Το ταμπλό έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε… – Λες να βαδίζει το ΝΒΑ στα χνάρια του Λένιν;

Κι αν τελικά ο αδύναμος κρίκος της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας είναι μια στεφάνη μπάσκετ, που σπάει εύκολα με ένα απλό κάρφωμα;

Έχουμε όντως “επαναστατική κατάσταση” στο ΝΒΑ, μετά τις τελευταίες εξελίξεις; Ή μήπως μια παρωδία, όπου η “πορτοκαλί επανάσταση” της Ουκρανίας επαναλμβάνεται σαν φάρσα ή τραγωδία;

Ακολουθούν μερικές σχετικές σκέψεις κωδικοποιημένες.

Μεγάλη αλήθεια. Η επανάσταση δε θα παίξει στην τηλεόραση, σε prime time ζώνη -και ας τρέφονται κάποιοι “κινηματικοί” με riot porn και τηλεοπτική φήμη. Αλλά η στάση των παικτών του ΝΒΑ πρόκειται για κατεξοχήν τηλεοπτικό γεγονός, που εκ των πραγμάτων -λόγω και της πανδημίας- δε θα μπορούσε να αποκτήσει μαζικά χαρακτηριστικά, ακόμα και αν το επιζητούσε.

Η επανάσταση δε γίνεται δια αντιπροσώπων. Και οι παίκτες του ΝΒΑ δεν είναι το νέο επαναστατικό υποκείμενο. Μπορούν απλώς να πιέσουν, να μεταδώσουν μηνύματα, να λειτουργήσουν συμπληρωματικά-επικουρικά προς αυτό (το υποκείμενο), με το ειδικό βάρος που έχουν, ακόμα και να γίνουν αποστάτες της τάξης τους -με βάση τα εισοδήματα που έχουν, που δε σβήνουν όμως τα βιώματα του γκέτο για τους περισσότερους. Αλλά η αποτίναξη του ζυγού, το τσάκισμα του εχθρού -αφού τον ορίσουμε σωστά- η χειραφέτηση των μαζών -όπως θα έλεγαν και οι κλασικοί- δεν μπορεί παρά να είναι δικό τους έργο, όχι δώρο ενός από μηχανής σωτήρα.

Παρεμπιπτόντως, ο τρόπος να οργανώνονται και να νικάν οι μάζες, με άλλα λόγια ο τρόπος παρέμβασής τους, παραμένει βασικά ίδιος στον πυρήνα του και τα γνωρίσματά του. Η παρέμβαση των ΝΒΑer δεν είναι “το νέο”, “το φρέσκο”, το καινούριο μέσο πίεσης -σε αντίθεση με τα παλιά που δε φτουράν πια- που θα μας μας βοηθήσει να βρούμε την άκρη του νήματος, να λύσουμε τον Γόρδιο δεσμό χωρίς μαχαίρι και να κάνουμε ομελέτα χωρίς να σπάσουμε αυγά. Αυτό ισχύει ακόμα και για τους ακριβοπληρωμένους καλαθοσφαιριστές, που η βιομηχανία των σπορ τους βλέπει ως τις κότες με τα χρυσά αυγά -που πρέπει να σπάσουν και να τσακιστούν, όπως οι χρυσαυγίτες και οι ρατσιστές όπου γης.

Η επανάσταση θα έχει οπωσδήποτε απέναντι -και όχι μαζί της- τα αφεντικά, τους καπιταλιστές – ιδιοκτήτες ομάδων και τα βασικά πολιτικά στηρίγματα του συστήματος, όπως οι Δημοκρατικοί. Όσο αυτοί είναι μαζί της, είναι ένα ασφαλές κριτήριο ότι παραμένει μια ελεγχόμενη αντιπαράθεση εντός των ορίων. Αλλά υπάρχει και αντίστροφη ανάγνωση. Όλοι αυτοί μπαίνουν στη μέση ακριβώς για να διασφαλίσουν πως το πράγμα θα παραμείνει σε αυτά τα στενά και ελεγχόμενα όρια και δε θα γίνει πραγματικά επικίνδυνο, σαν το ορμητικό ποτάμι που ξεφεύγει από την κοίτη του.

