60 χρόνια αργότερα και σε θυμούνται ακόμα η Σάντος και ο Πελέ!

Ήταν 4 Ιούλη του 1961, στο κατάμεστο στάδιο ‘Απόστολος Νικολαϊδης’ όταν η σπουδαία βραζιλιάνικη ομάδα Σάντος, έχοντας στις γραμμές της το “μαύρο διαμάντι” Πελέ και στα πλαίσια της ευρωπαϊκής της περιοδείας ή ορθότερα του ευρωπαϊκού της περιπάτου, έμελλε να υποκλιθεί στο μεγαλείο της ομάδας του θρύλου των γηπέδων, του Ολυμπιακού, ο οποίος πριν ακριβώς από 60 χρόνια έγραφε μία ακόμη χρυσή σελίδα στην πλούσια ιστορία του.

Όπως κάθε καλοκαίρι, έτσι και το 1961, η παγκοσμίως ξακουστή υπερομάδα της εποχής Σάντος, με το ρόστερ γεμάτο από πολλούς Βραζιλιάνους αστέρες και μάγους της στρογγυλής θεάς, όπως οι Κουτίνιο, Ζίτο, Πέπε και Πελέ, ξεκινάει την περιοδεία της στα ευρωπαϊκά γήπεδα, μια πορεία στην οποία θα πέσουν θύματα πολλές μεγάλες ομάδες, η μία μετά την άλλη, με τουςCoutinho και Pele να γεμίζουν τα δίχτυα των αντιπάλων με αμέτρητα γκολ. Η Σάντος θα εξουδετερώσει στο πέρασμά της από την Αγγλία τη Sheffield Wednesday με 4-2, στην Πορτογαλία θα νικήσει τη Benfica με 6-3, στην Ιταλία θα περάσει εύκολα τις Roma με 5-0 και Inter με 4-1,  στην Ελβετία θα ισοπεδώσει με 8-2 τη Βασιλεία, στη Γερμανία θα ηττηθούν οι Wolfsburg με 6-3, Karlsruher με 8-6, ενώ το Αμβούργο θα καταφέρει να αποσπάσει μία ισοπαλία με σκορ 3-3. Ούτε η Γαλλία θα καταφέρει να σταθεί εμπόδιο στο διάβα της Σάντος καθώς τόσο η Olympique Lyonnais θα ηττηθεί 6-2, όσο και η Racing Paris θα γνωρίσει την ήττα και μάλιστα δύο φορές μέσα στην ίδια εμδομάδα με σκορ 6-1 και 5-4.

Και φτάνουμε στην Ελλάδα που η έλευση και μόνο της θρυλικής ομάδας Σάντος, του Πελέ και των υπόλοιπων αστέρων έχει προκαλέσει σάλο με το θέμα να είναι πρώτη είδηση στο ραδιόφωνο και εξώφυλλο σε όλες τις εφημερίδες της εποχής. Πρώτη η ΑΕΚ θα πέσει στη μάχη με σκορ 3-0, θα ακολουθήσει ο Παναθηναϊκός με 3-2 και μένει ο Ολυμπιακός στις 4 του Ιούλη. Είναι ακόμη μεσημέρι όταν το στάδιο της Λεωφόρου ξεκινά να γεμίζει από οπαδούς του Ολυμπιακού που έχουν καταφέρει να αποκτήσουν το πολυπόθητο εισιτήριο των 35 δραχμών, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο αν σκεφτεί κανείς πως ο βασικός μισθός στη χώρα την εποχή εκείνη δεν ξεπερνούσε τις 1.000 δραχμές το μήνα. Το βραδάκι βρίσκει το γήπεδο κατάμεστο και τις ομάδες να βγαίνουν στον αγωνιστικό χώρο για προθέρμανση, με τη Santos να κατεβαίνει με όλα τα ποδοσφαιρικά της όπλα σε πλήρη παράταξη, γνωρίζοντας πως θα κληθεί να αντιμετωπίσει την καλύτερη ελληνική ομάδα της εποχής. Έτσι λοιπόν την αρχική ενδεκάδα της Σάντος αποτελούν οι Laerzio, Jetulio, Mauro, Dalmo, Lima, Dorval, Mengalvio, Zito, Coutinho, Pelé, Pepe.

