Νάντια Κομανέτσι – Το άριστο 10 που αυτομόλησε στην… αριστεία της καπιταλιστικής Δύσης

Γενικά είναι δύσκολο έως και αντιδιαλεκτικό να βλέπεις ξεχωριστά σε ένα πρόσωπο την αθλητική του ιδιότητα από τις υπόλοιπες, και ιδίως από τις πολιτικές του επιλογές. Στην περίπτωση της Νάντιας Κομανέτσι ωστόσο, είναι μάλλον ευκολότερο και αντικειμενικό, καθώς η καριέρα μιας γυμνάστριας εκτείνεται κυρίως στα χρόνια της εφηβείας, προτού δηλαδή ωριμάσει κανείς και διαμορφώσει ολοκληρωμένη πολιτική συνείδηση. Κι είναι ζήτημα πώς ακριβώς μπορεί να διαχειριστεί την επιτυχία και την παγκόσμια αναγνώριση σε αυτή την ηλικία, αν δεν έχει ως προσωπικότητα κι άλλα εφόδια, πχ σαν αυτά που είχε ο Κουβανός Τεόφιλο Στήβενσον.

Η Νάντια Κομανέτσι γεννήθηκε στις 12 Νοέμβρη 1961 και το ταλέντο της το ανακάλυψε ένας προπονητής, όταν την είδα τυχαία να κάνει ρόδα στην αυλή του σχολείου της. Στην πρώτη συμμετοχή της στο Εθνικό Πρωτάθλημα της Ρουμανίας κατετάγη μόλις 13η. Την αμέσως επόμενη χρονιά όμως αναδείχθηκε πρωταθλήτρια μόλις στα 8 της χρόνια και το άστρο της άρχισε να ανατέλλει.

Το 1975 κατέκτησε την κορυφή της Ευρώπης σε όλα σχεδόν τα αγωνίσματα στο Σκίεν της Νορβηγίας, ενώ την επόμενη χρονιά ήρθε η καταξίωση στους Ολυμπιακούς του Μόντρεαλ, όπου έγραψε ιστορία, εκτελώντας στην εντέλεια το πρόγραμμά της στους ασύμμετρους ζυγούς. Η Κομανέτσι υποχρέωσε τους κριτές να τη βαθμολογήσουν με άριστα 10, κάτι που δεν είχε προηγούμενο στα χρονικά.

Και σα να μην έφτανε αυτό, φρόντισε να το ξανακάνει και στις ασκήσεις εδάφους. Και ξανά και ξανά…

Αργότερα η ίδια δήλωσε πως περίμενε μια βαθμολογία κοντά στο 9.90, ότι δυσκολεύτηκε να καταλάβει τι είχε συμβεί και ότι είχε μόλις γράψει ιστορία. Σε αυτό, εκτός από την ένταση της στιγμής, μπορεί να φταίει και ο ηλεκτρονικός πίνακας που δεν είχε προβλέψει για άλλο ψηφίο και δεν μπορούσε να χωρέσει την επίδοσή της, καθώς η Παγκόσμια Ομοσπονδία θεωρούσε απίθανο αυτό το ενδεχόμενο και δεν προνόησε σχετικά στην παραγγελία της. Έτσι, αντί για άριστα 10, ο πίνακας έγραψε 1,00 δηλαδή μονάδα – λες και της μηδένιζαν τη συμμετοχή, για να μπορούν να την ανταγωνιστούν κι οι άλλες.

Ένα 14χρονο κορίτσι έκανε την παγκόσμια κοινή γνώμη να υποκλιθεί στο ταλέντο του. Από εκείνη την περίοδο περίπου είναι και μια μικρή συνέντευξή της που βρίσκουμε στο αρχείο της ΕΡΤ όπου εμφανώς κουμπωμένη δηλώνει στο μικρόφωνο πως της αρέσει ο Μίκης Θεοδωράκης, αλλά όχι ιδιαίτερα να χαμογελάει.