Ας θυμηθούμε -συνειρμικά- ένα παράδειγμα από τη χώρα μας, με κάποιες τις επιχειρήσεις που έκλειναν αυτοβούλως σε μια 48ωρη απεργία του πρόσφατου παρελθόντος και έδιωχναν τους εργαζόμενούς τους εκείνη τη μέρα. Ασφαλώς και δεν είναι το ίδιο, ασφαλώς δεν υποκίνησαν την απεργία, δείχνει όμως ότι αυτό δεν είναι πάντα ασφαλές κριτήριο για να απορρίψουμε ή να προδικάσουμε την εξέλιξη μιας ζωντανής διαδικασίας.

Παρεμπιπτόντως και πάλι, πόσο τυχαίο είναι ότι όλα σχεδόν τα ρεπορτάζ των ημερών χρησιμοποιούν μια σειρά όρους -από μποϊκοτάζ έως αποχή- για την περιγραφή των γεγονότων, αποφεύγοντας σχεδόν αλλεργικά την λέξη απεργία, που κάνει τζιζ -ενώ όταν κάνουν λοκ-άουτ οι επιχειρήσεις-ομάδες δεν έχουν καμία αντίρρηση να το πουν ανοιχτά με το όνομά του; Και αν κάποιοι μας πούνε πως στην πράξη κι η κίνηση των ΝΒΑer ήταν απλώς μια 48ωρη απεργία και τίποτα περισσότερο -με τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη μάλιστα-, ας μας πούνε πρώτα αν έχουν λάβει ποτέ μέρος έστω και σε 24ωρη, για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης -εφόσον είναι τόσο απλό.

Αξίζει ωστόσο να μελετάμε τον αντίπαλο, τις κινήσεις του, να δούμε πόσο έξυπνο και επιθετικό έχει γίνει τα τελευταία χρόνια το μάρκετινγκ, η δημόσια εικόνα των σταρ, η εταιρική ευθύνη, με βάση συγκεκριμένους δείκτες και ποιοτικά χαρακτηριστικά, πάντοτε πασπαλισμένα με προοδευτικά μπαχαρικά, είτε μιλάμε για το Χόλιγουντ και τα βραβεία Όσκαρ, είτε για το προφίλ ενός παίκτη του ΝΒΑ.

Καμία σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, όπου ο Τζόρνταν και ο Μάτζικ δε διανοούνταν να συζητήσουν καν μια τέτοια κίνηση και ο Air ανησυχούσε για τις πωλήσεις των παπουτσιών του στο κοινό των ρεπουμπλικάνων, ενώ ο γνωστός -όχι ο κουρέας- δεξιός και μη εξαιρετέος Γ. Ιωαννίδης έλεγε πως οι παίκτες πληρώνονται για να μη μιλάνε. Σήμερα η ΝΙΚΕ θεωρεί πως -όχι απλά μπορεί αλλά- την συμφέρει να προωθεί τα προϊόντα της με διαφημιστική καμπάνια και σποτάκια ενάντια στις διακρίσεις (εξάλλου το κεφάλαιο δεν κάνει διακρίσεις, ποιος αγοράζει τα προϊόντα του και ποιον εκμεταλλεύεται). Ενώ η δημοσιογράφος -γυναίκα μεν, αντιδραστική δε, γιατί η ταυτότητα του φύλου και της φυλής δεν είναι το παν- του Fox που συνέστησε στον Λεμπρόν να σκάσει και να παίξει μπάσκετ, έστρεψε την πλειοψηφία εις βάρος της.

Κι ερχόμαστε στον κόμπο του ζητήματος.

