Είναι θέμα παιδείας

Το βασικό αφήγημα των αθλητικογράφων είναι πως στο μπάσκετ υπάρχουν δύο Άγιες Οικογένειες, που επενδύουν τα λεφτά τους και το κρατάνε ζωντανό, για την ψυχή της μάνας τους, χωρίς να κερδίζουν τίποτα. Έρχονται όμως κάτι λίγοι ανεγκέφαλοι και τα καταστρέφουν όλα, αμαυρώνουν το πρωτάθλημα και τις αγαθοεργίες των επενδυτών. Χώρια ότι δοκιμάζουν την ανοχή των ευεργετών, που μπορεί μια μέρα να τα βροντήξουν όλα και να μας αφήσουν σύξυλους στη μιζέρια μας. Έτσι, κάθε φορά που έχουμε φαινόμενα βίας και επεισόδια, σε επανάληψη (καρμπόν με τα προηγούμενα και τα επόμενα) βάζουν να παίξει η κασέτα που λέει: δεν υπάρχει κράτος, μπλα-μπλα, ηλεκτρονικά εισιτήρια, μπλα-μπλα, κάμερες στα γήπεδα, και φτου κι απ’ την αρχή.

Ναι αλλά οι ανεγκέφαλοι δεν είναι απλώς μια χούφτα -αν ήταν έτσι θα είχαν απομονωθεί εύκολα και προ πολλού. Είναι βασικά όλοι αυτοί που ομολογούν τραγουδιστά “δεν είμαστε καλά, δεν έχουμε μυαλό, είμαστε άρρωστοι…”, που εξαρτούν τη ζωή τους και την ψυχολογική τους διάθεση από την ομαδάρα, και βασικά από τις νίκες -που τους λείπουν στην καθημερινή ζωή, όπου οι σφαλιάρες είναι απανωτές. Κι έτσι το τελευταίο που τους ενδιαφέρει είναι το άθλημα σαν παιχνίδι, η απόλαυση που προσφέρει. Αντ’ αυτού θέλουν να γαμ… τον αντίπαλο, σαν τους “επιβήτορες” που ψάχνουν να επιβεβαιώσουν τον εαυτό τους και τη μιζέρια της ύπαρξής τους, που έχει ανάγκη από τέτοιες νίκες και υποκατάστατα χαράς, έστω και με μισό-μηδέν, με πέτσινο πέναλτι, με κάκιστο θέαμα και την ψυχή στο στόμα, αγχωμένη μαλακία-Διδυμότειχο μπλουζ, αντί για έρωτα και παιχνίδι, τις αγνές συγκινήσεις που προσφέρουν, ακόμα και αν δε φτάσεις στο τέλος και νικήσει ο άλλος. Όταν όμως δεν αντέχεις την ήττα, και βασικά το παιχνίδι που την περιέχει σαν ενδεχόμενο, προτιμώντας τη νίκη με κάθε τρόπο, θεμιτό ή αθέμιτο, είναι αναπόφευκτο να τα σπας και να μπαχαλεύεις τον αγώνα, όταν βλέπεις να νικάει ο εχθρός, και μάλιστα μες στο σπίτι σου, τέτοια “ατίμωση”, σα να σε κερατώνουν στην κρεβατοκάμαρά σου.

Η μοναξιά του λαϊκού ηγέτη

Ναι αλλά το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι. Βρωμάει από τους συνδέσμους που οργανώνουν την αποχαύνωση και την ανεγκεφαλιά, την αγάπη για την ομάδα και το αφεντικό της, τα συλλαλητήρια για να του χαρίσει χρέη το δημόσιο, να του χτίσει γήπεδο, να μη βολέψει τους ανταγωνιστές του.

Το ψάρι βρωμάει από τις “Άγιες Οικογένειες” που πουλάνε τουπέ, ευ αγωνίζεσθαι και “αθλητικό πολιτισμό” για τα μάτια του κόσμου, με τις κοινές, συμφιλιωτικές τους βόλτες στο παρκέ. Αλλά στην πρώτη ευκαιρία, δυναμιτίζουν το κλίμα σαν τα χειρότερα χουλιγκάνια. Όπως ο Γιαννακόπουλος που έλεγε τις προάλλες για το νόμο του ΟΑΚΑ -λες κι ήταν ο νόμος της ζούγκλας- που θα μιλήσει, κι ας το κλείσουν. Αλλά βγαίνει μετά υπεράνω αθλητικού νόμου και ζητά “ιπποτικά” να μην ισχύσει, γιατί “γουστάρουμε να ερχόμαστε εδώ και να νικάμε”, αφού ούτως ή άλλως έμαθε να ‘ναι πάντα “υπεράνω νόμου”. Κι αν αυτός είναι ο ορισμός της λούμπεν αστικής τάξης, οι Αγγελόπουλοι δεν πάνε πίσω σε αυτήν την “άμιλλα”. Είτε παλιότερα με γραφικές αντιδράσεις (όπως τα μπλουζάκι με το 18-2 στις βολές), είτε τώρα, που ανέχονται τον Τσουκαλά να κόβει βόλτες στο ΣΕΦ και να κάνει συστάσεις από το μικρόφωνο και την κερκίδα να φωνάζει “ένα-δύο-τρία απόψε η Ριζούπολη θα μοιάζει εκκλησία”.

