Μοχάμεντ Άλι: “Δεν έχω τίποτα να χωρίσω με τους Βιετκόνγκ. Κανείς τους δε με είπε ποτέ βρωμο-νέγρο”

Ο Μοχάμεντ Άλι ήταν ένας από τους μεγαλύτερους πυγμάχους της ιστορίας, τόσο για τα αθλητικά του επιτεύγματα και το απαράμιλλο στιλ του (με κατεβασμένα χέρια, απέφευγε πιο πολύ με την κίνηση του σώματος τα χτυπήματα του αντιπάλου, χωρίς να τα αποκρούει), όσο και με τη στάση του εκτός ρινγκ, που του στέρησε κάποιους τίτλους και διακρίσεις, αλλά γιγάντωσε το ανάστημά του και την προσωπικότητά σου συνολικά.

Το 1960, σε ηλικία 18 ετών, ο Μοχάμεντ Άλι είχε καταφέρει ήδη να στεφθεί παγκόσμιος πρωταθλητής και χρυσός Ολυμπιονίκης (ο νεότερος της ιστορίας) στους αγώνες της Ρώμης. Ο θρύλος διηγείται πως ο Άλι πέταξε στις όχθες του ποταμού Οχάιο το μετάλλιό του, οργισμένος από το ρατσισμό που βίωσε σε ένα εστιατόριο, που απαγόρεψε την είσοδο σε αυτόν και την παρέα του, εξαιτίας του χρώματος της επιδερμίδας του. (Υπάρχουν ωστόσο και κάποιοι που αμφισβητούν την ιστορική ακρίβεια του περιστατικού).

Τότε ονομαζόταν ακόμα Κάσιους Κλέι. Λίγα χρόνια αργότερα όμως γίνεται Μουσουλμάνος κι αλλάζει το όνομά του σε Μοχάμεντ Άλι, με το οποίο έγινε παγκοσμίως διάσημος. Ο Άλι προσέγγισε ταυτόχρονα το κίνημα των Μαύρων Μουσουλμάνων κι ήρθε σε επαφή με το Μάλκολμ Χ, ενώ θεωρούσε πλέον το “Κάσιους Κλέι” ως ένα αναξιοπρεπές όνομα δούλου, ενός μπάρμπα-Θωμά.

Πολύ δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί τότε τους απρόβλεπτους μπελάδες που θα δημιουργούσε στους δικούς του αυτή η επιλογή, ακόμα και μετά το θάνατό του, πρόπερυσι το καλοκαίρι. Στις Ηνωμένες Πολιτείες του Τραμπ, γίνονται πολύ αυστηροί έλεγχοι στους Μουσουλμάνους, που θεωρούνται ύποπτοι ως τρομοκράτες. Έτσι ο γιος του, μετά από ένα ταξίδι στην Τζαμάικα, κρατήθηκε από τις αρχές στο αεροδρόμιο, εωσότου εξακριβωθούν τα στοιχεία του, ενώ η μητέρα του γλίτωσε την ταλαιπωρία, μόνο και μόνο γιατί έδειξε μια φωτογραφία της με τον πασίγνωστο πυγμάχο και σύζυγό της.

Ο Μοχάμεντ Άλι κράτησε γενναία αντιπολεμική στάση τον καιρό του Βιετνάμ κι αρνήθηκε να καταταγεί στον Αμερικανικό στρατό, για να πολεμήσει. “Δε γνωρίζω τίποτα για το Βιετνάμ και δεν έχω τίποτα να χωρίσω με τους Βιετ-Κονγκ. Κανείς τους δε με αποκάλεσε ποτέ βρωμο-νέγρο” ήταν η πληρωμένη απάντηση που είχε δώσει σχετικά. Αυτά τα λόγια όμως του στοίχισαν την αφαίρεση του τίτλου του παγκόσμιου πρωταθλητή κι έναν τριετή αποκλεισμό από κάθε αθλητική δραστηριότητα στις ΗΠΑ, στην πιο γόνιμη πυγμαχική περίοδο της ζωής του.

Κατάφερε να να επιστρέψει και γνώρισε τις πρώτες του ήττες στον επαγγελματικό αθλητισμό (συνολικά μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού), αλλά κατάφερε να ανακτήσει τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή κι έδωσε μερικές ιστορικές αναμετρήσεις -ανάμεσά τους κι ο αγώνας τους με το Φρέιζερ, που πέρασε στην ιστορία ως “η αναμέτρηση του αιώνα”. Έκλεισε τη λαμπρή καριέρα του με μια ήττα στα σημεία, στην ηλικία των 39 ετών.

Δύο χρόνια αργότερα, το 1983, διαγνώστηκε πως πάσχει από τη νόσο του Πάρκινσον κι αυτό άλλαξε ριζικά τα δεδομένα και την προσωπική του στάση ζωής. Ο Άλι συνέχισε να έχει ανησυχίες και κάποιες αξιόλογες δράσεις, όπως η ιστορική του συνάντηση με το Φιντέλ Κάστρο και με τον Κουβανό πυγμάχο Τεόφιλο Στίβενσον (με τον οποίο ερίζουν άτυπα για τον τίτλο του κορυφαίου όλων των εποχών, αλλά δε βρέθηκαν ποτέ αντίπαλοι, γιατί ο Στίβενσον δεν υπέκυψε στον πειρασμό του χρήματος και δεν έγινε ποτέ επαγγελματίας).

Από τη συνάντηση με το Στίβενσον το 1996

Παρόλα αυτά, ο Άλι σταδιακά συμφιλιώθηκε με το σύστημα και τις αρχές του, που του απέδωσαν ετεροχρονισμένα κάποιες τιμές, όπως ένα καινούριο μετάλλιο για αυτό που χάθηκε στις όχθες του ποταμού Οχάιο. Το αποκορύφωμα ήταν οι Ολυμπιακοί της Ατλάντα το 96′, με το Μοχάμεντ Άλι να είναι ο τελευταίος δρομέας στο στάδιο που κρατούσε τη φλόγα, ενώ μια δεκαετία αργότερα, βραβεύτηκε κι από τον Μπους το νεοτερο.

Ωστόσο αυτά δεν αναιρούν στο παραμικρό την ακτινοβολία και τη γοητεία του, ακόμα κι αν το παράδειγμά του αντανακλούσε απλώς τους συσχετισμούς της εποχής, που ήταν πολύ διαφορετική. Ο Μοχάμεντ Άλι ύψωσε ηθικό ανάστημα απέναντι στην εξουσία, είχε το θάρρος της γνώμης του και των πράξεών του, κι αυτό ακριβώς είναι που λείπει από πολλούς σύγχρονους πρωταγωνιστές, που βάζουν πάνω από όλα τα συμβόλαιά τους, τους μάνατζερ και το καλοσιδερωμένο προφίλ τους.