοσιογράφοι και επιστήμονες), αυτό λέει η κυβέρνηση, αυτό λένε και οι ψεκασμένοι που θεωρούν αντίσταση να αρνούνται να βλέπουν αυτό το οποίο εξελίσσεται μπροστά στα μάτια τους.
«Υπήρχε τελικά κάτι που δεν κάναμε;»
Με αυτό το ερώτημα τελειώνει η ταινία και ξαναρχίζει η πραγματικότητα. Θα κάνουμε το τόσο απλό βήμα να κοιτάξουμε; Ή φοβήθηκαμε πως θα γίνουμε γραφικοί και δυσάρεστοι; Και σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα η ΟΕΝΓΕ με τη συμβολή της μαχητικής πλειοψηφίας της ΔΗΠΑΚ κατάφερε να μείνει όρθια ανάμεσα στην αντικοινωνική στάση τόσο της κυβέρνησης, όσο και των ψεκασμένων, έβαλε το συλλογικό συμφέρον πέρα από τις οποίες προσωπικές ανάγκες προβολής, και για αυτό επέλεξε να έχει μια πρόεδρο (Αφροδίτη Ρέτζιου) και πολλά μέλη που κινούνται ως αγωνιστές επιστήμονες και όχι ως περιφερόμενοι μαϊντανοί, και έτσι εστίασε στον πραγματικό πυρήνα του προβλήματος: την εμπορευματοποίηση της πανδημίας προς όφελος του κεφαλαίου, ακόμα και αν δεν υπάρχει ούτε για αυτό κάποια έρευνα που να το αποδεικνύει.
Χριστοδούλου Πάνος, Βιοπαθολόγος / Εργαστηριακός Ιατρός, MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών, PGCert Διαχείρισης κρίσεων στη δημόσια υγεία και ανθρωπιστικής απάντησης, Μεταπτυχιακός φοιτητής στο ΠΜΣ Τρόφιμα, Διατροφή και Μικροβίωμα της ιατρικής του ΔΠΘ