Το Σκλαβοχώρι είναι ένα χωριό κάπου στη Λέσβο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αλλά οι Τούρκοι δεν εμφανίζονται πουθενά μέσα στο μυθιστόρημα. Οι κάτοικοί του είναι σκλαβωμένοι όχι μόνο σε αυτούς, αλλά και στους πλούσιους άρχοντες, τους προεστούς. Είναι σκλαβωμένοι στη φτώχεια, στην αμάθεια, στις παραδοσιακές αξίες. Τριπλά σκλαβωμένες είναι οι γυναίκες…
Ο Φώτης Καρπάθης, είναι και αυτός ένας ποιητής, ένας από τους πολλούς Ρίτσους και Αινστάιν της εργατικής τάξης που ο καπιταλισμός δεν άφησε να δημιουργηθούν. Είχε συλληφθεί στα νιάτα του για μοίρασμα φυλλαδίων κατά του ΝΑΤΟ. Από το γυμνάσιο αποφοίτησε πριν ένα χρόνο στα 75 του χρόνια, έχοντας πλέον συμπληρώσει την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Έχει ένα περήφανο χαμόγελο όταν σου το εκμηστυρεύεται.
ο ένας τα εκρηκτικά ταχτοποιούσε κι ο άλλος ερχόταν σημαιοστολισμένος, ο ένας είχε οπλίσει την τορπίλα, στην πάσα Αμερική ψευδόταν ο άλλος, γλίστραγε ο ένας, ύπουλο χταπόδι, μειλίχιος ήταν ο άλλος, σαν μια θείτσα.
Ιδιαίτερα δραστήριος στον αντικομμουνιστικό αγώνα υπήρξε στα τέλη της δεκαετίας του ’40 και τις αρχές του ’50, πρωτοστατώντας στη δημιουργία του Congress for Cultural Freedom, μιας οργάνωσης που στόχευε στην ανακοπή της κομμουνιστικής επιρροής ιδίως στο χώρο των διαννουμένων, εμπνευστής και χρηματοδότης της οποίας υπήρξε η CIA
Στο πολυσχιδές έργο του πρωταγωνιστεί ο ανταγωνισμός μεταξύ της “αφέλειας” και του δυναμισμού του νέου κόσμου απέναντι στη γηραιά ήπειρο με τις μακροχρόνιες πολιτιστικές παραδόσεις αλλά και τις παρακμιακές πτυχές της.
Δύσκολο να μιλήσει κανείς για έναν πολύπλευρο δημιουργό, για έναν εξερευνητή, φιλόσοφο και ποιητή των εσωτερικών τοπίων του ανθρώπου, και των συλλογικών οραμάτων για το «χτίσιμο» ενός άλλου κόσμου των ανθρώπων, όπως ο Γ. Χειμωνάς. Το έργο του έχει γίνει αντικείμενο μελέτης των ειδικών από την πρώτη, κιόλας, εμφάνισή του με τον βραβευμένο «Πεισίστρατο» (1960).
Από τα πιο γνωστά έργα του Τζων Στάινμπεκ και της παγκόσμιας λογοτεχνίας θεωρήθηκε ύμνος στον άνθρωπο, στην ανθρωπιά και στη δύναμη της οικογένειας. Χάρισε στον συγγραφέα το βραβείο Πούλιτζερ αλλά προκάλεσε και αντιδράσεις από υποστηρικτές φιλελευθέρων απόψεων οι οποίοι τον κατηγόρησαν ότι απεικονίζει υπερβολικά την άσχημη εικόνα του καπιταλισμού και της μετανάστευσης.
Με τα λόγια του γαμπρού του Μαρξ, Πωλ Λαφάργκ, στον Ουγκώ η γαλλική αστική τάξη βρίσκει “έναν από τους τελειότερους και ιδιοφυέστερους εκφραστές των ενστίκτων, των παθών ακι των σκέψεών της”.
Ανάσα δεν τραβιέται πια στη Χίο. Διάσημη σε έκανε ζωγράφος στα Παρίσια σε πίνακα που μύριζε μαστίχα και χρώμα λαβωμένο.
Κάποτε τα έργα του αντιμετωπίζονταν ως πορνογραφικά, σήμερα θεωρείται από πολλούς μελετητές “ο ποιητής των χαμένων ψυχών”. Αυτή η θεώρηση ωστόσο υποβαθμίζει την κοινωνικοπολιτική διάσταση του έργου του, που καθρεφτίζει τις βαθιές κοινωνικές ανησυχίες του συγγραφέα, παρά την πίστη του στο παράλογο της ανθρώπινης ύπαρξη