Από την άλλη πλευρά, η ομάδα του Ολυμπιακού βρίσκεται σε ένα μεταιχμιακό επίπεδο με το ρόστερ του να διαθέτει αφενός μερικούς από τους θρυλικούς παίκτες της δεκαετίας του ’50 όπως οι Μπέμπης και Κοτρίδης, αφετέρου να περιλαμβάνει το νέο αίμα της ομάδας, τους παίχτες που θα χτίσουν μελλοντικά την περίφημη ‘ομαδάρα του Μπούκοβι, την Ολυμπιακάρα’! Έτσι ο Θρύλος παρατάσσεται αρχικά με το Σάββα Θεοδωρίδη να φυλάει την εστία και τους Καμπόλη, Στεφάνακο, Πολυχρονίου και Σημαντήρη στην άμυνα, τους Κοτρίδη, Γκαβέζο, Παπάζογλου και Μπέμπη στο κέντρο και στην επίθεση τους Αντώνη Πωσειδώνα και ‘Φόντακα’, κατά κόσμον Γιώργο Σιδέρη. Γίνεται η σέντρα και το γκολ του Αντώνη Πωσειδώνα στο δέκατο μόλις λεπτό του ματς θα πυρπολήσει τις κερκίδες της Λεωφόρου, με 25.000 φιλάθλους του Ολυμπιακού να πανηγυρίζουν όρθιοι!

Το ματς συνεχίζει να εξελίσσεται σε φρενήρη ρυθμό, με τον Ολυμπιακό να δίνει εκείνος το τέμπο, να έχει τόσο την κατοχή όσο και το πάνω χέρι στο πρώτο ημίχρονο. Δύο λεπτά πριν τη λήξη του πρώτου μέρους ο Τάσος Σουρούνης, που αντικατέστησε από την αρχή σχεδόν του ημιχρόνου τον τραυματία Θανάση Μπέμπη, θα κάνει ένα μακρινό και ξερό σουτ το οποίο θα βάλει τη μπάλα στο πλεχτό του Βραζιλιάνου γκολκίπερ, ο οποίος δεν εκτίμησε σωστά τη φάση, υποτίμησε το σουτ, με αποτέλεσμα να χάσει τη μπάλα από τα χέρια του και να γράψει το 2-0 υπέρ του Ολυμπιακού. Το ‘Απόστολος Νικολαϊδης’ φλέγεται ξανά και ο ερυθρόλευκος κόσμος παραληρεί στις κερκίδες του. Μελανό σημείο της γιορτής η τραγική απώλεια ενός εξηντάχρονου φιλάθλου ο οποίος υπέστη καρδιακό επεισόδιο με τη σημείωση του δεύτερου τέρματος.

Το δεύτερο ημίωρο βρίσκει τη Σάντος θυμωμένη και γεμάτη πείσμα να αγωνίζεται δυναμικά ώστε να γυρίσει το εις βάρος της παιχνίδι, που αν και φιλικό, είναι το πρώτο που κινδυνεύει να χάσει σε ολόκληρη την καλοκαιρινή ευρωπαϊκή της περιοδεία. Έτσι οι Βραζιλιάνοι αλλάζουν τρόπο παιχνιδιού και αφήνουν το τεχνικό θεαματικό ποδόσφαιρο, ξεκινώντας το στυλ αλάνας με κλωτσιές, δυνατά κοψίματα, άτσαλα τάκλιν και βρώμικα χτυπήματα εκτός φάσης, όπως θα γράψουν την επόμενη μέρα και οι αθλητικές εφημερίδες. Στο ’50 μια στημένη φάση θα φέρει το Zito στο σημείο εκτέλεσης φάουλ, με τη μπάλα να αλλάζει πορεία χτυπώντας πάνω στο Μίμη Στεφανάκο και ξεγελώντας το Σάββα Θεοδωρίδη να καταλήγει στα δίχτυα, γράφοντας το 2-1. Από το ματς δεν έλειψαν ούτε τα παρατράγουδα καθώς ένα εκτός φάσης χτύπημα του Κουτίνιο στον Κοτρίδη φέρνει τους δύο παίκτες στα χέρια, τους οποίους σπεύδουν οι υπόλοιποι παίκτες να χωρίσουν, καταφέρνοντας ωστόσο μόνο τη διεύρυνση του καβγά. Στον αγωνιστικό χώρο εισβάλλουν λίγοι φίλαθλοι του Ολυμπιακού και η αστυνομία που τελικά θα λήξει το επεισόδιο, με το διαιτητή του αγώνα, κύριο Ιωαννίδη να δείχνει κόκκινη κάρτα στον Κουτίνιο για το εκτός φάσης χτύπημα στον Κοτρίδη και τη Σάντος να συνεχίζει το ματς με δέκα παίκτες. Η πίεση από πλευράς Σάντος συνεχίστηκε αμείωτη για τα υπόλοιπα σαράντα λεπτά, χωρίς όμως να καταφέρει να λυγίσει το Θρύλο. Μάλιστα το τελικό σκορ λίγο έλλειψε να γίνει 3-1, όταν ο Σιδέρης με ένα δυνατό σουτ τράνταξε το δοκάρι της Σάντος στο 75ο λεπτό, με τον τερματοφύλακα να είναι εκτός θέσης, ευκαιρία που για λίγα χιλιοστά δεν μετατράπηκε σε γκολ. Αξίζει να σημειωθεί πως ο μάγος Πελέ καθ΄όλη τη διάρκεια του ματς ήταν ουσιαστικά απών, με τον αλύγιστο Κώστα Πολυχρονίου να τον έχει διαβάσει καλά και να τον εξουδετερώνει με ασφυκτική άμυνα σε όλο τον αγώνα. Ο μεγάλος Πελέ έφυγε με δάκρυα στα μάτια από τη Λεωφόρο, μαζί με τους υπόλοιπους συμπαίκτες του αστέρες του ποδοσφαίρου και τη Σάντος κατατροπωμένη από το Θρύλο, την ομάδα λαϊκής βάσης των ναυτεργατών του Πειραιά.

