Σεργκέι Μπούμπκα – Ο Σοβιετικός τσάρος των αιθέρων

“Ο τσάρος των αιθέρων” μοιάζει με αντίφαση εν τοις όροις. Γιατί ο τσάρος έπεσε την ίδια χρονιά που έγινε η έφοδος στον ουρανό και ήταν σε αντίθετο στρατόπεδο από την επανάσταση που την επιχείρησε.

Και ο Μπούμπκα ήταν όμως μια εξίσου αντιφατική περίπτωση. Αθλητής με λαϊκή καταγωγή και πατέρα αξιωματικό του Κόκκινου Στρατού, που απέρριπτε το ενδεχόμενο να αυτομολήσει, γιατί η σοβιετική πατρίδα τού έδινε ό,τι χρειαζόταν για να ζει καλά, κάτι που φαινόταν στα αποτελέσματα που είχε. Όταν όμως ήρθε η νέα τάξη πραγμάτων, ο Μπούμπκα προσαρμόστηκε γρήγορα στο νέο περιβάλλον, ενώ οι κακές γλώσσες λένε πως κατέρριπτε πόντο-πόντο το παγκόσμιο ρεκόρ, για να παίρνει τα σχετικά μπόνους που προβλέπονταν από το συμβόλαιο που είχε με τη ΝΙΚΕ.

Παρεμπιπτόντως, το αγγλικό λήμμα της Wikipedia δανείζεται αυτό το στοιχείο, για να το προβάλει στο σοβιετικό αθλητικό σύστημα που έδινε τάχα πενιχρές αμοιβές σε όσους σημείωναν παγκόσμια ρεκόρ, για αυτό και ανάγκασε τον Μπούμπκα να ανεβάζει τον πήχη πόντο-πόντο, καταφέρνοντας έτσι να βάλει πολύ ψηλά -ακόμα και για τον Μπούμπκα- τον πήχη του γραφικού αντικομμουνισμού.

Σε κάθε περίπτωση, ο Σεργκέι Ναζάροβιτς Μπούμπκα, που γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 4 Δεκέμβρη 193 στο Βοροσίλοφγκραντ, είναι ο πιο σπουδαίος επικοντιστής στην ιστορία του αγωνίσματος, αλλάζοντας τον τρόπο που το έβλεπαν οι συμμετέχοντες αλλά και το κοινό. Μικρός ασχολήθηκε για λίγο με τα σπριντ και το άλμα εις μήκος, μέχρι να βρει την κλίση του στο επί κοντώ. Αυτό τον βοήθησε πολύ στην τεχνική του τα επόμενα χρόνια, γιατί το επί κοντώ απαιτεί σύνθετες ενέργειες και τρόπο σκέψης και ο ίδιος έλεγε πως το λάτρευε γιατί επιβράβευε την ευφυΐα και τη συνδυαστική σκέψη.

Το 1983, ο 20χρονος Μπούμπκα συστήνεται στο διεθνές κοινό, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Ελσίνκι, ανεβαίνοντας στο υψηλότερο σκαλί του βάθρου. Ένα χρόνο μετά θα έρθει το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ, που θα το βελτιώνει συνεχώς και θα γίνει κάτι σαν ισόβιος κάτοχός του, χάνοντάς το μόλις για μερικά λεπτά το 84′ -πριν το ανακτήσει στην αμέσως επόμενη προσπάθεια. Το 1985 θα υπερβεί για πρώτη φορά τα 6 μέτρα -που ως τότε φαινόταν απλησίαστο ύψος για τα ανθρώπινα μέτρα- ενώ το 1991 ξεπερνά για πρώτη φορά τα 6.10, κάνοντας μετά την αυτοκριτική του στα όργανα στις κάμερες, για τις ατέλειες του άλματός του.

Έχει ξεπεράσει 45 φορές τα έξι μέτρα, σχεδόν όσες και όλοι οι άλλοι αθλητές μαζί στην ιστορία του αθλήματος! Κατέρριψε συνολικά 35 φορές το (δικό του) παγκόσμιο ρεκόρ σε ανοιχτό και κλειστό στίβο -17 και 18 αντίστοιχα. Είδε μόλις το 2015 τον Γάλλο Λαβιλενί να πετάει ψηλότερα από αυτόν στον κλειστό στίβο (6.16, ένα εκατοστό πάνω από την επίδοση του Μπούμπκα) αλλά παραμένει στοιχειωμένο ρεκόρ το δικό του 6.14 στον ανοιχτό στίβο, εδώ και 26 χρόνια.

Οι αντίπαλοι έβλεπαν για μιάμιση δεκαετία την πλάτη του στα Παγκόσμια Πρωταθλήματα ανοιχτού στίβου, όπου είχε έξι συνεχόμενα χρυσά μετάλλια. Πήρε όμως μόνο ένα χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο, το ’88 στη Σεούλ, γιατί το ’84 οι περισσότερες σοσιαλιστικές χώρες απείχαν από τους αγώνες του Λος Άντζελες, ενώ στη δεκαετία του ’90 είχε ραντεβού με τους τραυματισμούς και την κακοδαιμονία.

Αποσύρθηκε από την ενεργό δράση στα 38 του, αλλά παραμένει ενεργός στο προσκήνιο από άλλες θέσεις. Έγινε βουλευτής στην Ουκρανία για μια τετραετία με το φιλορωσικό κόμμα του Γιανουκόβιτς, τέθηκε επικεφαλής της Ολυμπιακής Επιτροπής της χώρας του κι αναδείχτηκε αντιπρόεδρος της IAAF, έχοντας φιλοδοξίες και για την ηγεσία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, όπως και της ΔΟΕ.

Όταν ρωτήθηκε, ωστόσο, για την απόφαση μαζικού αποκλεισμού της ρωσικής αποστολής, αρνήθηκε να κάνει το παραμικρό σχόλιο, όπως και για την περίπτωση της Ισινμπάγεβα -που δε βρέθηκε ποτέ θετική σε τεστ αναβολικών ουσιών, και είχε τον ίδιο προπονητή με τον Μπούμπκα. Δύσκολα συνεπώς μπορεί να κατηγορήσει κανείς για φιλορωσική στάση τον Μπούμπκα -εξαιτίας της θητείας του στο συγκεκριμένο κόμμα- αφού η μοναδική προτεραιότητά του φαίνεται να είναι η προσωπική του προβολή, εξαργυρώνοντας στην αγορά το ταλέντο του και την… “αριστεία” του.