Ήταν ένας μικρός Καλάθης…

Μπορεί να μην είναι το πρώτο πρόσωπο που σου έρχεται στο μυαλό, όταν σκέφτεσαι μια πράσινη φανέλα με το 33 στην πλάτη και το τριφύλλι στο στήθος… Μπορεί να μην είναι καν ο απόλυτος μύθος σε μια ομάδα που πίνει ακόμα νερό από την πηγή του 3D Διαμαντίδη… Είναι όμως ο Νικ Καλάθης και όταν κλείσει το κεφάλαιο της καριέρας του, θα έχει γράψει μερικές χρυσές σελίδες στο βιβλίο της ιστορίας του Ευρωπαϊκού μπάσκετ. Και αν είχε λίγο πιο αξιόπιστο μακρινό σουτ, πιθανότατα να είχε γράψει μερικές ακόμα και στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.

Εκεί δηλαδή όπου γεννήθηκε, στις 7 Φεβρουαρίου 1989, και έκανε τα πρώτα του μπασκετικά βήματα. Στο σχολείο θεωρούνταν μεγάλος σκόρερ -κι ας μας φαίνεται περίεργο σήμερα, που έχει καθιερωθεί ως οργανωτής-πασέρ-, ενώ ένας από τους προπονητές του πίστευε πως μπορεί να γίνει ο νέος Στιβ Νας. Ο Καλάθης πέτυχε διάφορα λυκειακά ρεκόρ και αξιοσημείωτες επιδόσεις στην περιφέρεια του κολεγίου του, άφησε όμως στη μέση τις σπουδές του, για να πάρει την ευκαιρία που του έδινε ο ΠΑΟ, στα “πάτρια εδάφη” -όπου έκανε ήδη καριέρα ο μεγάλος αδερφός του, Πατ.

Η φράση μπαίνει εντός εισαγωγικών, όχι προφανώς για να αμφισβητήσει τη διαδρομή των προγόνων του από τη Λήμνο και την ιστορία του Βασίλη Καλαθά που μετακόμιζε στις ΗΠΑ στις αρχές του περασμένου αιώνα. Αλλά γιατί ο πατέρας του Νικ είχε υιοθετηθεί από μετανάστη δεύτερης γενιάς, και έτσι ο Καλάθης δε γνώριζε λέξη ελληνικά όταν ήρθε στη χώρα μας -και ακόμα δεν το έχει αποτολμήσει δημόσια στην κάμερα. Φρόντισε γρήγορα όμως να μάθει τι σημαίνει το επίθετο της οικογένειας στα ελληνικά και να δείξει πως έχει και τη χάρη εκτός από το όνομα.

Δεν έγινε κατευθείαν βασικός στα 20 του στον ΠΑΟ του Ομπράντοβιτς, όπως νόμιζε, αφού είχε μπροστά του μια μικρή ντριμ-τιμ Διαμαντίδη, Γιασικέβιτσιους και Σπανούλη. Θήτευσε όμως με τους καλύτερους και το 2011 ήταν έτοιμος να κάνει τη διαφορά στην προημιτελική σειρά με την Μπαρτσελόνα, και να αναλάβει αποστολή κομάντο ως προσωπικός αντίπαλος του Ναβάρο. Έγινε ο κρυφός άσος στο μανίκι του Ζοτς, είχε ενεργό ρόλο και στο Φάιναλ Φορ της Βαρκελώνης, στο τελευταίο Ευρωπαϊκό του τριφυλλιού, και άφησε τα διαπιστευτήριά του για αυτά που θα ακολουθούσαν.

Το τέλος της εποχής Ομπράντοβιτς και οι ανακατατάξεις στην ομάδα, τον έφεραν στη Ρωσία, για λογαριασμό της Λοκομοτίβ Κούμπαν, με την οποία πήρε το EuroCup τη σεζόν 2012-13 και αναδείχτηκε MVP της διοργάνωσης. Οι συνθήκες ήταν πλέον ώριμες για το μεγάλο άλμα στο ΝΒΑ.

