Σοφ. Σχορτσανίτης: Κανένας δεν γεννιέται ρατσιστής. Το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει τον κάνει

Αν μη τι άλλο, ο Σοφοκλής Σχορτσανίτης έχει κάτι να πει. Είτε μιλά για τον αθλητισμό, είτε για κάποιες κοινωνικές του προεκτάσεις, όπως τις βίωσε και ο ίδιος. Αναδημοσιεύουμε κάποια αποσπάσματα από μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη, που παραχώρησε στη Lifo. Σε αυτά αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στον ρατσισμό και το περιβάλλον που τον γεννά, τις καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης που αφορούν τον χώρο του αθλητισμού και Αθλητικές Ομοσπονδίες, την αγανάκτησή του για όσους αναρωτιούνται “γιατί τώρα;” αλλά και την πνευματική πίεση που βιώνουν οι επαγγελματίες παίκτες.

Ως πιτσιρικάς βίωσα πάρα πολλά ρατσιστικά περιστατικά. Φταίει η άγνοια. Υπάρχει κόσμος που δεν βλέπει πέρα από το χρώμα. Είναι δύσκολο, είναι ένα κομμάτι που δεν μπορείς να το πιάσεις εύκολα. Η αλήθεια είναι μία. Κανένας δεν γεννιέται ρατσιστής. Το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει τον κάνει ρατσιστή. Εντάξει, μικρός ήμουν, με πείραζε, έχω κλάψει γι’ αυτόν τον λόγο, αλλά το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να μάθω στα παιδιά μου να είναι καλύτεροι άνθρωποι. Εμείς, οι μεγαλύτεροι, κάναμε λάθη μέσα στα χρόνια και πρέπει να φροντίσουμε, μεγαλώνοντας μια καλύτερη γενιά, να τα διορθώσουμε. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα που έχουμε καταφέρει οι άνθρωποι είναι η δημιουργία της κοινωνίας. Όταν ενώνουμε τις δυνάμεις μας μπορούμε να δημιουργήσουμε τα πάντα, αλλά και να τα καταστρέψουμε. Το να καταστρέφεις είναι πιο εύκολο από το να δημιουργείς.

(…)

Φέτος, δυστυχώς, είναι μια μαύρη σελίδα και χρονιά για τον αθλητισμό με αυτά που ακούγονται. Υπάρχουν ιστορίες, αλλά πάντα θες να πιστεύεις ότι είναι ψέματα, ότι δεν συμβαίνουν ούτε στο δικό σου άθλημα ούτε στον αθλητισμό γενικά. Ότι δεν γίνεται κόσμος που είναι υπεύθυνος για παιδιά να τα προδώσει έτσι. Όχι μόνο τα παιδιά αλλά και τους αθλητές, που στην ουσία δίνουν το σώμα και τη ζωή τους σε έναν προπονητή για να τους βοηθήσει κι αυτός τους το ανταποδίδει έτσι.

Το χειρότερο πράγμα που έχω ακούσει είναι «γιατί τώρα;». Ορισμένοι δεν καταλαβαίνουν ότι η αλήθεια δεν εξαρτάται από το πόσο χρόνο θα πάρει για να την πιστέψει ο κόσμος, αλλά δυστυχώς αυτό συμβαίνει. Αλλά γι’ αυτό υπάρχει το δικαστήριο, για να βρεθεί η αλήθεια. Είμαι συγκλονισμένος. Το θάρρος που χρειάζεται για να κρατήσεις κάτι τέτοιο μέσα σου τόσο καιρό και να βγεις να το πεις κάποια στιγμή είναι τεράστιο.

Το χειρότερο για μένα είναι ότι έχω μια κόρη ‒ βέβαια, αυτό δεν αφορά μόνο τα κορίτσια αλλά και τα αγόρια. Θες να πιστεύεις ότι στα δικά σου παιδιά δεν θα συμβεί, όμως, δυστυχώς, ποτέ δεν ξέρεις. Τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει πολλά πράγματα και αντί να δοθεί στήριξη, διατυπώνονται κατηγορίες, υπάρχει κόσμος που βγαίνει κατευθείαν να καταδικάσει, να χλευάσει. Δεν μπορεί να περιμένεις ότι αυτός που θα χλευάσεις, ή θα αγνοήσεις, ή δεν θα πιστέψεις, ασκώντας πίεση στην πνευματική και ψυχική του υγεία, θα είναι εντάξει με ένα απλό «συγγνώμη, δεν ήξερα». Το χειρότερο, ακόμα και για μένα, είναι ότι κάθομαι εδώ και δίνω τις απαντήσεις λες και ξέρω τι πρέπει να γίνει. Δεν ξέρω, αλλά το πρώτο βήμα για να λύσεις οποιοδήποτε πρόβλημα είναι να αναγνωρίσεις ότι υπάρχει.

