Το χέρι του από μηχανής θεού

Αν η μπασκετική ΑΕΚ ήταν αυτή που έσπασε τον πάγο το 1968, ο ΠΑΟ ήταν η πρώτη ελληνική ομάδα που κατέκτησε την κορυφή του Έβερεστ. Κι ύστερα του έγινε συνήθεια, αφού ανέβηκε ξανά και ξανά, περισσότερες φορές από κάθε άλλη ομάδα, στα χρόνια που υπάρχει Φάιναλ Φορ. Τίποτα από αυτά όμως δε θα υπήρχε χωρίς τις βάσεις, που μπήκαν σαν σήμερα στο Παρίσι, στις 11 Απριλίου του 1996.

Ο ΠΑΟ πήρε την πρόκριση στο Φάιναλ Φορ αντιμετωπίζοντας με μειονέκτημα έδρας την Μπενετόν Τρεβίζο, με μια τάπα του Βράνκοβιτς στο Ρέμπρατσα, στην τελευταία φάση, να γίνεται προοίμιο για όσα θα ακολουθούσαν. Ο Ρέμπρατσα λίγα χρόνια αργότερα πήρε τη σκυτάλη των μεγάλων σέντερ του τριφυλλιού -με ενδιάμεσο κρίκο τον Κροάτη Ράτζα, που ήταν “παρών στα επινίκια του Παρισιού- κατακτώντας και αυτός ένα ευρωπαϊκό μαζί του.

Στο Παρίσι ο Παναθηναϊκός πήγε με τον αέρα του φαβορί και χωρίς το βραχνά του εμφυλίου με τον Ολυμπιακό, που είχε εξοντώσει και τους δύο αιώνιους, τα δύο τελευταία χρόνια. Το εμπόδιο της ΤΣΣΚΑ στο -που δεν ήταν ακόμα στο σημερινό της επίπεδο- ήταν σχετικά χαμηλής δυσκολίας, κάτι σαν προθέρμανση για τον τελικό, όπου οι πράσινοι θα συναντούσαν την Μπαρτσελόνα -από την οποία είχαν χάσει δύο φορές στους ομίλους. Οι Καταλανοί απέκλεισαν στον άλλο ημιτελικό (που είναι ζήτημα αν μπορεί να χαρακτηριστεί “ισπανικός εμφύλιος”) τη Ρεάλ του Ομπράντοβιτς -την απερχόμενη πρωταθλήτρια- σε μία από τις σπάνιες “αποτυχίες” του Ζοτς σε Φάιναλ Φορ.

Ούτε η Μπάρτσα είχε σηκώσει ποτέ “την κούπα την καλή”, με τη διαφορά πως με το Ρενέσες στον πάγκο, εξελισσόταν σε μία από τις πιο ηττοπαθείς (λούζερ) ομάδες του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Την επόμενη χρονιά μάλιστα θα έχανε με κάτω τα χέρια από τον Ολυμπιακό του Ίβκοβιτς, που θα έκανε το τρεμπλ -αλλά αυτό αργούσε ακόμα.

Ο Παναθηναϊκός εκείνης της χρονιάς είχε ηγέτη τον Ντομινίκ Ουίλκινς, το μεγαλύτερο όνομα που έχει έρθει ποτέ από το ΝΒΑ στην Ευρώπη. Ο Ντομινίκ δε φόρεσε ποτέ το χρυσό δαχτυλίδι του πρωταθλητή στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ετοιμαζόταν όμως να κατακτήσει την κορυφή της Ευρώπης και καθάρισε μόνος του τον τελικό με τους Ρώσους, με 35 πόντους. Στον τελικό πρόσθεσε άλλους 16, μαζί με 10 ριμπάουντ, ένα λιγότερο από τον Αλβέρτη που ήταν ο πρώτος σκόρερ των πράσινων. Αλλά ο ήρωας του αγώνα θα ήταν ένας άλλος παίκτης που δεν πέτυχε ούτε πόντο εκείνη τη βραδιά.

Ο τελικός εξελισσόταν πρίμα για τον Παναθηναϊκό του Μάλκοβιτς, που δεν έχασε ποτέ το πάνω χέρι μετά τα πρώτα λεπτά, έπαιζε καλή άμυνα στον Καρνισόβας -το αστερί της Μπάρτσα- και είχε προβάδισμα έντεκα πόντων, 2.45 πριν από τη λήξη. Εκεί οι μηχανές έσβησαν κι η ομάδα έπαθε μπλακ-άουτ (όπως ο Ολυμπιακός στο Τελ Αβίβ), που παραλίγο να το πληρώσει ακριβά, με τους Καταλανούς να μειώνουν στον πόντο και να πηγαίνουμε σε φινάλε γκρανκινιολικό (όπως θα έλεγε κι ο Χατζηγεωργίου, αν περιέγραφε τον αγώνα).