Το Ντάλας είχε στείλει τα δικαιώματά του με τους Γκρίζλις -που είχαν ως ηγέτη τον μικρό Γκασόλ. Ο Καλάθης βγήκε MVP του μήνα το Φλεβάρη του ’14, έδειξε πως μπορεί να σταθεί στο κορυφαίο επίπεδο, δεν έγινε όμως ποτέ Στιβ Νας και αναντικατάστατο στέλεχος της ομάδας, συλλέγοντας απλώς παραστάσεις και εμπειρία. Η τελευταία φαινόταν πια και στα μαλλιά του, που άρχισαν να τον εγκαταλείπουν νωρίς και συνδέθηκαν με την αρνητική περιπέτεια που είχε στο τέλος της πρώτης χρονιάς, όταν ανιχνεύτηκε μια απαγορευμένη ουσία στον οργανισμό του και τιμωρήθηκε. Ο ίδιος το απέδωσε σε ένα φάρμακο που πήρε για την τριχόπτωση, το οποίο μπορεί να μην απέδωσε τελικά, αλλά θα το θυμάται για πάντα -για τους λάθος λόγους.

Μετά από μια διετία, αποφάσισε να κλείσει αυτό το κεφάλαιο, επιστρέφοντας στην Ευρώπη και τον Παναθηναϊκό, όπου προοριζόταν να γίνει ο διάδοχος του Διαμαντίδη και ο επόμενος ηγέτης της ομάδας. Δεν είναι βέβαιο ότι μπόρεσε να μπει στα παπούτσια του και να περάσει τον πήχη, σίγουρα όμως πέταξε πολύ ψηλά, προκαλώντας πάντως τα πιο αντιφατικά σχόλια όλα αυτά τα χρόνια, με το τριφύλλι στο στήθος: από γκρίνια μέχρι αποθέωση…

Γκρίνια για το υψηλό συμβόλαιο, γιατί έχανε τα λέι-απ, γιατί δεν κόλλησε με τον Τζέιμς (που έφυγε), γιατί δεν έχει καλό σουτ, για την “ασυλία” του, γιατί δεν είναι ηγέτης, γιατί δεν πήγε ξανά την ομάδα σε Φάιναλ Φορ, για κάποιες εμφανίσεις του στην Εθνική και για όλα τα κακά του κόσμου.

Αποθέωση γιατί είναι πραγματική καλαθομηχανή, αλλά πλέον για τις ασίστ που βγάζει -για τις οποίες ο μαιτρ του είδους Γιασικέβιτσιους είχε πει ποιητικά ότι μπορούν να σου ψιθυρίσουν περνώντας από το αυτί σου. Κι επίσης, γιατί είναι σκυλί-εξολοθρευτής στην άμυνα, γιατί μόλις βγει η ομάδα καταρρέει, γιατί παίζει nonstop στα κόκκινα 30 λεπτά μέσο όρο, γιατί πέτυχε τριπλ-νταμπλ μπαίνοντας σε ένα κλειστό κλαμπ, γιατί το φλέρταρε άλλες τόσες φορές πριν το πετύχει, γιατί έχει μέσους όρους κοντά στο τριπλ-νταμπλ, γιατί έχει κάνει εμφανίσεις επιπέδου MVP, γιατί παίρνει παιχνίδια μόνος του κτλ…

Ειδικά αυτό με τις ασίστ έχει πάψει να είναι αστείο, αφού ο Καλάθης κινείται στους δικούς του ρυθμούς και είναι βέβαιο ότι πολύ σύντομα θα του ανήκει η κορυφή της σχετικής λίστας, στα χρονικά της Ευρωλίγκα, ως ο κορυφαίος πασέρ όλων των εποχών. Εξίσου χαρακτηριστικό είναι ότι έχει μόνος του τόσα νταμπλ-νταπλο όσα διάφοροι θρύλοι της Ευρωλίγκα μαζί (από τον Διαμαντίδη και τον Σπανούλη, μέχρι τον Τεόντοσιτς και τον Σέρχιο Ροντρίγκες).

Πιο εντυπωσιακό όμως και από τις ασίστ που βγάζει από το καπέλο, είναι τα (αναπόφευκτα) σκαμπανεβάσματα στην απόδοσή του που μοιάζουν να “δικαιώνουν” τους πάντες, θαυμαστές και επικριτές -κάνοντάς τους μάλιστα ακόμα πιο φανατικούς και βέβαιους για την άποψή τους, που πατάει σε δεδομένα.

Το μόνο βέβαιο είναι πως ανεξάρτητα από τον επίλογο θα λείψει σε όλους, όταν αποχωρήσει -ήδη ετοιμάζει το κύκνειο άσμα του στην Εθνική του Πιτίνο, ίσως μετά τους Ολυμπιακούς του Τόκιο. Και η χτεσινή αποθέωση στο ΟΑΚΑ, όπου έκανε γενέθλια στο γήπεδο, ήταν η καλύτερη αναγνώριση που μπορούσε να έχει.