Η λήξη του αγώνα θα στήσει ένα ξέφρενο πανηγύρι στις κερκίδες της λεωφόρου με την ομάδα του Ολυμπιακού να κάνει αγκαλιασμένη το γύρο του θριάμβου και να αποθεώνεται από τους φιλάθλους της. Ο Θρύλος ήταν η πρώτη και μοναδική ομάδα που κέρδιζε την αήττητη και παντοδύναμη Σάντος που στο άκουσμά της και μόνο έτρεμε κάθε ομάδα του πλανήτη. Η νίκη ήταν ακόμη πιο σπουδαία αν σκεφτεί κανείς το χάος που υπήρχε τότε μεταξύ του ελληνικού και του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου. Η γιορτή μεταφέρεται από τους Αμπελόκηπους στην Ομόνοια, στο Πασαλιμάνι και στη Φρεαττύδα και σε ολόκληρο τον Πειραιά! Ο κόσμος πανηγύριζε και τραγουδούσε το έπος που είχε γράψει ο Ολυμπιακός λίγες ώρες πριν. Τραγούδια όπως αυτό που σκάρωσαν οι ρεμπέτες Στράτος Παγιουμτζής και Μαρίνος Γαβριήλ και λέει “Ολυμπιακέ μεγάλε, Ολυμπιακέ τρανέ που εσάρωσες τη Σάντος την ομάδα του Πελέ”.

Το πάθος και η ανωτερότητα των παικτών του Ολυμπιακού βρήκαν κοινή αποδοχή από όλους με την είδηση να γίνεται πρώτο θέμα στην Ελλάδα και να ταξιδεύει αστραπιαία σε όλο τον κόσμο. Την επόμενη μέρα, αλλά και για εβδομάδες μετά το ματς, όλες οι εφημερίδες και ειδικά ο αθλητικός τύπος ήταν γεμάτος εξώφυλλα που εξυμνούσαν τον Ολυμπιακό και περιέγραφαν το θρίαμβό του.

Η νίκη αυτή του Ολυμπιακού επί της Σάντος έκανε την ομάδα ξακουστή στον κόσμο και διαχρονικό τραγούδι στα χείλη των φιλάθλων της ομάδας, καθώς οι στιγμές εκείνες χαράχτηκαν πέρα από τις μνήμες τους και στους στίχους του ύμνου της ομάδας, γραμμένος από τους Σπύρο Βαλσαμάκη και Κωνσταντίνο Κιλιμάντζο, σε ερμηνεία του Χρήστου Βολιώτη.

“Δόξα στα παιδιά σου Ολυμπιακέ, χιλιοτραγουδισμένε, στον κόσμο ξακουστέ.
Τρέμουν στ’ άκουσμά σου Ολυμπιακέ κι ακόμα σε θυμούνται η Σάντος κι ο Πελέ!”