Δε θα πάρεις Κύπελλο ποτέ, Πάσπαλιε…

Ο Ζάρκο Πάσπαλι(ε) ήταν ένα καθαρόαιμο ζαρκάδι της μεγάλης των πλάβι σχολής, με τρομερό μπασκετικό ταλέντο, που κανείς δεν ξέρει πού θα μπορούσε να φτάσει, αν δεν τον τιθάσευαν οι καταχρήσεις του. Στην πραγματικότητα, τον έλεγαν Paspalj, κάτι μεταξύ “Πάσπαλ” και “Πάσπαλι” -χωρίς “ε” στο τέλος- αλλά οι τότε οπαδοί δεν άφησαν μια μικρή λεπτομέρεια να τους χαλάσει ένα από τα πιο ιστορικά συνθήματα της εποχής.

Γεννήθηκε στις 27 Μαρτίου -που είναι ένα είδος γιορτής και εθνικής επετείου για τους Γιούγκους- του 1967 στη ΣΔ του Μαυροβουνίου. Πρωτόπαιξε μπάσκετ στη Μπούντουσνοστ και πήρε σύντομα μεταγραφή για την Παρτιζάν, όπου έσμιξε με το Βλάντε Ντίβατς κι αργότερα με τον Τζόρτζεβιτς και τον Ντανίλοβιτς. Ήταν από τα μεγαλύτερα ταλέντα της χρυσής γενιάς του και το 89′ έπεισε τον Γκρεγκ Πόποβιτς, με τις γιουγκοσλάβικες ρίζες, να προτείνει στους Σπερς, να του κλείσουν συμβόλαιο, μολονότι δεν είχε γίνει καν ντραφτ. Ωστόσο, η αγάπη του για την πίτσα και το τσιγάρο δεν τον άφησαν να κάνει καριέρα στο Σαν Αντόνιο.

Γύρισε στην Παρτιζάν, αλλά η ουσιαστική επανεκκίνηση στην καριέρα του ήρθε με την κάθοδό του στην Ελλάδα, για τον Ολυμπιακό του Ιωαννίδη. Ο Ζάρκο ήταν μια ασταμάτητη καλαθομηχανή που σκόρπιζε τρόμο και 40άρες κι έγινε ο ηγέτης της επιστροφής των ερυθρόλευκων στο κορυφαίο επίπεδο και τα πρωταθλήματα. Λατρεύτηκε όσο λίγοι από το κοινό, έμεινε όμως στην ιστορία ως μοιραίος στα κρίσιμα ευρωπαϊκά ραντεβού της ομάδας. Το 93′ με τη Λιμόζ, όταν πάτησε τη γραμμή και χάθηκε η πρόκριση στο Φάιναλ Φορ της Αθήνας, και το 94′ στο τελικό του Τελ Αβίβ, με τις χαμένες βολές στο τέλος, που τον σημάδεψαν για πάντα ψυχολογικά. Κι ήταν τρομερό να βλέπεις έναν παίκτη του 90% (που είχε 23/23 βολές σε ένα ματς με το Περιστέρι) να γίνεται σε μερικούς μήνες αναξιόπιστος και άστοχος από τη γραμμή.

Τον επόμενο χρόνο, ο Πάσπαλι διέβη το Ρουβίκωνα, φορώντας τα πράσινα με το τριφύλλι (σε μια άτυπη ανταλλαγή με το Βολκόφ), για να παίξει σε μια ντριμ-τιμ μαζί με Γκάλη, Γιαννάκη, Βράνκοβιτς, που θα χρειαζόταν τρεις μπάλες για όλους. Εκείνη η χρονιά ξεκίνησε με το 42-40 στο κύπελλο επί του Ολυμπιακού και τελείωσε με το 45-44 στο ντέρμπι των αιωνίων που έκρινε τον τίτλο στο ΣΕΦ -όταν άλλες χρονιές ο Πάσπαλι μοίραζε σαραντάρες μόνος του σε τέτοιους αγώνες.

Ο ΠΑΟ είχε αποτύχει στο Φάιναλ Φορ της Σαραγόσα στο ενδιάμεσο κι εκεί καθιερώθηκε το σύνθημα “δε θα πάρεις κύπελλο ποτέ, Πάσπαλιε…”, όσο κι αν αυτό ακουγόταν σαν ειρωνεία για έναν παίκτη που ήταν μέλος της μεγάλης Γιουγκοσλαβίας, τη διετία 1989-91, που σάρωσε τα πάντα λίγο πριν διαλυθεί. Το καλοκαίρι του 95′ όμως ο Πάσπαλι θα βίωνε την πιο γλυκιά εκδίκηση, με την επιστροφή της Γιουγκοσλαβίας (δηλ της Σερβίας, που περιελάμβανε όμως ακόμα το Μαυροβούνιο) στις διεθνείς διοργανώσεις και την κορυφή της Ευρώπης, στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας, κι ενώ όλο το ΟΑΚΑ φώναζε ρυθμικά LIE-TU-VA υπέρ των Λιθουανών, στον τελικό. Λίγο μετά ήρθε το ξέσπασμα του Ζάρκο, που σε άπταιστα ελληνικά -ήταν ήδη μια τετραετία στη χώρα μας- τραγουδούσε ειρωνικά το σύνθημα με το όνομά του: δε θα πάρεις κύπελλο ποτέ…

Τότε εικαζόταν πως θα έφευγε από την Ελλάδα, έπαιξε όμως άλλη μια χρονιά στον Πανιώνιο του Ίβκοβιτς, που έφτασε με θεαματικό μπάσκετ στην τρίτη θέση. Κι επέστρεψε ένα χρόνο αργότερα -με ενδιάμεσο σταθμό ένα ακόμα μέτριο πέρασμα από το ΝΒΑ- για τον Άρη, όπου πήρε ένα ακόμα κύπελλο, από τα πλέον ιδιαίτερα στην ιστορία του θεσμού, όντας τραυματίας -με ένα πόδι ουσιαστικά- και απλήρωτος. Από αυτή τη διοργάνωση, μας έχει μείνει και η τρομερή σάτιρα των ΑΜΑΝ στον Ιωαννίδη, με το σκετσάκι όπου έβγαζε καπνούς από τα αυτιά…

Την επόμενη χρονιά, ο Ζάρκο πήγε στην Μπολόνια, αλλά αποδεσμεύτηκε στα μέσα της σεζόν, λόγω της κακής φυσικής του κατάστασης και την ίδια χρονιά, αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, σε ηλικία μόλις 32 ετών. Πριν από λίγους μήνες απασχόλησε πάλι την επικαιρότητα, με τη σοβαρή περιπέτεια υγείας που τον ταλαιπώρησε -καρπός των κακών του συνηθειών, που δεν τις εγκατέλειψε ποτέ.

Ο Πάσπαλι φαίνεται, προς το παρόν, να κερδίζει την πιο κρίσιμη μάχη για τη ζωή. Κι όπως θα κοιτά πίσω τη μεγάλη -κι ας τελείωσε άδοξα- καριέρα του, θα χαμογελά ειρωνικά, παρέα με τα τρόπαιά του, για το αξέχαστο σύνθημα που προφήτευε, πως…

“Δε θα πάρει(ς) Κύπελλο ποτέ”

…κι έκανε λάθος, ακόμα και στο όνομά του!