Ο Γιαννάκης έκανε λάθος στην τελευταία επίθεση του τελευταίου αγώνα της μεγάλης ευρωπαϊκής καριέρας του, το χρονόμετρο κόλλησε, ο Μοντέρο βγήκε στον αιφνιδιασμό σε θέση οφσάιντ, αλλά ο βαρύς Βράνκοβιτς -που έβλεπε να περνάν από μπροστά του σαν ταινία οι αποτυχίες στα προηγούμενα Φάιναλ Φορ, έκανε το σπριντ της ζωής του, πάτησε επί πτωμάτων (τον πεσμένο Κόρφα) και άπλωσε τη χερούκλα του, για να κόψει την μπάλα πριν καταλήξει στο καλάθι. Αλλά εμφανώς αφού είχε χτυπήσει στο ταμπλό -άρα έπρεπε να μετρήσει το καλάθι. Ο Βράνκοβιτς που έμεινε άποντος σε αυτόν τον αγώνα, δεν είδε ποτέ την εξέλιξη της φάσης, και ρωτούσε μετά τους άλλους γύρω του τι είχε γίνει.

Το τέλος άφησε τους μπλαουγκράνα να φωνάζουν για την αδικία (“Ωωω, είναι κλοπή” που θα έλεγε κι ο μακαρίτης ο Συρίγος) και να θεωρούν εαυτούς ηθικούς νικητές του αγώνα, για να τους απαντήσει ο Μπόζινταρ Μάλκοβιτς (το παγωμένο βλέμμα του στην παραπάνω φωτογραφία είναι όλα τα λεφτά) πως αν είναι έτσι, πρέπει να μοιράσουν το πριμ της νίκης στους παίκτες τους. Ένας άλλος αντίλογος είναι πως στα τελευταία δευτερόλεπτα έχει γίνει το “έλα να δεις” και μια σειρά παραβάσεις, πολύ πριν φτάσουμε στην επίμαχη φάση με το Μοντέρο, που δε θα συνέβαινε ποτέ, αν είχαν σφυριχτεί κανονικά.

Οι πανηγυρισμοί για το Κύπελλο ήταν έξαλλοι. Ο Βουρτζούμης συνέχισε να εμπλουτίζει τη συλλογή με τα διχτάκια του, ενώ ο Γιαννάκης έκανε δηλώσεις στα ελληνικά, τιμώντας με αυτόν τον τρόπο το ελληνικό μπάσκετ, που ήταν, έτσι κι αλλιώς, επί μια δεκαετία στην κορυφή. Οι οπαδοί του ΠΑΟ, που είχαν κερδίσει κατά κράτος τη μάχη της κερκίδας, παραληρούσαν και την επόμενη μέρα τίποτα δε θύμιζε Μεγάλη Παρασκευή, όπως έδειχνε το ημερολόγιο.

Εκείνες τις μέρες, άλλωστε, οι οπαδοί του ΠΑΟ πετούσαν στα σύννεφα, αφού μια βδομάδα πριν, το ποδοσφαιρικό τμήμα είχε φύγει με το διπλό από την έδρα του μεγάλου Άγιαξ (η κούρσα του Δώνη και το πλασέ του Βαζέχα στο γάμα του Βαν Ντερ Σάαρ) κι έτρεφε ελπίδες για έναν ακόμα τελικό. Τελικά οι Ολλανδοί τους κατέβασαν απότομα από το συννεφάκι και πήγαν αυτοί στον τελικό της Ρώμης, όπου έχασαν από τη Γιουβέντους του Ντελ Πιέρο, του Ζιντάν και του Ραβανέλι…

Ούτε η μπασκετική ομάδα είχε όμως αίσιο τέλος στην ιστορία της. Έχασε στους τελικούς του πρωταθλήματος από τον Ολυμπιακό, με την “κοπάνα” του Ντομινίκ και το ιστορικό 73-38 στον τελευταίο αγώνα στο ΣΕΦ. Την επόμενη χρονιά, που η ομάδα χρειαζόταν εμφανώς ανανέωση, ο Μάλκοβιτς έχτισε ένα συνονθύλευμα με κοινοτικούς -σαν “λεγεώνα των ξένων”- και έφυγε νύχτα, μετά τον αποκλεισμό από τον Απόλλων Πατρών στο Κύπελλο, ενώ ο ΠΑΟ έμεινε εκτός τετράδας στο πρωτάθλημα! Στο ενδιάμεσο είχε σταματήσει ο Γιαννάκης, ενώ εκτός από τον Ντομινίκ, έφυγε για το ΝΒΑ και ο μεγάλος ήρωας εκείνης της βραδιάς, Στόικο Βράνκοβιτς.

Μπορεί για τον ΠΑΟ η κατάκτηση του πρωταθλήματος να ήταν πιο δύσκολη κι από τον τίτλο στην Ευρωλίγκα, αλλά το νερό είχε μπει στο αυλάκι και τα επόμενα χρόνια, οι τίτλοι άρχισαν να έρχονται δυο-δυο κάθε χρονιά. Τίποτα δε θα ήταν το ίδιο όμως, χωρίς την πρώτη κούπα, που έσπασε το ρόδι…