Ο χουλιγκανισμός, η άρρωστη αντιπαλότητα που μικραίνει και τις δύο πλευρές, η σκοπιμότητα, τα παιδικά λάθη, το άθλιο θέαμα, τα κουραστικά ματς που είναι πιο μονότονα και βαρετά κι από 20 ώρες ταξίδι με πούλμαν… είναι όλα όψεις του σύγχρονου επαγγελματικού αθλητισμού και του συστήματος που βάζει το κέρδος στο επίκεντρο.
–Ναι, αλλά στην πολιτισμένη Ευρώπη προστατεύουν καλύτερα το προϊόν τους και κερδίζουν πολλά σε βάθος χρόνου, μπορεί να πει κανείς.
–Ναι, αλλά ποιος λέει πως οι ιδιοκτήτες δεν κερδίζουν έμμεσα από αυτήν την κατάσταση, με τους ιδιωτικούς στρατούς που φτιάχνουν, που είναι η πιο αποτελεσματική ασπίδα για τα συμφέροντά τους; θα απαντήσω εγώ.

Κατά τα άλλα: μετά από μία χρονιά-Μαραθώνιο, ο Ολυμπιακός έφτασε ξεζουμισμένος στην τελική ευθεία, κι είδε τα αστέρια του (Σπανούλης, Πρίντεζης) να σέρνονται και να είναι το ένα χειρότερο από το άλλο. Και όσοι μιλούσαν ένα μήνα πριν, μετά την πρόκριση επί της ΤΣΣΚΑ στον τελικό του Φάιναλ Φορ, για την καλύτερη ομάδα της δεκαετίας, τώρα ζητάνε ευθύνες και το κεφάλι του Σφαιρόπουλου, για τις κακές εμφανίσεις και το άδειο ρεζερβουάρ.

Στον Παναθηναϊκό, οι παίκτες έμοιαζαν να παίζουν για τον εαυτό τους και το επόμενο συμβόλαιό τους, κόντρα στα προγνωστικά, τη λογική, ακόμα και στον ίδιο τον πρόεδρό τους, που δε δίσταζε να τους καρφώνει ακόμα και τις παραμονές των αγώνων, για την εξωγηπεδική τους ζωή (δε με αφήσατε να τους διώξω, έγραφε σχολιάζοντας κάποιες φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν, προτού αποδειχτεί πως ήταν πολύ παλιότερες κι όχι τωρινές). Εξ ου και το επικό σύνθημα “γεια σου Παπά, και κόψε τα ποτά”, των οπαδών στα επινίκια, που σχεδόν τρόλαρε το αφεντικό της ομάδας. Τον τελευταίο που δικαιούται να πανηγυρίζει και να καμαρώνει για αυτόν τον τίτλο.

Αλλά τι σημασία έχει;

Σημασία έχει πως μετά τους περυσινούς αλησμόνητους τελικούς, στο αντίο του Διαμαντίδη, που ανέβασαν τον πήχη σε δυσθεώρητα επίπεδα, επιστρέψαμε στην… κανονικότητα, στα γνωστά και καθιερωμένα: “τσο και λο” και στο ίδιο έργο θεατές, κεκλεισμένων των μυαλών.

Είναι θέμα παιδείας, θα πουν κάποιοι -κι είναι και της μόδας το σύνθημα.

Μόνο που οι ανεγκέφαλοι δεν έτυχαν. Πέτυχαν. Είναι κι αυτή μια μορφή συνείδησης (απολιτίκ και… αταξίκ) που καλλιεργεί συνειδητά η εξουσία, για να εκτονώνει τη συσσωρευμένη δυσαρέσκεια, σε ανώδυνα μονοπάτια. Και αντί να τα βάζουμε με τους “μαθητές”, που “δεν παίρνουν τα γράμματα”, πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά το σχολείο της ζωής που έβγαλαν, η κοινωνία που τους μόρφωσε και τι γράμματα τους έμαθε…

Παιδεία, ε; Να…!

Υγ: εδώ θα κολλούσε ακόμα κι η πορεία του μακαρίτη, του Κώστα Τσάκωνα, που έξι χρόνια (πανεπιστήμιο, έξι χρόνια μεταπτυχιακά…) μετά από το “Μάθε παιδί μου γράμματα“, πρωταγωνίστησε στη βιντεοκασέτα “Μάθε παιδί μου μπάσκετ“…