(…)

Αυτό που με ενοχλεί περισσότερο είναι αυτό που συνήθως λέει ο κόσμος: «Χαράμισε το ταλέντο του, θα μπορούσε να είναι ο καλύτερος, ένας από τους καλύτερους παίκτες, από τους καλύτερους ψηλούς της Ευρώπης, θα μπορούσε να κάνει τρελή καριέρα στο NBA». Ο κόσμος που δεν ξέρει και δεν καταλαβαίνει είναι καλύτερο να μην έχει άποψη, όταν δεν γνωρίζει για τι πράγμα μιλάει. Όλοι προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο. Κανένας δεν λέει «εγώ δεν θέλω να πάω εκεί, θέλω να είμαι εδώ που είμαι και να χαλαρώνω, να καυλαντίζω». Εγώ το άθλημα το αγαπάω. Έχω ρίξει δουλειά για να το κατανοήσω, να το μάθω καλύτερα, να βελτιώσω την τεχνική μου. Είμαι χαρούμενος για την καριέρα που έχω κάνει. Δεν αρνούμαι ότι κάλλιστα θα μπορούσα να έχω κάνει περισσότερα, αλλά, όταν μιλάμε για ταλέντο, μιλάμε και για το πώς διαχειρίζεσαι την πίεση που υπάρχει γύρω από το άθλημα, τη δόξα, τα φώτα, τον κόσμο. Χρειάζεται ταλέντο για να αντέξεις την πνευματική πίεση που σου ασκείται. Αν δεν το κάνεις, δεν μπορείς να παίξεις. Είχα φίλους τρομερά ταλαντούχους, που σταμάτησαν γι’ αυτόν τον λόγο. Είπαν: «Εγώ δεν το αντέχω αυτό το πράγμα».

(…)

Είναι πολύ δύσκολο ένας οργανισμός να σου φερθεί σαν άνθρωπο. Πολλοί φέρονται στους παίκτες σαν να είναι σκλάβοι. Σε πληρώνουμε; Μας ανήκεις. Υπάρχουν ιστορίες που θα έκαναν οποιοδήποτε παιδί θέλει να γίνει ο επόμενος Τζόρνταν να στραφεί στην Ιατρική π.χ. Όλα αυτά, τα χρήματα, η δόξα, το να βγαίνεις έξω και να είναι όλα τα μάτια πάνω σου, έχουν το τίμημά τους. Στον αθλητισμό το τίμημα που πρέπει να πληρώσεις, αν ξεκινήσεις από μικρός, έχεις το ταλέντο να κάνεις κάτι και όρεξη για δουλειά, είναι η παιδική σου ηλικία. Αν θες κάτι, πρέπει και να δώσεις. Το τι θα δώσει ο καθένας ή πόσο εύκολο είναι να το δώσει εξαρτάται από τον ίδιο. Κάποιοι δεν μπορούν. Αυτοί είναι «αντικοινωνικοί», «δεν μπορούν να συνεργαστούν», είναι τα «κωλόπαιδα».

(…)

Ο κόσμος δεν μπορεί να καταλάβει ότι στο μπάσκετ, μέσα σε ένα γήπεδο, δεν είναι δέκα χιλιάδες κόσμος αλλά δέκα άτομα. Εγώ και άλλοι εννιά, που δεν τους νοιάζει ποιος είμαι και τι κάνω, τους νοιάζει μόνο η μπάλα. Απέκτησα αγοραφοβία. Έβγαινα έξω και με έπιανε κρύος ιδρώτας. Είναι στιγμές που θέλουμε να βγούμε και λέω στη γυναίκα μου: «Ας μην περάσουμε από την πλατεία, ας κάνουμε τον κύκλο». Περνάω από την πλατεία και γυρνούν όλα τα βλέμματα. Τη ρωτάω: «Τι έγινε; Έχω τίποτα;». Εμένα αυτό ποτέ δεν μου άρεσε. Μου ζητούσαν να δώσω συνέντευξη, έλεγα «όχι, παιδιά, ευχαριστώ, δεν θέλω» ‒ κωλόπαιδο ο Σοφοκλής.

(…)

Δυστυχώς, αυτό που έμαθα είναι ότι η σκληρή δουλειά και η επιμονή δεν αρκούν για να είσαι χαρούμενος. Πάντα κάτι θα ψάχνεις και πάντα κάτι θα χρειάζεσαι. Είναι κρίμα που το λέω, γιατί έχω περάσει πολύ καλά, παίζοντας μπάσκετ. Αλλά, απ’ ό,τι φαίνεται, θα μπορούσα να περάσω καλύτερα αν χαμογελούσα, έλεγα «ναι» και κατέβαζα το κεφάλι στα «σωστά» άτομα.