Ο Τραμπ λέει ειρωνικά πως το ΝΒΑ κοντεύει να εξελιχθεί σε πολιτικό οργανισμό και οι παίκτες του δεν έχουν πια καλές επιδόσεις. Πάνω-κάτω, τα ίδια αντανακλαστικά κοινωνικού αυτοματισμού που ενεργοποιούσαν εδώ οι “μασόνοι” δημοσιογράφοι για τους καλαθοσφαιριστές που μπλέκουν με τα συνδικαλιστικά και φουσκώνει το κεφάλι τους…

Το πρόβλημα είναι ακριβώς αυτό ή μάλλον το ακριβώς αντίθετο. Στο βαθμό που αποκτά πολιτικά χαρακτηριστικά η κίνηση των παικτών, φαίνεται να έχει ως ταβάνι το αντι-Τραμπ μέτωπο, τη μεγάλη αγκαλιά των Δημοκρατικών -που όλα τα αλέθουν- και τις επικείμενες εκλογές, με τα γήπεδα των ομάδων να γίνονται εκλογικά κέντρα για να διευκολύνουν τη διαδικασία.

Οι παίκτες όμως, μες στις αντιφάσεις και την ειλικρίνειά τους, απαιτούν πραγματική αλλαγή. Όχι σαν αυτή του Ομπάμα, όπου δεν άλλαξε τίποτα για τους φτωχούς αφροαμερικανούς ή σαν τη δική μας ψευδεπίγραφη “Αλλαγή”, που αποδείχτηκε απλή παραλλαγή του συστήματος και χρυσή εφεδρεία του.

Πώς θα γίνει αυτή; Είναι δύσκολο να περιμένουμε από κάποιους παίκτες να μας το πουν. Ακριβώς γιατί δεν είναι πολιτική οργάνωση, ένα κόμμα με σαφή στόχευση, πρόγραμμα με ακριβείς στόχους και πώς μπορούν να τους καταφέρουν. Αλλά αυτό δεν είναι δικό τους λάθος. Δεν είναι δική τους δουλειά να αναπληρώσουν αυτό το μεγάλο κενό στη μητρόπολη του καπιταλισμού. Ούτε είναι δική τους ευθύνη που πατάνε σε αυτό το κενό οι “Δημοκρατικοί”, για να κερδίσουν δημαγωγικά τις ψήφους της αφροαμερικανικής κοινότητας, χωρίς να κάνουν τίποτα για να λύσουν τα προβλήματά τους -εφόσον τα τελευταία είναι οργανικά δεμένα με το σύστημα της εκμετάλλευσης που τα γεννά. Nail-meat που θα έλεγε ίσως και ένα γερό ΚΚ ΗΠΑ -αν υπήρχε…

Οι παίκτες έχουν κάνει ένα πρώτο μεγάλο βήμα και μάλιστα με σταδιακή κλιμάκωση και μελετημένες κινήσεις -από τα μπλουζάκια και τη συμβολική αποχή από τον Λευκό Οίκο στην απεργία, που παραλίγο να γίνει διαρκείας. Προφανώς και είναι ένα βήμα γεμάτο αντιφάσεις -πώς θα μπορούσε να μην είναι άλλωστε;- σε ένα τεντωμένο σχοινί, με μια εύθραυστη ισορροπία μεταξύ συμφερόντων και δράσης, όπως αναλύει και ο Basketball Guru. Αυτό όμως δεν κάνει την κίνηση λιγότερο αξιέπαινη. Αρκεί να την δούμε στις πραγματικές της διαστάσεις κι όχι ως μια επανάσταση όπου θα αλλάξει χέρια η εξουσία.

Οι παίκτες του ΝΒΑ έχουν κάνει ήδη αρκετά -και μακάρι να συνεχίσουν με ακόμα περισσότερα στο δρόμο και στις διαδηλώσεις. Αλλά ας μη ζητάμε από αυτούς παραπάνω από όσα μπορούν και τους αναλογούν, να επιτελέσουν ιστορικά καθήκοντα άλλης τάξης -και μιας άλλης τάξης, της εργατικής. Στην τελική ακόμα και αν το πρώτο (μετέωρο) βήμα τους, το ακολουθήσουν δύο βήματα πίσω, όπως έλεγε κάποτε ο Βλαδίμηρος, δεν πειράζει. Έτσι και αλλιώς στο ΝΒΑ σπανίως σφυρίζονται βήματα. Αλλά κανείς δε νικάει κάνοντας περίπατο και προπαντός χωρίς να σπάσει αυγά.