Η Κομανέτσι πήρε συνολικά σε εκείνους τους αγώνες 5 μετάλλια, εκ των οποίων τα 3 χρυσά, και 4 χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς της Μόσχας αλλά δύο χρυσά και δύο αργυρά μετάλλια -μολονότι ηττήθηκε σε κάποια αγωνίσματα από τις Σοβιετικές αντιπάλους της. Ενώ η χώρα της, η Ρουμανία δημιούργησε μεγάλη σχολή στο χώρο, φτάνοντας στο σημείο να αμφισβητεί τα πρωτεία της Σοβιετικής Ένωσης και να μονομαχούν μεταξύ τους για την κορυφή του ομαδικού στα παγκόσμια πρωταθλήματα.

Τα μετάλλια της Κομανέτσι και της γυμναστικής, βοήθησαν τη Ρουμανία να βρεθεί στις πρώτες θέσεις του πίνακα των μεταλλίων στο Μόντρεαλ, όπου είναι χαρακτηριστικό πως στην πρώτη δεκάδα συναντάμε 7 σοσιαλιστικές χώρες, με τη Σοβιετική Ένωση στην κορυφή και τη ΓΛΔ να την ακολουθεί κατά πόδας. Ο σοσιαλισμός που γνωρίσαμε μπορεί να μην έπαιρνε άριστα 10 σε όλους τους τομείς, αναδείκνυε όμως με τον καλύτερο τρόπο τις κλίσεις και τα ταλέντα των αθλητών του.

Για τη θητεία της Κομανέτσι ως αθλήτριας υπάρχουν διάφοροι αστικοί – στην κυριολεξία – μύθοι:
– Για τις μεθόδους του προπονητή της, Μπέλα Καρόλι, που έγινε ξαφνικά δημοφιλής, όταν αυτομόλησε στη δύση.
-Για τη δική της απόπειρα αυτοκτονίας με χλωρίνη, όταν έχασε τον προπονητή της.
-Για τις σχέσεις της έναντι ειδικών προνομίων με το γιο του Τσαουσέσκου, που πιθανόν να την βίαζε κιόλας…

Η ίδια διέψευδε τους -περισσότερους- παραπάνω μύθους, παρόλα αυτά, επέλεξε να αυτομολήσει στη δύση, μέσω Ουγγαρίας και Αυστρίας, το Νοέμβρη του ’89, δηλαδή μετά την πτώση του τείχους και λίγες βδομάδες πριν την ανατροπή του Τσαουσέσκου, όταν μάλλον είχαν χαλαρώσει οι κρατικές δομές, όχι τόσο όμως, ώστε να πέσει “βελούδινα” και χωρίς αίμα η κυβέρνηση.

Η Κομανέτσι στη δύση κέρδισε κατά καιρούς διάφορα ειρωνικά σχόλια, πότε για τα παραπανίσια κιλά που είχε για ένα διάστημα, πότε για τις συναναστροφές της με τον άνθρωπο που την φυγάδευσε ή για τις πλαστικές επεμβάσεις που έκανε και την… “κράτησαν νέα”, στερώντας της πάντως την ευκαιρία να γεράσει όμορφα.

Το 1996 παντρεύτηκε τον Μπαρτ Κόννερ που ήταν επίσης γυμναστής και τον είχε γνωρίσει 20 χρόνια πριν στο Μόντρεαλ, με τον οποίο απέκτησαν ένα γιο. Ενώ μόλις πέρσι, στα 57 της, απέδειξε σε ένα βίντεο πως εξακολουθεί να κατέχει καλά το άθλημα εκτελώντας με άνεση μια ρόδα, που την ανέβασε στο προφίλ της στο Ίνσταγκραμ -εξάλλου έχει μαζί με το σύζυγό της γυμναστική ακαδημία. Παράλληλα έλαβε διάφορα αξιώματα (αθλητικός πρεσβευτής της χώρας της, αντιπρόεδρος στην επιτροπή των Special Olympics κ.ά).

 

View this post on Instagram

 

Here we go….43 years later… and Dylan s handstand photobomb ….July 18 th @montreal1976 first Perfect 10…

A post shared by Nadia Comaneci (@comaneci10) on Jul 17, 2019 at 4:28pm PDT

Στην πραγματικότητα πάντως σταμάτησε να βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Κατά συνέπεια, θα μείνει στην ιστορία ως το απόλυτο δεκάρι που εξαργύρωσε αναδρομικά στην καπιταλιστική δύση την αριστεία της, για να ανακαλύψει πως η λάμψη της δεν περνούσε πια.